DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Zajczyk, Szymon: Bóżnica w kępnie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0163
(4)
BÓŻNICA W KĘPNIE
153
kahalnym. Kronika poświęca dużo
uwagi kwestii sfinansowania bu-
dowy, zależnej od dobrowolnych
ofiar. Spełnianie zaszczytnych ról
związanych z budową bóżnicy
przekazywano największym ofiaro-
dawcom. W niemałej mierze to
przedsięwzięcie zostało sfinanso-
wane przez członków komitetu
budowlanego, a zwłaszcza przez
owych czterech „bogaczy", stoją-
cych na jego czele. Niejaki Mor-
dechaj, któremu przypadła rola po-
łożenia kamienia węgielnego pod
fundament nowej bóżnicy, ten
zaszczyt słono opłacił. Uczynił to
z pieniędzy zaoszczędzonych sobie
,,na cieście". Częstym zjawiskiem
były ofiary w naturze. Niejaki
Jakub ofiarował,, dwanaście okien' ‘
(ram okiennych czy szyb ?) odpo-
wiednio do dwunastu bram niebiań-
skich, a kto inny znów pewną ilość
żelaza na „wspaniałe kraty" na
okna. Ofiary składano do domu rabina, „aby ludzie z ludu nie obawiali się,
że nadaremnie składają ofiary, jak, broń Boże, w ubiegłych latach".
Dnia 31 maja 1814 roku zawarty został kontrakt pomiędzy z jednej strony
dwoma architektami (występującymi jako mistrze murarscy: Maurermeister)
ze śląskiego Brzegu (Brieg), Fryderykiem Wilhelmem i Karo-
lem Fryderykiem Schefflerami, a kępińską gminą żydowską,
w której imieniu podpisali powyższy kontrakt jej przedstawiciele, BaruchWoll-
man i S. Schager. Pierwszego z nich łatwo zidentyfikować z czołowym człon-
kiem komitetu budowy imieniem Baruch. Wymienieni dwaj architekci (z pewno-
ścią ojciec i syn) nie są notowani w leksykonach artystów, natomiast inni artyści
(budowniczowie organów kościelnych) o tym nazwisku występowali w Brzegu
w XVIII wieku (przeważnie w drugiej jego połowie) i w pierwszych latach
wieku XIX -1). Obaj architekci przejęli na siebie wedle kontraktu również czę-
ściowo funkcje przedsiębiorców. Podjęli się oni dostarczyć na swój koszt mu-
*) Walter KRAUSE, Grundriss eines Lexikons bildender Kiinstler und Kunsthandwerker
in Oberschlesien, I, Oppeln 1933, s. 239—41, wymienia siedmiu z Brzegu, przeważnie spo-
krewnionych, budowniczych organów kościelnych o nazwisku Scheffler; por. tamże s. 156 i 208
o dwu innych Schefflerach, czynnych na Śląsku.
Ze zbiorów CBI — Fot. Sz. Zajczyk
Ryc. 110. Widok od południowo-wschodu.
BÓŻNICA W KĘPNIE
153
kahalnym. Kronika poświęca dużo
uwagi kwestii sfinansowania bu-
dowy, zależnej od dobrowolnych
ofiar. Spełnianie zaszczytnych ról
związanych z budową bóżnicy
przekazywano największym ofiaro-
dawcom. W niemałej mierze to
przedsięwzięcie zostało sfinanso-
wane przez członków komitetu
budowlanego, a zwłaszcza przez
owych czterech „bogaczy", stoją-
cych na jego czele. Niejaki Mor-
dechaj, któremu przypadła rola po-
łożenia kamienia węgielnego pod
fundament nowej bóżnicy, ten
zaszczyt słono opłacił. Uczynił to
z pieniędzy zaoszczędzonych sobie
,,na cieście". Częstym zjawiskiem
były ofiary w naturze. Niejaki
Jakub ofiarował,, dwanaście okien' ‘
(ram okiennych czy szyb ?) odpo-
wiednio do dwunastu bram niebiań-
skich, a kto inny znów pewną ilość
żelaza na „wspaniałe kraty" na
okna. Ofiary składano do domu rabina, „aby ludzie z ludu nie obawiali się,
że nadaremnie składają ofiary, jak, broń Boże, w ubiegłych latach".
Dnia 31 maja 1814 roku zawarty został kontrakt pomiędzy z jednej strony
dwoma architektami (występującymi jako mistrze murarscy: Maurermeister)
ze śląskiego Brzegu (Brieg), Fryderykiem Wilhelmem i Karo-
lem Fryderykiem Schefflerami, a kępińską gminą żydowską,
w której imieniu podpisali powyższy kontrakt jej przedstawiciele, BaruchWoll-
man i S. Schager. Pierwszego z nich łatwo zidentyfikować z czołowym człon-
kiem komitetu budowy imieniem Baruch. Wymienieni dwaj architekci (z pewno-
ścią ojciec i syn) nie są notowani w leksykonach artystów, natomiast inni artyści
(budowniczowie organów kościelnych) o tym nazwisku występowali w Brzegu
w XVIII wieku (przeważnie w drugiej jego połowie) i w pierwszych latach
wieku XIX -1). Obaj architekci przejęli na siebie wedle kontraktu również czę-
ściowo funkcje przedsiębiorców. Podjęli się oni dostarczyć na swój koszt mu-
*) Walter KRAUSE, Grundriss eines Lexikons bildender Kiinstler und Kunsthandwerker
in Oberschlesien, I, Oppeln 1933, s. 239—41, wymienia siedmiu z Brzegu, przeważnie spo-
krewnionych, budowniczych organów kościelnych o nazwisku Scheffler; por. tamże s. 156 i 208
o dwu innych Schefflerach, czynnych na Śląsku.
Ze zbiorów CBI — Fot. Sz. Zajczyk
Ryc. 110. Widok od południowo-wschodu.