DOI Heft:
Materiały
DOI Artikel:Ryżewski, Grzegorz: Plutycze – historia wsi i jej zabytki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.61442#0152
Grzegorz Ryżewski
1. Plutycze i okolice. Fragment Mapy
szczególnej województwa podlaskiego [...]
Karola de Pertheesa, 1795. AGAD, Zbiór
Kartograficzny, AK 98
Plutycze and surroundings. A part of
Specific Map of Podlaskie Voivodeship
[...] by Karol de Perthees, 1795. AGAD,
Cartographic Collection, AK 98
cze przed 1540 r. W jej wyniku zaginęło sporo starszych, małych osad i utworzono
wiele dużych zwartych wsi. Miastu Bielsk wymierzono 6 wielkich wsi-przedmieść,
w których skomasowano rozproszone osady. Przystąpiono wtedy do kolonizacji
Puszczy Bielskiej. Nowe osadnictwo objęło szerokim frontem puszczę od grani-
cy włości kamienieckiej po rzekę Narew i poza nią aż do granicy włości bielskiej
z dobrami zabłudowskimi i włością jałowską. Bliżej Bielska, na ziemiach Kleniko-
wiczów założono aż na 150 włókach wielką wieś Zygmuntowo (dziś Klejniki), a da-
lej po obu stronach Narwi Janowo, Kaczały, Święciciele (dziś Ciełuszki), Trościani-
cę (dziś Trześcianka), Białki i wieś Dawidowo (Dawidowicze), w której osadzono
strzelców, aby pilnowali granicy z dobrami Zabłudów4.
W toku tych procesów osadniczych powstała wieś Plutycze. Nazwa wsi
wywodzi się od nazwy osobowej Pluta. Określenie to z kolei oznacza osobę, któ-
ra lubi dużo mówić, pleść, gadać, nie zawsze do rzeczy. Wynika z tego, że wieś
osiedlili ludzie o nazwie rodowej Pluta oraz ich potomkowie5. Trudno jedynie po-
wiedzieć, czy byli to członkowie jednego rodu (rodziny), czy była to nazwa, jaką
ich wspólnie określano. Dziś trudno dowodnie stwierdzić, czy owa wieś powsta-
ła na surowym korzeniu w wyniku akcji kolonizacyjnej i karczunku puszczy, czy
też została na nowo rozmierzona i skomasowana z wcześniejszego rozproszonego
osadnictwa jednodworczego. Już w 1563 r. mamy wzmiankę o „drodze pluczicz-
kiej", czyli prowadzącej zapewne do Plutycz6. Wieś wzmiankowana była w lustra-
cji województwa podlaskiego z 1576 r. jako wchodząca w skład starostwa bielskie-
go, folwarku Stołowacza, przynależąca zaś do wójtostwa plutyckiego.
152
1. Plutycze i okolice. Fragment Mapy
szczególnej województwa podlaskiego [...]
Karola de Pertheesa, 1795. AGAD, Zbiór
Kartograficzny, AK 98
Plutycze and surroundings. A part of
Specific Map of Podlaskie Voivodeship
[...] by Karol de Perthees, 1795. AGAD,
Cartographic Collection, AK 98
cze przed 1540 r. W jej wyniku zaginęło sporo starszych, małych osad i utworzono
wiele dużych zwartych wsi. Miastu Bielsk wymierzono 6 wielkich wsi-przedmieść,
w których skomasowano rozproszone osady. Przystąpiono wtedy do kolonizacji
Puszczy Bielskiej. Nowe osadnictwo objęło szerokim frontem puszczę od grani-
cy włości kamienieckiej po rzekę Narew i poza nią aż do granicy włości bielskiej
z dobrami zabłudowskimi i włością jałowską. Bliżej Bielska, na ziemiach Kleniko-
wiczów założono aż na 150 włókach wielką wieś Zygmuntowo (dziś Klejniki), a da-
lej po obu stronach Narwi Janowo, Kaczały, Święciciele (dziś Ciełuszki), Trościani-
cę (dziś Trześcianka), Białki i wieś Dawidowo (Dawidowicze), w której osadzono
strzelców, aby pilnowali granicy z dobrami Zabłudów4.
W toku tych procesów osadniczych powstała wieś Plutycze. Nazwa wsi
wywodzi się od nazwy osobowej Pluta. Określenie to z kolei oznacza osobę, któ-
ra lubi dużo mówić, pleść, gadać, nie zawsze do rzeczy. Wynika z tego, że wieś
osiedlili ludzie o nazwie rodowej Pluta oraz ich potomkowie5. Trudno jedynie po-
wiedzieć, czy byli to członkowie jednego rodu (rodziny), czy była to nazwa, jaką
ich wspólnie określano. Dziś trudno dowodnie stwierdzić, czy owa wieś powsta-
ła na surowym korzeniu w wyniku akcji kolonizacyjnej i karczunku puszczy, czy
też została na nowo rozmierzona i skomasowana z wcześniejszego rozproszonego
osadnictwa jednodworczego. Już w 1563 r. mamy wzmiankę o „drodze pluczicz-
kiej", czyli prowadzącej zapewne do Plutycz6. Wieś wzmiankowana była w lustra-
cji województwa podlaskiego z 1576 r. jako wchodząca w skład starostwa bielskie-
go, folwarku Stołowacza, przynależąca zaś do wójtostwa plutyckiego.
152