Biuletyn konserwatorski Województwa Podlaskiego (27.2021)

KOMUNIKATY

Joanna Polaska
konserwator dzieł sztuki niezależny, Warszawa
Konserwacja ikony Salvator Mundi
z cerkwi pw. Świętych Apostołów
Piotra i Pawła w Siemiatyczach
Słowa kluczowe: konserwacja, ikona, Sałuator Mundi, Siemiatycze, cerkiew
Key words: conservation, icon, Sałuator Mundi, Siemiatycze, Orthodox church
Cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Siemiatyczach położona
jest malowniczo na wzgórzu, a jej kopuły widoczne są już z oddali. Została wybu-
dowana w latach 1865-1866 w stylu rosyjsko-bizantyjskim według projektu archi-
tekta Konstantina Thona. Jest to budowla murowana z cegły, orientowana, trój-
dzielna. Poprzednia, drewniana świątynia była w bardzo złym stanie i dlatego
zdecydowano się na wybudowanie nowej, usytuowanej obok starej. Historia para-
fii siemiatyckiej jest bardzo długa i ma udokumentowane 588 lat istnienia1.
Ikona Sałuator Mundi jest jedną z wielu cennych zabytków stanowiących
wyposażenie cerkwi pw. św. Piotra i Pawła w Siemiatyczach. Według informacji
poprzedniego proboszcza parafii ks. mitrata Andrzeja Jakimiuka w 1988 r. ikona
znajdowała się we wnętrzu świątyni w prezbiterium przy Stole Ofiarnym. W1994 r.
podczas remontu cerkwi została wyniesiona na strych i tam przeleżała do 2018 r.
Podczas wizyty przedstawicieli Urzędu Ochrony Zabytków z Białegostoku zosta-
ła odnaleziona na strychu cerkwi wraz z innymi obiektami. Decyzją Podlaskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków prof. Małgorzaty Dajnowicz ikona zosta-
ła wpisana do rejestru zabytków pod nr. B-374 poz. 1 „Decyzja w sprawie wpisa-
nia zabytków ruchomych do rejestru zabytków" z dnia 11.12.2018 r., numer dzien-
nika R.5140.37.2018.JS.
Kiedy w 2019 r. rozpoczęto prace konserwatorskie, ikona znajdowała się
w bardzo złym stanie i wymagała pilnych zabiegów ratujących. Została namalo-
wana na podłożu drewnianym o wymiarach 88,5 x 62 cm w kształcie pionowego

245