122

Marta Skwirowska

cza Chrystusa z koroną cierniową na chuście Weroniki czy też inną wersję tego
tematu w ikonografii, a mianowicie przedstawienie mężczyzny „trójgłowego”
czy też mężczyzny o trzech obliczach. Właśnie to ujęcie tematu zostało potę-
pione przez papieża Urbana VIII w 1628 r. w odpowiedzi na krytykę protestan-
tów, którzy przedstawienie to określali mianem „cancerbero católico” - kato-
lickim cerberem30.


[2. Pieta (PME 16338/E; 34,5 cm x 24,2 cm); Tłocznia Mistyczna, cudowna krew
Chrystusa (PME 16337/E; 17,8 cm x 12,8 cm (fot. Edward Koprowski), Państwowe
Muzeum Etnograficzne w Warszawie)]

Pieta (PME 16338/E) [il. 2]; (34,5 cm x 24,2 cm, fot. Edward Koprowski,
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie)
Motyw ten ukazany jest zawsze z przedstawieniem Matki Boskiej, któ-
ra pochyla się i podtrzymuje zdjęte z krzyża ciało Syna. Prawdopodobnie źró-
dłem i inspiracją tego retablo był obraz czy druk pochodzący z Europy. W tle
widoczne są dwie kopuły z półksiężycami, być może jest to próba przywołania
atmosfery Bliskiego Wschodu. Pieta - etymologicznie słowo to pochodzi od
włoskiego „pieta”, co oznacza miłosierdzie, współczucie, pobożność. W tym

30 Amodio2005: 98-102.