Sztuka Ameryki Łacińskiej (1.2011)

Przedstawienia ahuianime w Kodeksie Florentyńskim

85

nia m.in. następujące porównania, których używa poeta, aby opisać ahuiani-
me: Quetzalxochitzin, czyli „drogocenny kwiat” i Papaloxoch - „kwiat-motyl”.
Porównanie tych kobiet do kwiatu odnajdujemy także w innej pieśni, całkowi-
cie poświęconej ahuiani, prawdopodobnie autorstwa poety pochodzenia chi-
chimeckiego, Tlaltecatzina45. Tym razem „ja” liryczne przyrównuje je do ca-
cahuaizquixochitl, co według Marie Sautron46 można tłumaczyć jako „kwiat
prażonej kukurydzy pachnący kwiatem kakao”. Jak słusznie podkreśla Sau-
tron47, cacahuaizquixochitl to w rzeczywistości połączenie dwóch elementów
tworzących jedno z najczęstszych w poezji nahuatlańskiej difrasismos opar-
tych na motywie kwiatu: in izquixochitl in cacaoxochitl. Oba elementy odno-
szą się do białych, aromatycznych kwiatów, których zapach wzbogacał walo-
ry ulubionego napoju arystokracji, czyli kakao. Metafora ta używana była do
określenia najwyższych wartości, takich jak doskonałość głowy państwa, mę-
stwo wojowników czy ponadprzeciętna uroda kobiety48. Użycie tego samego
porównania zarówno do ideału męskości, jak i do opisania piękna ahuianime
wydaje się wskazywać na fakt, iż w poezji, tak jak w życiu, kobiety te stanowi-
ły żeński odpowiednik walorów cenionych w wojownikach i były ich stosow-
nym uzupełnieniem.
Jednakże porównanie ahuiani do kwiatu oraz przedstawianie jej z tymże
jako jednym z podstawowych atrybutów, może także nawiązywać do patron-
ki tych kobiet, wspomnianej już bogini Xochiquetzal, której imię znaczy do-
kładnie tyle co „cenny kwiat”. W mitologii pojawia się ona przede wszystkim
w kontekstach opisujących powstanie i znaczenie kontaktów seksualnych, któ-
rym między innymi patronowała. W Kodeksie Magliabechiano opisana jest na-
stępująca historia:
61v: Este demonio q(ue) aquí esta pintado dizen q(ue) hizo vna gran feal-
dad ne/fanda q(ue) este ęalęoatl [Quetzalcoatl}, estando lavándose tocan-
do con sus manos el / mienbro viril, hecho de si la simiente, y la arron-
jo enęima de vna / piedra, y allí naęio el moręielago al qual enbiaron los
dioses q(ue) mor/diese a vna diosa. q(ue) ellos llamauan suchiq(ue)ęal
q(ue) quiere dezir Ro/sa. q(ue) le cortase de vn bocado lo que tiene den-
tro del mienbro femíneo / y eestando [sic: estando] ella durmiendo lo cor-
to y lo traxo delante de los dioses / y lo lauaron y del agua q(ue) de ello
deRamaron salieron Rosas q(ue) no / huelen bien, y después el mismo
moręielago llevo aq(ue)lla Rosa al mic/tlan tecutli. y alia lo lauo otra vez.

45 Garibay 1964: 17.
46 Sautron 2007: 247.
47 Sautron 2007: 247.
48 Sautron 2007: 247.