DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.18583#0009
Sztuka cerkiewna należy do najmniej znanych dziedzin aktyw-
ności artystycznej w Rzeczypospolitej. Chociaż badania naukowe
rozpoczęte zostały już w wieku ubiegłym, to jednak nadal widocz-
ne są duże braki w opracowaniach inwentaryzacyjnych, które nie
pozwalały na przeprowadzenie wnikliwych opracowań zarówno
w dziedzinie historii sztuki jak i ikonografii. Na obszarze zamie-
szkałym przez prawosławnych, a później grekokatolików, liczba
ich parafii w dużym stopniu przeważała nad liczbą parafii kato-
lickich (w stosunku 3 do 1), stąd też i produkcja artystyczna wy-
konywana na ich zlecenie była o wiele większa. Zatem zdajemy
sobie sprawę, że zachwiane zostały proporcje w badaniach nauko-
wych sztuki z kręgu łacińskiego i wschodniego. Brak bibliografii
historii sztuki krajów Europy Wschodniej, jak też niewielki udział
badaczy przy sporządzaniu podstawowych kompendiów biblio-
graficznych (jak np. w Bibliography ofthe History of Art), nie po-
zwala w pełni zapoznać się ze stanem badań. Niniejsza praca
przedstawia w zarysie przemiany w ikonografii cerkiewnej, głów-
nie w wieku XVII, odnosząc się często do wcześniejszych przykła-
dów. Ponieważ jest ona pierwszą monografią w Polsce, dlatego uj-
muję w niej szeroko bibliografię przedmiotu, jak też wymieniam
najważniejsze źródła archiwalne, chociaż często nie mają one dla
rozważań ikonograficznych szczególnego znaczenia.
Pragnę podziękować prof. Tadeuszowi Chrzanowskiemu za
wiele rad dotyczących wyboru tematu i jego opracowania. Wiele
wniosków nasunęło się w wyniku dyskusji z Mirosławem Kru-
kiem. Dziękuję również profesor Teresie Grzybkowskiej oraz Wo-
łodymirowi Ałeksandrowyczowi, którzy zechcieli przeczytać tekst
przed publikacją. Recenzentowi mojej pracy prof. Aleksandrowi
Naumowowi jestem wdzięczny za szereg uwag, które pozwoliły mi
7
ności artystycznej w Rzeczypospolitej. Chociaż badania naukowe
rozpoczęte zostały już w wieku ubiegłym, to jednak nadal widocz-
ne są duże braki w opracowaniach inwentaryzacyjnych, które nie
pozwalały na przeprowadzenie wnikliwych opracowań zarówno
w dziedzinie historii sztuki jak i ikonografii. Na obszarze zamie-
szkałym przez prawosławnych, a później grekokatolików, liczba
ich parafii w dużym stopniu przeważała nad liczbą parafii kato-
lickich (w stosunku 3 do 1), stąd też i produkcja artystyczna wy-
konywana na ich zlecenie była o wiele większa. Zatem zdajemy
sobie sprawę, że zachwiane zostały proporcje w badaniach nauko-
wych sztuki z kręgu łacińskiego i wschodniego. Brak bibliografii
historii sztuki krajów Europy Wschodniej, jak też niewielki udział
badaczy przy sporządzaniu podstawowych kompendiów biblio-
graficznych (jak np. w Bibliography ofthe History of Art), nie po-
zwala w pełni zapoznać się ze stanem badań. Niniejsza praca
przedstawia w zarysie przemiany w ikonografii cerkiewnej, głów-
nie w wieku XVII, odnosząc się często do wcześniejszych przykła-
dów. Ponieważ jest ona pierwszą monografią w Polsce, dlatego uj-
muję w niej szeroko bibliografię przedmiotu, jak też wymieniam
najważniejsze źródła archiwalne, chociaż często nie mają one dla
rozważań ikonograficznych szczególnego znaczenia.
Pragnę podziękować prof. Tadeuszowi Chrzanowskiemu za
wiele rad dotyczących wyboru tematu i jego opracowania. Wiele
wniosków nasunęło się w wyniku dyskusji z Mirosławem Kru-
kiem. Dziękuję również profesor Teresie Grzybkowskiej oraz Wo-
łodymirowi Ałeksandrowyczowi, którzy zechcieli przeczytać tekst
przed publikacją. Recenzentowi mojej pracy prof. Aleksandrowi
Naumowowi jestem wdzięczny za szereg uwag, które pozwoliły mi
7