DOI Artikel:
Kowalczyk, Jerzy: Nagrobek królowej Anny Jagiellonki w kaplicy Zygmuntowskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0022
CVH E®TApVSLiCO
13. Portret koronacyjny Anny Jagiellonki przesłany przez
królową w r. 1586 do kaplicy Zygmuntowsikiej (neg. Mu-
zeum UJ, fot. S. Kolowca)
czy cnie zoczyliśmy w Krakowie będąc” — jak na-
pisała do proboszcza kaplicy 43. Uwieńczeniem sta-
rań Anny było nowe pokrycie kopuły kaplicy po-
złacanymi dachówkami przypominającymi rybią
łuskę. Królowej bardzo zależało, aby ta praca nad
ozdobieniem kaplicy była szybko wykonana ,,ku
chwale bożej, a ku pociesze i potem pamiątce na-
szej stanęła” 44 45. Kopuła została ozdobiona też sre-
brnym medalionem z Orłem Polskim i inicjałami
Ann y J agi el lomki o r a z d at ą 15 9 3 4 5.
Po wystawieniu sobie nagrobka w kaplicy
Zygmuntowsikiej królowa Anna była w Krakowie
jeszcze dwu- lub trzykrotnie: z okazji pogrzebu
króla Stefana (maj 1588) i wesela Zygmunta III
z Anną Austriaczką (maj—czerwiec 1592) 46. Za
każdym razem były to z pewnością pobyty dłuż-
sze, wielotygodniowe. Prawdziwe więc były sło-
wa ks. Piotra Skargi nad trumną królowej An-
ny: ,,Grób sobie przed kilkanaście lat w Krako-
wie zgotowała i na się, zawżdy tam będąc wedle
swego zwyczaju modliła, na swój obraz i kamień
grobowy patrząc i O' końcu swoim myśląc”47.
Królowa Anna Jagiellonka zmarła w War-
szawie 9 IX 1596, pochowana została 12 XI na
Wawelu w krypcie pod kaplicą Zygmuntowską 48.
Kończąc przegląd historyczny pragnę zwrócić
uwagę, że w świetle szerszej bazy źródłowej po-
twierdza się w pełni świadectwo ks. Skargi o wy-
stawieniu nagrobka przez królową Annę w kapli-
cy Zygmuntowskiej, ;na kilkanaście lat przed jej
śmiercią. Możemy dokładniej powiedzieć, że stało
się to w czasie pobytu w Krakowie od czerwca
1583 do maja 1584. Musimy pamiętać, że była to
już druga realizacja.
4. Pozostaje jednak pytanie, w jakim stopniu
nagrobek królowej Anny z lat 1583—1584 był no-
wą kompozycją w stosunku do nagrobka królew-
ny z lat 1574—1575, przy założeniu, że ten wcze-
śniejszy również był zrealizowany. Możemy z du-
żym prawdopodobieństwem przypuszczać, że po-
mnik królewny także był wykonany z czerwone-
go marmuru węgierskiego: i że niektóre jego ele-
menty rzeźbiarskie mogły być użyte do konstru-
kcji drugiego nagrobka o tych samych wymiarach
i o tym samym usytuowaniu przy stalli Zygmun-
ta I. Przypuszczaim, że z pierwszego nagrobka po-
została rama architektoniczna, a więc cokół z
długim kartuszem na inskrypcję oraz ścianki bo-
43 Przezdziecki, o.c., t. IV, isu 32il — list Anny
Jagiellonki dat. zj Warszawy 12 VIII 1589.
44 Ibfid. s. 329 ■— list Anny Jagiellonki dat. 4 II
1591 z Wairsiząwy.
45 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. T. IV: Miasto
Kraków, cz. I: Wawel, s. 81.
46 Sobieski i Lepszy, o.c., s. 131, 133.
47 P. Skarga, Kazania przygodne, t. II, Połock
1808, s. 191: Kazanie na pogrzebie królowej polskiej Anny
ostatniego potomka domu Jagiełłowego, 12 dnia listopa-
da w Krakowie roku 1596 (cyt. za: F is c himg e r, o.c.,
s. 166),.
48 M. Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Kra-
ków 19:77, s. 1120—IM. Rachunki związane z przygotowa-
niami dio pogrzebu królowej Anny -odnalazł w archi-
wach .szwedzkich prof. J. Małłeik, który to cenne źródło
przygotowuje do opublikowania w Roczniku Krakow-
skimi.
16
13. Portret koronacyjny Anny Jagiellonki przesłany przez
królową w r. 1586 do kaplicy Zygmuntowsikiej (neg. Mu-
zeum UJ, fot. S. Kolowca)
czy cnie zoczyliśmy w Krakowie będąc” — jak na-
pisała do proboszcza kaplicy 43. Uwieńczeniem sta-
rań Anny było nowe pokrycie kopuły kaplicy po-
złacanymi dachówkami przypominającymi rybią
łuskę. Królowej bardzo zależało, aby ta praca nad
ozdobieniem kaplicy była szybko wykonana ,,ku
chwale bożej, a ku pociesze i potem pamiątce na-
szej stanęła” 44 45. Kopuła została ozdobiona też sre-
brnym medalionem z Orłem Polskim i inicjałami
Ann y J agi el lomki o r a z d at ą 15 9 3 4 5.
Po wystawieniu sobie nagrobka w kaplicy
Zygmuntowsikiej królowa Anna była w Krakowie
jeszcze dwu- lub trzykrotnie: z okazji pogrzebu
króla Stefana (maj 1588) i wesela Zygmunta III
z Anną Austriaczką (maj—czerwiec 1592) 46. Za
każdym razem były to z pewnością pobyty dłuż-
sze, wielotygodniowe. Prawdziwe więc były sło-
wa ks. Piotra Skargi nad trumną królowej An-
ny: ,,Grób sobie przed kilkanaście lat w Krako-
wie zgotowała i na się, zawżdy tam będąc wedle
swego zwyczaju modliła, na swój obraz i kamień
grobowy patrząc i O' końcu swoim myśląc”47.
Królowa Anna Jagiellonka zmarła w War-
szawie 9 IX 1596, pochowana została 12 XI na
Wawelu w krypcie pod kaplicą Zygmuntowską 48.
Kończąc przegląd historyczny pragnę zwrócić
uwagę, że w świetle szerszej bazy źródłowej po-
twierdza się w pełni świadectwo ks. Skargi o wy-
stawieniu nagrobka przez królową Annę w kapli-
cy Zygmuntowskiej, ;na kilkanaście lat przed jej
śmiercią. Możemy dokładniej powiedzieć, że stało
się to w czasie pobytu w Krakowie od czerwca
1583 do maja 1584. Musimy pamiętać, że była to
już druga realizacja.
4. Pozostaje jednak pytanie, w jakim stopniu
nagrobek królowej Anny z lat 1583—1584 był no-
wą kompozycją w stosunku do nagrobka królew-
ny z lat 1574—1575, przy założeniu, że ten wcze-
śniejszy również był zrealizowany. Możemy z du-
żym prawdopodobieństwem przypuszczać, że po-
mnik królewny także był wykonany z czerwone-
go marmuru węgierskiego: i że niektóre jego ele-
menty rzeźbiarskie mogły być użyte do konstru-
kcji drugiego nagrobka o tych samych wymiarach
i o tym samym usytuowaniu przy stalli Zygmun-
ta I. Przypuszczaim, że z pierwszego nagrobka po-
została rama architektoniczna, a więc cokół z
długim kartuszem na inskrypcję oraz ścianki bo-
43 Przezdziecki, o.c., t. IV, isu 32il — list Anny
Jagiellonki dat. zj Warszawy 12 VIII 1589.
44 Ibfid. s. 329 ■— list Anny Jagiellonki dat. 4 II
1591 z Wairsiząwy.
45 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. T. IV: Miasto
Kraków, cz. I: Wawel, s. 81.
46 Sobieski i Lepszy, o.c., s. 131, 133.
47 P. Skarga, Kazania przygodne, t. II, Połock
1808, s. 191: Kazanie na pogrzebie królowej polskiej Anny
ostatniego potomka domu Jagiełłowego, 12 dnia listopa-
da w Krakowie roku 1596 (cyt. za: F is c himg e r, o.c.,
s. 166),.
48 M. Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Kra-
ków 19:77, s. 1120—IM. Rachunki związane z przygotowa-
niami dio pogrzebu królowej Anny -odnalazł w archi-
wach .szwedzkich prof. J. Małłeik, który to cenne źródło
przygotowuje do opublikowania w Roczniku Krakow-
skimi.
16