Sztuka Ameryki Łacińskiej (1.2011)

Przedstawienia dzieciństwa Meszików w kodeksach. ..

49

wiać spoczywające w ramionach kobiety dziecko, będące najprawdopodobniej
nowym władcą7. Istnieje także wiele glinianych figurek pochodzących z róż-
nych miejsc i okresów przedstawiających chłopców i dziewczynki przy róż-
nych czynnościach, a także kobiety ciężarne, rodzące lub niosące małe dzieci;
podrzutki oraz dzieci siedzące w krzesełkach bardzo podobnych do współcze-
snych fotelików samochodowych.
Wreszcie, dzieci przedstawiane były w różnorodny sposób także w ko-
deksach prehiszpańskich. Styl, w jakim zostały przedstawione utrudnia jednak-
że interpretację, gdyż brak w nim cech wyróżniających dzieci, jakimi mogłyby
być strój, fryzura czy wymiary ciała. W źródłach tych dzieci zostały namalo-
wane jako mali dorośli i można je zidentyfikować jedynie na podstawie kontek-
stu, w jakim się znajdują (są one przeważnie niesione przez matki lub karmione
piersią przez boginie) oraz po różnicy w układzie i wielkości ciała w porówna-
niu z dorosłymi znajdującymi się w tej samej scenie.
Z drugiej strony, w kodeksach autorstwa mieszanego, pochodzących
z czasów kolonialnych, być może pod wpływem sztuki europejskiej lub jako
efekt wymagań nowej sytuacji kolonialnej narzucającej potrzebę opisywania
cech rdzennej ludności, graficzne przedstawienia dzieci zaczynają nosić zna-
miona charakterystyczne dla tej grupy wiekowej, takie jak prosty ubiór, a na-
wet nagość, różnica w uczesaniu i długości włosów8 oraz obecność dorosłych
wyróżniających się postawą, zachowaniem i rozmiarem.
W tej grupie znajdują się źródła zawierające największą ilość uporząd-
kowanych informacji o sposobie postrzegania dzieciństwa przez ludy Nahua
z Centralnego Płaskowyżu. Należą do nich np.: Códice Mendocino powstały na
zamówienie pierwszego wicekróla Nowej Hiszpanii, Antoniego de Mednoza,
z przeznaczeniem na podarunek dla władcy hiszpańskiego Karola V9; Primeros
Memoriales i Códice Florentino spisane na życzenie franciszkanina Bernardi-
na de Sahagun, oraz Atlas lub Kodeks autorstwa dominikanina Diega Durana.
W wymienionych dokumentach dzieciństwo zostało zapisane przy użyciu kon-
wencjonalnych form pisma Centralnego Płaskowyżu, połączonych z nowymi
formami pochodzenia europejskiego. Widoczne jest to np. w przypadku Códice
Florentino, który reprezentuje być może najbliższy stylowi zachodniemu spo-
sób zapisywania figur, linii i rozmiarów. Przeciwieństwem jest natomiast Códi-
ce Mendocino, który w dużej mierze trzyma się tradycji prehiszpańskiej.

7 Patrz Ściana 4, pokój 2.
8 Na przykład dziewczynki do dwunastego roku życia musiały nosić krótkie włosy.
9 Ross 1985: 11.