DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: Przedstawienia procesji w sztuce wczesnochrześcijańskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20539#0042
33. Procesja męczenników, mozaika nawy głównej w S. Apollinare Nuovo w Rawennie (wg Bovini, Ravenna Mo-
saics)
nowiący część większego zespołu tematów 166. Na-
wet obecnie — gdy nie istnieją już mozaiki apsy-
dy i luku „tęczowego", zniszczone trzęsieniem
zdemi, i gdy zamiast subtelnie sączącego się przez
alabaster światła dziennego wdziera sdę ono nie-
mal brutalnie, szczególnie przez okno w fasadzie,
przeszklone współczesnymi szybami ■— wnętrze
tego kościoła wywiera niezwykłe wrażenie.
Mozaiki rozmieszczone są w trzech strefach
na dłuższych ścianach nawy167. W pierwszej od
góry występują sceny z życia Chrystusa, po stro-
nie północnej trzynaście obrazów z jego cuda-
mi, po południowej zaś ta sama ich ilość opowia-
da o Męce Pańskiej. W strefie drugiej wyobra-
żono — niczym antycznych retorów czy filozo-
fów — ich chrześcijańskie odpowiedniki: proro-
ków, apostołów i ewangelistów. Najniżej, bezpo-
średnio nad arkadami przedstawione są dwie pro-
cesje świętych w jednolitym rytmie postaci od-
dzielonych jedna od drugiej palmami.
Na ścianie północnej wyrusza z portu Classis
pochód dwudziestu dwu męczennic, ubranych w
białe tuniki i złote dalmatyki, poprzedzany przez
trzech Magów, zmierzając ku siedzącej na tro-
nie Matce Boskiej z Dzieciątkiem na kolanach, w
asyście czterech aniołów. Wszystkie święte nde-
166 większość mozaik S. Apollinare Nuovo pochodzi
z czasów ariańskich, jednakże procesje męczenników
i męczennic (poprzedzanych przez trzech Magów) wyko-
nane zostały około r. 56~ po rekonsekracji kościoła na
przybytek katolicki Św. Marcina. Zajęły one miejsce
ariańskich wyobrażeń, które, jak się przypuszcza, uka-
zywały procesję ofiarną '. (offertorium) gockiego króla
Teodoryka i jego dworu. Zob. von Simson, o.c, s. 82;
Nordstrom, o.c, s. 57; Deichmann, Kommentar 1,
s. 144 i n.
167 Na temat apsydy zniszczonej w połowie w. VIII
zob. G. Tura, A propositio deWapside di Sant'Apollina-
re Nuovo (Felix Ravenna 1915/1916, s. 367 i n.); von
Simson, o.c, s. 71 i przypis 10 na tejże stronie;
R. Krautheimer, o.c, przypis 38 w rozdz. VII.
36
saics)
nowiący część większego zespołu tematów 166. Na-
wet obecnie — gdy nie istnieją już mozaiki apsy-
dy i luku „tęczowego", zniszczone trzęsieniem
zdemi, i gdy zamiast subtelnie sączącego się przez
alabaster światła dziennego wdziera sdę ono nie-
mal brutalnie, szczególnie przez okno w fasadzie,
przeszklone współczesnymi szybami ■— wnętrze
tego kościoła wywiera niezwykłe wrażenie.
Mozaiki rozmieszczone są w trzech strefach
na dłuższych ścianach nawy167. W pierwszej od
góry występują sceny z życia Chrystusa, po stro-
nie północnej trzynaście obrazów z jego cuda-
mi, po południowej zaś ta sama ich ilość opowia-
da o Męce Pańskiej. W strefie drugiej wyobra-
żono — niczym antycznych retorów czy filozo-
fów — ich chrześcijańskie odpowiedniki: proro-
ków, apostołów i ewangelistów. Najniżej, bezpo-
średnio nad arkadami przedstawione są dwie pro-
cesje świętych w jednolitym rytmie postaci od-
dzielonych jedna od drugiej palmami.
Na ścianie północnej wyrusza z portu Classis
pochód dwudziestu dwu męczennic, ubranych w
białe tuniki i złote dalmatyki, poprzedzany przez
trzech Magów, zmierzając ku siedzącej na tro-
nie Matce Boskiej z Dzieciątkiem na kolanach, w
asyście czterech aniołów. Wszystkie święte nde-
166 większość mozaik S. Apollinare Nuovo pochodzi
z czasów ariańskich, jednakże procesje męczenników
i męczennic (poprzedzanych przez trzech Magów) wyko-
nane zostały około r. 56~ po rekonsekracji kościoła na
przybytek katolicki Św. Marcina. Zajęły one miejsce
ariańskich wyobrażeń, które, jak się przypuszcza, uka-
zywały procesję ofiarną '. (offertorium) gockiego króla
Teodoryka i jego dworu. Zob. von Simson, o.c, s. 82;
Nordstrom, o.c, s. 57; Deichmann, Kommentar 1,
s. 144 i n.
167 Na temat apsydy zniszczonej w połowie w. VIII
zob. G. Tura, A propositio deWapside di Sant'Apollina-
re Nuovo (Felix Ravenna 1915/1916, s. 367 i n.); von
Simson, o.c, s. 71 i przypis 10 na tejże stronie;
R. Krautheimer, o.c, przypis 38 w rozdz. VII.
36