£

cs

iuma

naturai

cs

no.

quosNa.

Salim

am ' §eneri suk
UntUr,aute'iqUlar*
udmoti?I.IterUnialii

'minU^Mi-

, avolant, &•
rel,"quunf Ai- m

neuriquama
^P^anent, k\
1 orrn n.,:j •_ ^ '

ltes

quid

ex-

in

acres

■n;elllt^ulcedinepa
^P^ perfundTt
Phureamnaturam&ln:
mmam concipiendo iu
W Nonnullicon-
:s wdolis ssammam non
tnaautignicedunt,aut
asquoqueSalesAlkali
gmstormraexvegeta-
alushumanosad^ben-
mventionemnecessitati
hSales/Ivenaturales,*^
uam orig,nem aquz ac- ""**
quantumvis purissima,
&fixum;spiritumJ&
i%rit, artis benefi-
1'tione eruenda. Ex-ExpetlW
uem farmissimam sug-tma
inapertumproducens
xexnive,pluvia, ro-
^artemsumito, probe
mandatam,&abom-
quamimmittesinre-
reamarenximponen-
iri queat. In destilla-
parsdemenda,&:re-
isauserendum, utse-
is fe* autse\>tem. destW-
kauxciue sevuuet uuat-
quartavelquintadeltil-
er rotum aqux corpus
jrummftarpashmvoli-
isreliquxdestillationes
ient. His deftillationi-
materia illa aqueabal-
toulteriusefturgenda,
nuodcaloristamlenti
cucutbitximpofitumin
laverit. Interea videbis
inlapillosconcrefcere,^
ationibus ea copiacolh-
iasoperationesfufficiet.
scon6cipolTant,utpo.
fpiritum, oleum,^
runt,tufflultenUSP
anda tam » ^c
■ftare poffunt. =F ...
,iBa «cotruoc, q

Sal soris
amarus,
intusdul-
tis.

Dulcissi-
musS.il.

Quinta
Essintia.

Excremen-
torum fe-
pautio.

Insirumcn
ta fcpara-
tionis.
Ignis.

Aqu.i.

Excremen-
tumdu-
plcx.
Fatccs ter-
reftrcs.
Sulphur
combufti-
bile.
Morbus
duplcx-

Ilcmecia.

Arcana
Philoso-
phorum.

P R . JE L O
beneficio ex aqua Sal & reliqua , quae modo
diximus, elici possunt, &aquam omniumeo-
rum matrem esse facili negotio probatur. Si e-
nim putrefa&ione Chymica rite quaevis aqua
tra&etur, variaprodet, qiiae ventresuooccul-
ta gessit. Dicam veto tibi paucis id, quod om-
nes veri Philosophimecum affirmant, Omnem
Salem, qui,& qualiscunqueetiamfuerit,licet
summam amaritudinem, acerbitatem, & acri-
moniamsecumferat, &linguam amaroacacer-
bo suo sapore feriat , in visceribus tamen suis
internis , & centro intimo summam dulcedi-
nem abscondere > infinitorum morborum me-
delam, & admirandum verse medicina: opus,
quod nonnisi vero artifici effe&ui dare inte-
grum erit. Est autem dulcissimus hic Sal mera
substantia Essentialis, ipsius Salis corpore ama-
ro & acerbo induta-, quae sola conversione Ele-
mentorum exinternisvisceribusSalis, & Nep-
tunio mari salso erui, &liberaripotest, quan-
dointernaextrorsum, & extcrnaintrorsum,ad-
mirandainversione convertuntur. Qua a&ione
Substantia purissima, & ipsa Quinta essentia, ut
Spagiricae scientiae cultores eam nominant, in
conspedtum prodit,&in Humani Generis usum,
&commodumseossert. Separandavero, &se-
greganda est ejus materia & mater ab excre-
mentis suis superfluis, amaritudinem, &acer-
bitatem ipsi concilianribus , ad quae demenda
instrumentisduobus, & operationibus Chymi-
, cis diversis opus est. Instrumenta sunt Ignis &
Aqua , ex quibus ille consumentibus & de-
struentibus viribus pollens omne sulphur ex-
crementosum, quod natura sua urens, & adu-
stibile ignem sugit, a Substantia illa Esientiali
secernit, atqueitavolatileilludomne, aeriam,
volatilem, & adurentem naturam habens, &
pabulum hosti suo subministrans devorat, &
consumit: Haic vero lavando , & abluendo
sordes excrementosas, impuras, terrcstres, &
crassasasubtilioribus Subftantia: illius Essentia-
lispartibusfemovet, &ipsas purisicandomun-
das reddit. Duo etenim Sublunarium Corpo-
rum corruptores funt, ac proinde duplex ex-
crementumjFajcesnimirumtcrreftres&crassae,
ac Sulphurea materia aduftionis facilis parti-
ceps, & orta ex Sulphure volatili, &combu-
ftioni obnoxio, unde duplex in animalibus, ho-
mine prsefertim, morbus, unus ex faeculento-
rum excrementorum terreftrium obftru£i:ione ,
&conftipatione oriundusj alter vero ex adu-
stione Sulphureorum excrementorum origi-
nem trahens; cui utrique alia ratione occurri
non poteft, quam ejufmodi medicamentis, quse
& obftru&ibnibus talibus incidendis & diffol-
vendis paria suerint, & fimul etiam fulphurea
corporum incendia reftinguendi, & auserendi
viribus polleant. Talia funt arcana illa vero-
rumPhilofophorum, ac Paracelsi viri illius in-
comparabilis, prsestantiffima , ha£ienus inter
artisfiliosverfantia, & te£tis nominibus igno-
rantes tantarum rerum rifores&oforescelata,
quaeaMagiftris illis naturse vires probe cogni-
tas, & exploratas habentibus, artis tara admi-

Q U I U Ms 3t
randse beneficio, adsummam puritatemdedu-
cuntur, eoque deducta ^cx^tcicii) corporum ab
excrementis diclis proseftain tollere , &xgris
pristinam sanitatem reftituerc valcnt. Opera- opcratios.
.- _. . x • c, » .. » ncsChy.
tiones porro Chymicx Ignis, & Aquae operamici/
peragcndx multiplices sunt & varia;, quarum
catalogum diversi authores contexuerunt, ad-
ditisquoqueinftrumentis variisj quaead opeta^
tionesillas necessario requiruntur, &apudau-
thoresillos descripta, & depidfa inveniuntur.
Sunt autem illarum porissimae., Putresaftio. ^1""^'0'
Calcinatio , Sublimatio, Deftillatio, Ilever-
beratio, Solutio, Fixatio isrc. inter quasemi-
netPutresadtio , mirasua in res Putresaciendo
aperiendas, &resolvendasadl:ionej incredibi-
leseffec~tusproducens, acob duplicem agendi
modumetiambisariamdivisa. Una, quae aerem in^1*
externum in vas non clausum sed apertumad-'ptrt'
mittens in Animalibus , & Vegetabilibus hoc
admirabilivarietate ludit, experientia teftan-
te, &docentei sivegetabilealiquodcontudc-
ris, & ita contusum cum succo suo in vitrum
apertum immiseris , quod illud Putresadtio
hxcaperta, crudumque aerem nonexcludens
in animalcula & insesta unius & ejusdem gene- ^n1't^^'*
ris, & quidemplane nova, & nemini antehac nova.
nota transmutet. tlnumquodque verovegeta-
bileanimalculorumpeculiare genus procreat,
sotsan naturae & proprietatibus ipsius respon-
dens, quod ha&enus experiri, & inveftigare
mihi non licuir. De animalculis vero & inseciis
admirandisperputresa£tionem ex herbis & ve-
getabilibusputresa&isenascentibus certussumj
utpotequialiquoties, &quidemnonuna, sed
pluribus herbis & seminibus periculum ejus rei
seci. Putresa&io clausa, seu in vase probe con- Fu'«softio
ckiso &obturato peradta, herbas ,& quaevis ve-ciaufo.
getabiliacontusa, &vafi alicuiprobeinclusain
liquorem vertit, virtutes ipsarum continentem, Liiu?'ve-
„ 1 ,.,,.., l . _ . ' gctabilium.
& m morbis tollendis longe ma;ora erhcientem,
quamipfxherbsecrudaeessicerefolent. InSali-
busautem, Mineralibus&Metallis solvendis,
folutionesque aperiendismaximus Putrefadtio-
nis eftufus, imotantus, utsineejusauxilionil
quicquam boni, quoad omniailla corpora, prae-
ftariqueat. Fit autinBalneo, aut in Fimo E-^uirattr
quino, aut in quovis alio loco, & quidemfine
igneullo, ita tamen, ut hyberno temporevas
in hypocauftum, aut cellam reponatur , ne li-
quorsrigore concrefcat, & vitrum in frufta dif-
filiat, quae tamen putrefadtio Iongius temporisExcmp,um'
fpatium poftulat. Germina Sambuci tenera, &
recentia, qua; primo vere exarbufcula ipfa pul-
lulaverant, collegeram , eaque probe contufa
invitrumcapacius immiferam , quodconclu-
sum, &incellatn hvbernotemporerepofitum,
per unum & alterum annum fingulari cura cu-
ftodivi, itatamcn, utnunquam ipfi ignemad-
moverim. Ex hoc exemplopatetNaturalis Pu.»«»»•«»
trefacl-io fine igne peragenda, qua: nec fumptusftio.
nec labores ullos requirit, fed folius temporis
operationi commifla liquorem vegetabilem ma-
turat, & in eum gradum exaltat, in quo con-
ftituta aliqua herba tumdemumviressuasexe-
(h) 2 rit,