DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Sinko-Popielowa, Krystyna: Ze studiów nad Padovanem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0127
(9)
PADOYANO
117
Układ ciała Zygmunta Starego, o rysach twarzy zgodnych z medalionem
Padovana z r. 1532x), jest prawie identyczny z układem postaci kardynała
di St. Angelo (um. 1503) w kościele S. Marcello al Corso w Rzymie.
Różnicę widać jedynie w spokojniejszym ułożeniu nóg kardynała, ale wspólny
jest tu u obu postaci ruch ciała wznoszącego się w górę i opadającego na zgiętą
prawą rękę. Głowa opiera się u obu na podniesionym prawym ramieniu, co
powoduje jakby jakieś bolesne jej przechylenie. To opadnięcie głowy jest
w Krakowie bardziej zaakcentrowane przez odstający naramiennik „maksymi-
lianowskiej" zbroi. Włożenie w rękę kardynała księgi, w rękę króla berła nie
zmienia podobieństwa układu. Jednakowo też obaj przytrzymują prawymi
dłońmi fałdy draperii. Układ ich jest o wiele niespokojniejszy niż układ rzym-
skich rzeźb Andrea Sansovina (na nagrobkach: Piotra da Vicenza 1504, Askania
Sforzy 1505, kardynała di Rovere 1507 — podaję daty zgonów), które opierają
głowę nie na podniesionym ramieniu, lecz na dłoni zgiętej ręki lub na wysokim
wezgłowiu.
Podobieństwo postaci kardynała di St. Angelo i króla Zygmunta Starego
świadczy, że Padovano wzorował się wprost na nagrobku z S. Marcello w Rzymie.
Wypada więc temu wzorowi poświęcić parę zdań. Na podstawie świadectwa
Aretina i Vasariego przypisuje się słusznie ów nagrobek Jakubowi Sansovino2).
Z wszystkich młodzieńczych prac tego rzeźbiarza najbardziej przypomina on
prace jego mistrza, Andrea Sansovino3). Architektura jego wiąże się z na-
grobkami w Sta Maria del Popolo z r. 1505 i 1507, a bardziej jeszcze ze szkicem
nagrobka kardynała w londyńskim Muzeum Alberta, gdzie zamiast kolumn
są (jak w S. Marcello) pilastry, a nisze boczne zachodzą wysoko pod belkowanie4).
Początkowy projekt tego nagrobka w S. Marcello obejmował tylko sarkofag kardy-
nała di S. Angelo i postaci jego patronów; potem, niezbyt organicznie dodano
u dołu figurę drugiego zmarłego, Antonia Orso 5) (um. 1511). Cechy stylistyczne
zasadniczej części nagrobka pozwalają Venturiemu na datowanie jej przed
śmiercią Orsa (1511), choć przypuszczano też, że nagrobek wzniesiony został
w związku z pracami, wykonanymi po zniszczeniu kościoła S. Marcello
w r. 1519 6). Prace koło nagrobka kardynała di St. Angelo przypadałyby więc
według Venturiego na czas pierwszego pobytu w Rzymie Jakuba Sansovina
w latach 1504—1510 spędzonych w towarzystwie mistrza Andrea7). Dodaniem
P Medalion ten wykonał Padovano razem z medalionem Bony, królewicza Zygmunta
Augusta i królewny Izabelli ■— Kopera, j. w. p. 231 i n.
2) Por. np. L. Muńoz Gasparini, Le chiese di Roma Illustrate, San Marcello al
Corso, Roma. b. d. p. 67, fig. 24; Laura P i 11 o n i, Jacopo Sansovino scultore, Venezia
1919, p. 96; V e n t u r i, j. w. X, 2 p. 614 i n. fig. 506.
3) V e n t u r i p. 614.
4) Tamże XI, 1. 1928, fig. 151.
5) Tamże X, 2, p. 616.
6) Gasparini j. w.; Pittoni j. w.
’) V e n t u r i o. c. X 2, p. 506.
PADOYANO
117
Układ ciała Zygmunta Starego, o rysach twarzy zgodnych z medalionem
Padovana z r. 1532x), jest prawie identyczny z układem postaci kardynała
di St. Angelo (um. 1503) w kościele S. Marcello al Corso w Rzymie.
Różnicę widać jedynie w spokojniejszym ułożeniu nóg kardynała, ale wspólny
jest tu u obu postaci ruch ciała wznoszącego się w górę i opadającego na zgiętą
prawą rękę. Głowa opiera się u obu na podniesionym prawym ramieniu, co
powoduje jakby jakieś bolesne jej przechylenie. To opadnięcie głowy jest
w Krakowie bardziej zaakcentrowane przez odstający naramiennik „maksymi-
lianowskiej" zbroi. Włożenie w rękę kardynała księgi, w rękę króla berła nie
zmienia podobieństwa układu. Jednakowo też obaj przytrzymują prawymi
dłońmi fałdy draperii. Układ ich jest o wiele niespokojniejszy niż układ rzym-
skich rzeźb Andrea Sansovina (na nagrobkach: Piotra da Vicenza 1504, Askania
Sforzy 1505, kardynała di Rovere 1507 — podaję daty zgonów), które opierają
głowę nie na podniesionym ramieniu, lecz na dłoni zgiętej ręki lub na wysokim
wezgłowiu.
Podobieństwo postaci kardynała di St. Angelo i króla Zygmunta Starego
świadczy, że Padovano wzorował się wprost na nagrobku z S. Marcello w Rzymie.
Wypada więc temu wzorowi poświęcić parę zdań. Na podstawie świadectwa
Aretina i Vasariego przypisuje się słusznie ów nagrobek Jakubowi Sansovino2).
Z wszystkich młodzieńczych prac tego rzeźbiarza najbardziej przypomina on
prace jego mistrza, Andrea Sansovino3). Architektura jego wiąże się z na-
grobkami w Sta Maria del Popolo z r. 1505 i 1507, a bardziej jeszcze ze szkicem
nagrobka kardynała w londyńskim Muzeum Alberta, gdzie zamiast kolumn
są (jak w S. Marcello) pilastry, a nisze boczne zachodzą wysoko pod belkowanie4).
Początkowy projekt tego nagrobka w S. Marcello obejmował tylko sarkofag kardy-
nała di S. Angelo i postaci jego patronów; potem, niezbyt organicznie dodano
u dołu figurę drugiego zmarłego, Antonia Orso 5) (um. 1511). Cechy stylistyczne
zasadniczej części nagrobka pozwalają Venturiemu na datowanie jej przed
śmiercią Orsa (1511), choć przypuszczano też, że nagrobek wzniesiony został
w związku z pracami, wykonanymi po zniszczeniu kościoła S. Marcello
w r. 1519 6). Prace koło nagrobka kardynała di St. Angelo przypadałyby więc
według Venturiego na czas pierwszego pobytu w Rzymie Jakuba Sansovina
w latach 1504—1510 spędzonych w towarzystwie mistrza Andrea7). Dodaniem
P Medalion ten wykonał Padovano razem z medalionem Bony, królewicza Zygmunta
Augusta i królewny Izabelli ■— Kopera, j. w. p. 231 i n.
2) Por. np. L. Muńoz Gasparini, Le chiese di Roma Illustrate, San Marcello al
Corso, Roma. b. d. p. 67, fig. 24; Laura P i 11 o n i, Jacopo Sansovino scultore, Venezia
1919, p. 96; V e n t u r i, j. w. X, 2 p. 614 i n. fig. 506.
3) V e n t u r i p. 614.
4) Tamże XI, 1. 1928, fig. 151.
5) Tamże X, 2, p. 616.
6) Gasparini j. w.; Pittoni j. w.
’) V e n t u r i o. c. X 2, p. 506.