DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3184#0190
pLA?
46
PLANISPHiERlUM BRAHEUM.
Cincu-
LUS Pl A-
N E T A-
R U M
Ce h-
T U U M
CIRCUM-
AG I N S.
V E N U S.
M E R C U-
K I US.
So L.
C-ntrum
rcliquorum
quinquc
Placeta-^
rum.
Quos fc-
cum eir-
cumdu.it.
Soi Primi
Mobilis
inunus gc-
rit.
ita partim Senfum Communem fcqulitus, partim vero
ipfo rejefto rationis duftu fe regi paffus, adeo ut Sen-
fumCommunem opinionifua. infervientemadhibucrit,
rcclamantem rejecerit.
Cir.cui.us, Per Q_ue m Centrum Pla-
netarum cum sole clrcumagitur.
Hic Circulus punftis notatus monftrat motum centri
trium fuperiorum Planetarum circaSolem,itautillitres
Planeta:, licct cum Sole, & a Sole circumagantur, tamcn
Circulosaliquo modo Eccentricos a Sole habeant. Sed
quia Tycho Solem quinque Planetarum, Mercurii, puta,
Veneris, Martis Jo vis atque Saturni conftituit, facile ha.c
Tigura Syftematis Tychonici intelligctur, fi ipforum cir-
Ciili ex centro Solis defcripti, & ipfi cum Sole per viam
Solis moti intelligantur , atque circulus Solis fit ille
Circulusetiam , per quem Planetarum circa Solem cir-
cumeuntiumcentrum, cumipfo Sole, centrofuo, mo-
ventur.
$ Venus. Circulus Veneris. Venus
inter Lunam & Mercurium intcrpofita Vulgari Schemati
Mercurium Luna: proximum ftatuenti adverfatur, & cum
Copernicana Hypothcfi convenit, ita fatisfaciens appa-
rentiis tam hujus quam fequentis Planeta. Mercurii, quan-
doquidem modohic, modo ille magis Tcrra. appropin-
quat, utpatetcx Imagine Veneris & Mercurii Theoriam
exhibenre, & interTypos, Planctarum Theorias ob ocu-
losponentes, extante, quam intcr fequentes delineatio-
nes pofitaminvcnies.
<2 Mercurius. Circulus Mercu-r.ii.
Hic PlanetaproximusSoli, debitam fuamfedem, & in
hdc Tychonica, & in Copernicana naftus eft , utpote
quica:terisPlanetiscuncrispropiusad Solemaccedit, &
minus ab co recedit. Sicut autem Superiores tres Planeta.
digreftionibus maximis a Sole digrediuntur ; ita hi duo
Planetae digreffionibus minimis ab codem fccedunt, mu-
tatisvicibus modo terra. propiores, modo ab eadem rc-
motiores,utidic"tum eft.
© S o l. Via S o lis. SolextribuscircaTerram,
utcentrum, autmedium punctum, mobilibus Sphaeris ,
alteram & mediam Spha:ram occupat, & alterum poft»
Lunam Corpus eft, in hoc Tychonico Syftcmate, quod
Tellurem fui motus centrum agnofcir. Sicut autem Ter-
ram pro centro habet, ita & ipfe centrum eft reliquorum
quinquePlanetarum , quoscirca fecircumvcrtividet, &
diurno motu etiam fecum circumagit. Hinc Mercurius
trimeftri, Venus octimeftrifpatio, Solem centrum fuum,
obirefolent; Mars ambitu illobiennium confumit; Ju-
pitervero duodecim , & Saturnus triginta annis circui-
tum fuum emetitur. Perinde igitur in hoc , atque in Co-
fernici Syftemate Sol centrum conftituitur rcliquorum
Planetarum, fuos circuitus ftatis terminis definitos con-
ficientium , quos annuo fuo motu Zodiacum percur-
rens, infuocirculofcuEclipticaitacircumveh.it, utto-
tum illud Syftcma Planetarum quinque illorum Erro-
num , abiplocircumrotctur, acTcrra Mercurii & Vene-
ris quidem circulis non claudatur, fed Saturni, ]ovis, ac
Martis Orbibus contracircundctur. Habent igitur Pla-
nctce illi proprios fuos circa Solem motus, ftatis fuis tem-
poribus conficicndos , dum interim a Sole, fecundum
Zodiacum dictim Diurnum Motum fibi, ut Luna:, &
Fixarum Sphaerac proprium, conficiente ab Ortu in Oc-
cafum circa Tcrram circumducuntur. SicTriaillacirca
Tcllurem mobilia , nimirum Luna ipfi proximum, &
trium qua. circaipfam movcntur, infimum, Solmedium
& Firmamenti Spha_ra fupremum , duplicem motum,
nimirum Diurnum, & alterum ftatis temporibus defini-
tum, fua Natura proprium habent : QmnqueveroEr-
rones pofteriore proprio Natura fua moventur ; Prior
ipfis adfcititius a Sole proficifcitur, fuispropriis & inna-
tis viribus totum illud quinque Erronnm Syftema fecum
circum Terram, dum Diurnum 24. horarum inrervallo
Motum conficit, abripientc. In qua opcratione Primi
Mobilis munus gerit Sol, in hoc Syftemate inter Planctas
medius intcrcurrens, & ordincilloinccdcns , quoetiam
in Vulgari Schcmate Cofmographico progredi dicitur,
per Eclipticam curfum fuumrencns , & inftaraurigx cx-
terosErroncsquinquefecum circumagens , cum apud Co-
firmcum Tcrramotu fuo diurno in Primi Mobilis locum
iuccedens , & Solis Eclipticam percurrcntis vices obiens,
fphxrulam duntaxatillam Lunarem minimam fecum cir-
cumvehat.
Quantum autem ad Veneris&Mcrcurii converfiones Merairii&
circa Solem attinet, quod Solem orbitis fuis ambiant, & Vc"«iscir-
nonnifiab hocipfo circaTerramcircumducantur, non rcvoiutio_
eft nuperum aut novum Copernici, & Tychonis, aut GaliUi nesantiquis
inventum, aut figmentum, fed Antiquorum Aftronomo- etl.am c°-
rumdogma, ficuti colligetecft exlib. g.cap.4. M. Fitru- =*„* ue~
vii, quilibrosfuos C&fari Atiguflo dcdicavit. Olterctirii, Vitruviitc-
inquit, ejr Veneris ftelU, circttm Solisradios, Solemipfiim,aim°nittca-
titi centrtim itineribus coronantes, regreffus retrorfum, & re-
tardationesfaciunt; etiamfiationibiu propter eam circinatio-
nem morantttr injpatiisfignorum ejrc. Idcm Author ibidem
Motuum apparentium ina:qualitatem regreftiones , mo-
ras, iterationes ccleriorcs defcribere pergens, caufas non
Excentricis Orbibus, quos autnonprobavit, autplane
ignoravit, fedcalidjeSolis tractioniadfcribit hisverbis:
Ergopotius earatio nobisconftabit, qtiodfervor, quemadmo- PIaneta:a
dum omnes res evocat, ejr adfedticit (tit etiamfruclus ex ter- s°ktraai-
rdin altitudinem furgentes per calorem videmtt^, non minus
aqtia vaporcsafontibtu adntibesper arcus excitari) cddemra-
tione Solis imfetus vehemens , radiis trigoniforma porrectus,
infequentes Stellas ad (e ferducit, dr antecurrentes velutire-
franando , retinendoque nonfatitur frogredi, fed adfecogit
reoredi, & in alterim Trigoni ftgnum effe. Fortaffe deftde-
rabitur, quiditaSolquinto afe Signofotias , quam fecundo,
aut tertio, qtixfunt profiora ffaciat in hisfervoribus retentio-
nes ? Ego quemadmodum id fieri videatur, exfonam. Ejus
radii in Mundo, uti trigoni, faribus lateribusforma lineatio-
nibusextendtintur. Idautem necflus necminm eftadquin-
tum ab eo ftgno : Tgitur ft radii fer omnem 'JVLundumfttfi,
ctrcinationibus fuis vagarenttir , neque extentionibus porre-
iii ad trigoniformam linearentur , frofioraflagrarent: ld
autem etiam Eurifides Gr&corum Poeta animadveriiffe vide-
tur: K^iit enim; £>ua longius a Sole ejfent, hx.c vehemen-
tius ardere, frofiora vero contemferata habere. Deinde ra-
tionem reddit idem _4«//w,quamobremPlanetasSoli pto- Cur Soli
pinquiores curfumfuum propriumcitius, &remotiores F°Pnor«
tardiusconficiant. JShtemadmodnm, mquit,fiinrotd,qua t,us, &re!."
fguli utuntur, imfof/taftierintfeftem Formica, canalefque to- motiorcs
ttdem in rotd facli, fint circa centrum in imo, accrefcentes ad "rdlus
/ .» , ... r J iuumcur-
extremum, tn quibus hdtcogantur circtnattonemjacere; ver- fumconfi-
feturque rota in alteram partem ; neceffe erit eits contra rou ciant.
verfationem nihilminus adverfus itinerafacere,cjr qu&proxi-
mtim centrum habuerit, celeriuspervagari, qtiaque extremur»
rotA orbemperaget, etiamftttque celeriter ambttlet,propter ma-
gnitudinem circinationts mtilto tardius perficere curfttm. Simi-
licer aftra nitentia contra Mttndi ctirfttm , ftiis itineribusper-
ficiunt circuitum , fed cceli verfamve redttndationibus refe-
runttir quotidiand temporis circuU;kne^>, Ex his liquido
conftat, Stellas fuisCcelis, autSphxris nonaffixas effe,
fed motu fuo proprio & naturali libere per jerhera fcrri,
ideoque cundem fluidum & permcabilem effe : Porrb
laudatus Authorpergens; Ejjeatttem,inquit, Stellastem- curflclla:
feratas,aliasferventes, etiamquefrigidas,h&ceffecaufavi- t-tnoeiata.,
detur , quod omnis ignis infttferiora loca habet fcandentem f^iyj31"
fiammam: Ergo Sol&thera, qtiieftfufrafe, radiis exurens,
efftcit candcntem , in qtiibus locis habet ctirfum Martis Stella;
Itaquefervens ab ardore Solis ejftcitur. Sattirni autem , qttod
ejiproximaextremo Mundo, tangitqtte congelatM Cceliregio-
nes, vehementer eftfrigida : Ex eo Iovis, cum inter utriujqtie
circtiitiones habeat ctirfum, drefrigeratione, calorequeeorum
medio, convenientes ftemferatifftmofque habere effeBus. L>c
Zond XII. Signorum & Seftem Aitrorum , contrarioque eo-
rtim ofere ac curfii, qttibus rationibus , & numeris tranfeantex
fignis infigna, ejr circtiitumfiium ferficiant, titi a Praceftori-
bus accepi exfofui-.
C. Iulius Hyginius Attgufti Libertus circa ChriHi nafcen- Hyginiite-
tis tempora Poeticorum AHronomicortim iib. I. brevi fyno- ltlrnonlura-
pfi, quse fcripfiffct, enumerans; Deinde, inquit, ferfcri-
fftmus; Vtrum Sol ctim Mtindofixus verteretur, aniffefer
fe moveretur, & contra 11. Signorttm ortus eat, qttare cum
tjMundo exoriri, & occidere ? Lib. 4. de Sole & Lunk cstte-
^«-■P/rf»-7«prolixadcmonftratione, cosperfe, &non
fixosccelo, utfolent fixa: ftellae, moveri affcrir, acpoft-
quam motum libcrum de Sole, Luna, rcliquifque Plane-
tis fufe probavit, Cxcmplum affert nauta: in navi velis
ventoqueptovecta, eprora adpuppimambulantis , cni
fimiles ait Solem & Planctas, in ccelo ab Ortu in Occa-
fumproficifcente, fuos curfus proprios in contrarium,
id cft, ab Occafu in Ortum peragcntes.
tJUartiantu Capella, qui a_vo Cycli Chriftiani fexto, an- J^ljj
tc annos fcilicct millc,paulo ante Impcratorcm Heraclium ft:monfam"
fioruit,
.scontinaumcx^ fiaoS rfc.
^d£flelg^xa?qucSrclb5CU.
difcretum- rB£,4 . & nropn.
ZhtmsMrcnrM,cumw.
0 ldmd;m(V«^s"fend'
Mcasfmutumuitmfibhmiol
limit, mtinkmadimmdtdim
cit- ...
& U. Mmlittt, aliis Csjhs Mamlttts,
r> i.umnatumiioruj't, elcgintitlimii
* therMt/corum fai temporis dc Ccx
dulisin Aura illa/Stheria Erron
riam expreffit, quos hic adfcriben
mus.
Nonmultopoftiniti
7^»« in ntherias volucerfefiijl
Summtqutcoruplexw ftelhnth
Tlammartim vdoNattirameer.
Troximm in tenues defcendit Si
(Jenqite extendit mediumper
ignemflttmdit vicinisfubditu.
Pu, VI
Q&trifilibmofenderctpondei
f^racurfusMundiJubeum
* A G. yjj
mcve,,otibiNitUf., .
m'md»t,&inl „ t,tmpm
Utn!,6.,n,'mfortit„ ' J
0
1 '