0.5
1 cm
Święte obrazy na blasze malowane
119
żywych modeli. Detale redukowali do tego, co najistotniejsze, bardziej opiera-
jąc się na tym, co czuli i znali. Postaci ukazane są w sposób konwencjonalny,
a święci identyfikowani poprzez charakterystyczne dla nich atrybuty. Reguły
anatomii i perspektywy były nieznane lub źle zrozumiane, a wszystkie for-
my redukowano do prostych kształtów. Główne postaci rzadko portretowano
z profilu czy z całą twarzą, przeważnie ukazane są w ujęciu trzy-czwarte i zwy-
kle przedstawiane pojedynczo. Gdy pojawia się grupa osób, wyobrażenie prze-
strzeni uzyskiwane jest poprzez „wertykalną projekcję figur lub całych scen”22.
Przeważa próba zachowania konwencji barokowej i efektu grand manier. Figu-
ra świętego znajduje się w otoczeniu draperii, mebla, na którym mogą spocząć
jego atrybuty. Dekoracyjność podkreślona jest poprzez tkaniny. Czasem poja-
wia się pejzaż, wzory kwiatowe. Kolory najchętniej używane to czerwony, gra-
natowy, ciemne odcienie żółtego23.
Aż do początku XX w., kiedy to następuje schyłek ich popularności, reta-
blos pozostają raczej niezmienne stylistycznie. Pojawienie się pod koniec XIX
w. niedrogich i w dużej ilość kolorowych litografii było istotnym czynnikiem,
który zmienił zapotrzebowanie i rynek. One to, bardziej realistyczne, w żyw-
szych kolorach i tańsze, a przede wszystkim nowe, zredukowały zapotrzebo-
wanie na retablos. Jak wskazuje Gloria Giffords, złote lata retablos przypadają
na lata 50. i 60. XIX w., z kolei przełom XIX i XX stulecia, to nie tylko schyłek
retablos, ale także pogarszanie się jakości ich wykonania.
„Kiedy niedrogie i kolorowe reprodukcje stały się dostępne niemal dla wszyst-
kich, zapotrzebowanie na ręcznie malowane wizerunki zanikło, a nowa moda
podyktowała zanik tej czarującej sztuki ludowej”24.
22 Giffords 1992: 7.
23 O cechach stylu ludowego i meksykańskiej sztuce typu ludowego, patrz: Murillo 1922;
Giffords 1992; Moyssén 1975; Rubin de la Borbolla 1972; Przegląd ikonografii pojawiającej
się w retablos santos: Spis inwentarza meksykańskich ludowych obrazów religijnych na blasze
1999.
24 Giffords 1992: 14.
119
żywych modeli. Detale redukowali do tego, co najistotniejsze, bardziej opiera-
jąc się na tym, co czuli i znali. Postaci ukazane są w sposób konwencjonalny,
a święci identyfikowani poprzez charakterystyczne dla nich atrybuty. Reguły
anatomii i perspektywy były nieznane lub źle zrozumiane, a wszystkie for-
my redukowano do prostych kształtów. Główne postaci rzadko portretowano
z profilu czy z całą twarzą, przeważnie ukazane są w ujęciu trzy-czwarte i zwy-
kle przedstawiane pojedynczo. Gdy pojawia się grupa osób, wyobrażenie prze-
strzeni uzyskiwane jest poprzez „wertykalną projekcję figur lub całych scen”22.
Przeważa próba zachowania konwencji barokowej i efektu grand manier. Figu-
ra świętego znajduje się w otoczeniu draperii, mebla, na którym mogą spocząć
jego atrybuty. Dekoracyjność podkreślona jest poprzez tkaniny. Czasem poja-
wia się pejzaż, wzory kwiatowe. Kolory najchętniej używane to czerwony, gra-
natowy, ciemne odcienie żółtego23.
Aż do początku XX w., kiedy to następuje schyłek ich popularności, reta-
blos pozostają raczej niezmienne stylistycznie. Pojawienie się pod koniec XIX
w. niedrogich i w dużej ilość kolorowych litografii było istotnym czynnikiem,
który zmienił zapotrzebowanie i rynek. One to, bardziej realistyczne, w żyw-
szych kolorach i tańsze, a przede wszystkim nowe, zredukowały zapotrzebo-
wanie na retablos. Jak wskazuje Gloria Giffords, złote lata retablos przypadają
na lata 50. i 60. XIX w., z kolei przełom XIX i XX stulecia, to nie tylko schyłek
retablos, ale także pogarszanie się jakości ich wykonania.
„Kiedy niedrogie i kolorowe reprodukcje stały się dostępne niemal dla wszyst-
kich, zapotrzebowanie na ręcznie malowane wizerunki zanikło, a nowa moda
podyktowała zanik tej czarującej sztuki ludowej”24.
22 Giffords 1992: 7.
23 O cechach stylu ludowego i meksykańskiej sztuce typu ludowego, patrz: Murillo 1922;
Giffords 1992; Moyssén 1975; Rubin de la Borbolla 1972; Przegląd ikonografii pojawiającej
się w retablos santos: Spis inwentarza meksykańskich ludowych obrazów religijnych na blasze
1999.
24 Giffords 1992: 14.
