Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (7.1939)

(4)

IKONOGRAFIA STAROCHRZEŚCIJAŃSKA

179


Ryc. 130. Dekoracja sklepień obejścia kościoła S. Constanza w Rzymie.

wieku można wywnioskować, jak duży i bezpośredni był ich wpływ na
dekorację kościołów. Ojcowie Kapadoccy zalecają religijną dekorację, widząc
w niej ważny czynnik dydaktyczny (głównie w malarstwie historycznym
staro- i nowotestamentowym). Inni Ojcowie jak św. Paulin z Noli, św.
Nilus wprost dyktują jaka i jak ma być rozłożona dekoracja kościoła.
Z pism tych też można wnosić, że do IV wieku tylko absydy otrzymywały
dekorację religijną: pozostałe zaś części kościoła pokryte były obrazami świec-
kimi. Dopiero bezpośrednie oddziaływanie duchowieństwa "w dużej mierze
wpłynęło na stworzenie dekoracji religijnej takiej, jaką widzimy już na prze-
łomie IV—V wieku.
Dekoracja wnętrza rotundy Constanza w Rzymie z IV wieku jest
najstarszą z zachowanych zabytków, które dają pewne pojęcie o całości deko-
racji tego czasu. Ozdoba ta nie odbiega daleko od dekoracji domu rzymskiego.
Całości nie wiąże jeszcze żadna głębsza myśl chrześcijańska, mimo elementów
religijnych rozrzuconych między motywami czysto dekoracyjnymi. Właściwie
zadaniem tej dekoracji jest w myśl słów Olympiodorusa x) „cieszyć oko w domu
Bożym".
ł) List Olimpiodorusa — L. BREHIER, L’art chretien et son developpement iconogtaphiąue,
Paris 1918, str. 64.