DOI Artikel:
Nierzwicka, Magdalena: Badania etnograficzne Borysa Malkina w świetle listów do Heleny Przestalskiej-Malkin: wyprawa do Indian Kofán
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.52432#0104
100
Magdalena Nierzwicka
Pod koniec września 1970 r. badacze wyruszyli z miasta Cali do Puer-
to Colon, niewielkiego osiedla nad rzeką San Miguel, które miało stać się ich
bazą wypadową do amazońskich Indian Kofán mieszkających w osadzie San-
ta Rosa de Sucumbios położonej na pograniczu Ekwadoru i Kolumbii w do-
rzeczu Putumayo. Wynajętą ciężarówką, kierując się ku amazońskiej krainie,
przemierzali góry, podziwiając malowniczy krajobraz: „lasy nietknięte siekierą
i osadnictwem, obfitujące w storczyki i bromelie, mchy, paprocie i inne epifi-
ty pokrywające gęstą masą konary drzew”21. Dotarłszy do Puerto Colon pozo-
stało wynająć łódź mogącą przetransportować podróżników wraz z pokaźnym
bagażem w górę rzeki. Po sześciu godzinach podróży płytką i wartką rzeką
w dłubance wyposażonej w dziewięciokonny silnik, Malkin osiągnął cel - nie-
wielkie osiedle Santa Rosa de Sucumbios składające się zaledwie z pięciu cha-
łup indiańskich22. Domy podłużnego kształtu o dachach pokrytych palmowymi
liśćmi, budowano na drewnianych palach, ze względu na okresowe zagroże-
nia zalewem. Wnętrze stanowiła ogromna izba, w której na pomoście z desek
umieszczono ognisko kuchenne, palące się na polepie z piasku i gliny23. Męż-
czyźni sypiali w hamakach wyplecionych z włókna palmy chambira, kobiety
natomiast bezpośrednio na podłogach.
Podstawą życia Indian Kofán stała się uprawa kukurydzy, manioku i ba-
nanów, które spożywali często w postaci słodkiej zupy, po uprzednim roztar-
ciu lub ugotowaniu24. Jadali również dużo owoców leśnych, zbieranych przez
kobiety, ale ważne miejsce w ich diecie zajmowały ryby i mięso upolowanych
zwierząt. Zdobywanie tego rodzaju pożywienia należało do mężczyzn będą-
cych świetnymi rybakami i myśliwymi. Do połowu ryb używali plecionych
z włókna roślinnego sieci, obciążonych na obwodzie kamieniami, linki z haka-
mi i długie oszczepy. Podczas polowania wykorzystywali dmuchawkę własne-
go wyrobu lub rzadziej jednorurkę dostarczaną im przez pracowników Texaco
Oil Company, amerykańskiego przedsiębiorstwa zajmującego się wydobywa-
niem ropy naftowej, w którym mężczyźni Kofán czasami dorabiali jako najem-
ni robotnicy25.
Mieszkańców osady Santa Rosa de Sucumbios badacz opisał w sposób
następujący:
Są bajecznie malowniczy. Obie płci noszą na szyi zwoje różnorodnych
korali a oprócz tego nieraz rozmaite naszyjniki. Mężczyźni nad koszu-
21 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 9 X 1970, s. 2.
22 Malkin 1973: 21.
23 Burchard 1975: 182.
24 Malkin 1973: 21.
25 Malkin 1975b: 3M.
Magdalena Nierzwicka
Pod koniec września 1970 r. badacze wyruszyli z miasta Cali do Puer-
to Colon, niewielkiego osiedla nad rzeką San Miguel, które miało stać się ich
bazą wypadową do amazońskich Indian Kofán mieszkających w osadzie San-
ta Rosa de Sucumbios położonej na pograniczu Ekwadoru i Kolumbii w do-
rzeczu Putumayo. Wynajętą ciężarówką, kierując się ku amazońskiej krainie,
przemierzali góry, podziwiając malowniczy krajobraz: „lasy nietknięte siekierą
i osadnictwem, obfitujące w storczyki i bromelie, mchy, paprocie i inne epifi-
ty pokrywające gęstą masą konary drzew”21. Dotarłszy do Puerto Colon pozo-
stało wynająć łódź mogącą przetransportować podróżników wraz z pokaźnym
bagażem w górę rzeki. Po sześciu godzinach podróży płytką i wartką rzeką
w dłubance wyposażonej w dziewięciokonny silnik, Malkin osiągnął cel - nie-
wielkie osiedle Santa Rosa de Sucumbios składające się zaledwie z pięciu cha-
łup indiańskich22. Domy podłużnego kształtu o dachach pokrytych palmowymi
liśćmi, budowano na drewnianych palach, ze względu na okresowe zagroże-
nia zalewem. Wnętrze stanowiła ogromna izba, w której na pomoście z desek
umieszczono ognisko kuchenne, palące się na polepie z piasku i gliny23. Męż-
czyźni sypiali w hamakach wyplecionych z włókna palmy chambira, kobiety
natomiast bezpośrednio na podłogach.
Podstawą życia Indian Kofán stała się uprawa kukurydzy, manioku i ba-
nanów, które spożywali często w postaci słodkiej zupy, po uprzednim roztar-
ciu lub ugotowaniu24. Jadali również dużo owoców leśnych, zbieranych przez
kobiety, ale ważne miejsce w ich diecie zajmowały ryby i mięso upolowanych
zwierząt. Zdobywanie tego rodzaju pożywienia należało do mężczyzn będą-
cych świetnymi rybakami i myśliwymi. Do połowu ryb używali plecionych
z włókna roślinnego sieci, obciążonych na obwodzie kamieniami, linki z haka-
mi i długie oszczepy. Podczas polowania wykorzystywali dmuchawkę własne-
go wyrobu lub rzadziej jednorurkę dostarczaną im przez pracowników Texaco
Oil Company, amerykańskiego przedsiębiorstwa zajmującego się wydobywa-
niem ropy naftowej, w którym mężczyźni Kofán czasami dorabiali jako najem-
ni robotnicy25.
Mieszkańców osady Santa Rosa de Sucumbios badacz opisał w sposób
następujący:
Są bajecznie malowniczy. Obie płci noszą na szyi zwoje różnorodnych
korali a oprócz tego nieraz rozmaite naszyjniki. Mężczyźni nad koszu-
21 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 9 X 1970, s. 2.
22 Malkin 1973: 21.
23 Burchard 1975: 182.
24 Malkin 1973: 21.
25 Malkin 1975b: 3M.