DOI Artikel:
Kalinowska, Janina: Akwizgran: Przyczynek do poznania pierwotnego programu ikonograficznego dekoracji mozaikowej kaplicy pałacowej Karola Wielkiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20403#0014
«..
4. Postać biblijna '(prorok?, apostoł?), sinopia z pola I
na sklepieniu dolnego obejścia kaplicy (wg P. Clemena)
trznego muru kaplicy, występowała prawdopodo-
bnie taka sama ilość postaci, przedstawiających
może — jak wolno wnioskować z treści poematu
Walafrida Strabona De imagine Tetrici — „pa-
tronów” wybranych przez członków Akademii Pa-
łacowej (rye. 6)23 *. Pośtaci te (trzy zachowały się
w simopiach) przedzielały pola wypełnione przed-
stawieniami wydarzeń Starego i Nowego Testa-
mentu. Postać (biblijna, ulkazaoa w konwencji
znanej z raweńskich przedstawień w Baptyste-
nium Ortodoksów, bliska jest także przedstawie-
niom rzymskim z początku w. IX, np. w Sta Ma-
ria in Domnica, w (Sta Prassede i w S. Zerno. Typ
23 Walafrid Strabo opiew-a w swym poemacie De
imagine Tetrici szereg współczesnych mu postaci, prze-
de wszystkim królową Judytę, Ludwika Pobożnego i ich
dzieci oraz przyjaznych mu członków dworu cesarskie-
go, przekazując ich starotestamentowe i antyczne imiona,
zgodnie ze zwyczajem panującym w Akademii Pałaco-
wej Karola Wielkiego. W tekście tym nawiązał do de-
koracji mozaikowej kaplicy pałacowej w Akwizgranie,
gdzie „osłupiały z podziwu” patrzył na wyobrażonego
tam Karola Wielkiego i na inne „poszczególne” posta-
ikonograficzny świętej, trzymającej w zasłonię-
tych rękach koronę-wieniec (jeśli go w Akwizgra-
nie zrealizowano), mógł być powtórzeniem przed-
stawień :z Sta Maria Magigdore w Rzymie czy z
S. Apollinare Nuovo z Rawenny, znanych również
z kilku bazylik rzymskich 2i.
Analizując literackie i artystyczne przekazy
źródłowe dostarczające danych o tematach w ka-
plicy pałacowej występujących, zauważyć można
gs&śfi ■
5. Męczemniczka z koroną-wieńcem w ręce,, sinopia w
górnej partii kaplicy (wg P. Clemena)
pewne sprzeczności w ich opisach, winno się więc
te sprzeczności najpierw wyjaśnić i usunąć przed
ostatecznym odczytaniem programu. Uzyskanie o-
brazu w miarę prawdziwego jest o tyle ważne, że
może nas zaprowadzić na ślad wzoru, którego ist-
nienie wolno w sztuce karolińskiej z góry zało-
żyć 25.
Pierre Bergeron widział w kopule aniołów, na-
tomiast Petrus a Beeck — cztery symbole ewan-
gelistów, których nie dostrzegł tam jednak rysow-
nik Giampiniego. Kto więc się mylił — Petrus,
czy też Bergeron i informator Ciampliniego? Zde-
cydowana większość badaczy zaufała Petrusowi.
cie. (MGH, Poetae Latini Aevi Carolini, red. E. Du-
emrnłer, II, 1®8|3, s. 3174, w. 14l5—U'50).
24 Na przykład w w. XIX w S. Zeno i w Sta Ce-
cilia w Rzymie.
25 „LUmagination creatrice de ces peintres s’enflam-
me toujours au contact d’un seul exemple [...] On posse-
dait [...] des modeles de maitres romains, byzantiins [...]
ii pouvait aisement s’en trouver un pour executer une
coimmandee” — pisał W. Braunfels w Les Peintures
murales [w:] Charlemagne, Aix-la-Chąpelle 1965, s. 453.
10
4. Postać biblijna '(prorok?, apostoł?), sinopia z pola I
na sklepieniu dolnego obejścia kaplicy (wg P. Clemena)
trznego muru kaplicy, występowała prawdopodo-
bnie taka sama ilość postaci, przedstawiających
może — jak wolno wnioskować z treści poematu
Walafrida Strabona De imagine Tetrici — „pa-
tronów” wybranych przez członków Akademii Pa-
łacowej (rye. 6)23 *. Pośtaci te (trzy zachowały się
w simopiach) przedzielały pola wypełnione przed-
stawieniami wydarzeń Starego i Nowego Testa-
mentu. Postać (biblijna, ulkazaoa w konwencji
znanej z raweńskich przedstawień w Baptyste-
nium Ortodoksów, bliska jest także przedstawie-
niom rzymskim z początku w. IX, np. w Sta Ma-
ria in Domnica, w (Sta Prassede i w S. Zerno. Typ
23 Walafrid Strabo opiew-a w swym poemacie De
imagine Tetrici szereg współczesnych mu postaci, prze-
de wszystkim królową Judytę, Ludwika Pobożnego i ich
dzieci oraz przyjaznych mu członków dworu cesarskie-
go, przekazując ich starotestamentowe i antyczne imiona,
zgodnie ze zwyczajem panującym w Akademii Pałaco-
wej Karola Wielkiego. W tekście tym nawiązał do de-
koracji mozaikowej kaplicy pałacowej w Akwizgranie,
gdzie „osłupiały z podziwu” patrzył na wyobrażonego
tam Karola Wielkiego i na inne „poszczególne” posta-
ikonograficzny świętej, trzymającej w zasłonię-
tych rękach koronę-wieniec (jeśli go w Akwizgra-
nie zrealizowano), mógł być powtórzeniem przed-
stawień :z Sta Maria Magigdore w Rzymie czy z
S. Apollinare Nuovo z Rawenny, znanych również
z kilku bazylik rzymskich 2i.
Analizując literackie i artystyczne przekazy
źródłowe dostarczające danych o tematach w ka-
plicy pałacowej występujących, zauważyć można
gs&śfi ■
5. Męczemniczka z koroną-wieńcem w ręce,, sinopia w
górnej partii kaplicy (wg P. Clemena)
pewne sprzeczności w ich opisach, winno się więc
te sprzeczności najpierw wyjaśnić i usunąć przed
ostatecznym odczytaniem programu. Uzyskanie o-
brazu w miarę prawdziwego jest o tyle ważne, że
może nas zaprowadzić na ślad wzoru, którego ist-
nienie wolno w sztuce karolińskiej z góry zało-
żyć 25.
Pierre Bergeron widział w kopule aniołów, na-
tomiast Petrus a Beeck — cztery symbole ewan-
gelistów, których nie dostrzegł tam jednak rysow-
nik Giampiniego. Kto więc się mylił — Petrus,
czy też Bergeron i informator Ciampliniego? Zde-
cydowana większość badaczy zaufała Petrusowi.
cie. (MGH, Poetae Latini Aevi Carolini, red. E. Du-
emrnłer, II, 1®8|3, s. 3174, w. 14l5—U'50).
24 Na przykład w w. XIX w S. Zeno i w Sta Ce-
cilia w Rzymie.
25 „LUmagination creatrice de ces peintres s’enflam-
me toujours au contact d’un seul exemple [...] On posse-
dait [...] des modeles de maitres romains, byzantiins [...]
ii pouvait aisement s’en trouver un pour executer une
coimmandee” — pisał W. Braunfels w Les Peintures
murales [w:] Charlemagne, Aix-la-Chąpelle 1965, s. 453.
10