Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
FORMY SUBSTYTUCJI TEGO, CO SPOŁECZNE

197

i wszędzie towarzyszą człowiekowi, ucieleśniają dla Hobbesa najszerszy
z możliwych do pomyślenia koncept tego, co polityczne. To nie przypadek,
że żaden filozof i teoretyk państwa przed lub po nim nie zajmował się tak
intensywnie „wizualnymi strategiami” jako jądrem teorii politycznej.
Hobbes w swoich wyjaśnieniach dotyczących podstaw umożliwiają-
cych działanie obrazów wyszedł poza ograniczenia natury. Wybrał widok
ciemnych chmur, aby rozwinąć swoją wersję aktu obrazowego. Ponieważ
- argumentował - gdy je oglądamy współmyślimy i antycypujemy nad-
chodzący deszcz, z naszym oglądem związane jest określone następstwo
faz, które przemienia indywidualne obrazy pamięciowe {marks) w ogól-
nie relewantne znaki działania {signs)2.


2. Abraham Bosse, detal frontispisu z: Th. Hobbes, Le-
viathan, London 1651

Obraz Lewiatana (il. 2) zrealizował takie właśnie przejście od mark
do sign: o tyle, o ile frontispis stał się „znakiem” państwa, apelując do
przyzwyczajenia lub wywołując szok (obie strategie reprezentują dwie

2 Th. Hobbes, De Corpore, II, I nn., (w:) Th. Hobbes, The English Works of Thomas
Hobbes of Malmesbury (ed. W. Molesworth), t. I, s. 15 (na temat definicji: ibidem, s. 14).
Por. A. Malet, The Power of Images: Mathematics and Metaphysics in Hobbes’s Optics,
(w:) Studies in History and Philosophy of Science, t. 32, 2001, nr 2, s. 303-333; N. Mal-
colm, Aspects of Hobbes, Oxford 2002; H. König, Politik und Gedächtnis, Göttingen 2008.
 
Annotationen