DOI article:
Dreścik, Jan: Kwiatki Świętey Pustynie B. Salomei Panny, na Skale S. Maryey: Treści ideowe barokowej pustelni Bł. Salomei w Grodzisku koło Skały
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0072
3:9. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei,, ,,Jaskinia Świętey
Maryi Magdaleny” (fot. P. Pemcakowski)
38. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, ,Jaskinia Grobu
Błogosławionej Maryi Panny” (fot. P. Pencakowsiki)
nia na wierzchołkach niektórych obelisków tarcz
słonecznych lub złocenia ich piramidionów tak,
by „łapały” pierwsze promienie wschodzącego
słońca. Zwyczaju tego nowożytni „egiptologowie”
byli zresztą w pełni świadomi 126. Siedemnastowie-
czny erudyta i polihistor Atanazy Kircher, autor
ozprawy o obelisku egipskim użytym przez Ber-
niniego w pomniku ze słoniem, twierdził, że Egip-
cjanie dedykowali obeliski „Supremo Genio” —
126 Pliniusz, o.c., s. 464: ,,Z tego czerwonego gra-
nitu faraonowie robili, prześcigając się jakby wzajem-
nie, coś w rodzaju belek, które nazywali obeliskami.
Poświęcone były bóstwu Słońca; jego to promienie wy-
obraża symbolicznie ich kształt, ono stanowi treść na-
zwy egipskiej”. J. Go.ro pi u s Becanus, Hieroglyphi-
ca, Antverpiiae MDLXXX, s. 101: „Nois lubenter facie-
mus vt hoc Soli tribuamus, obeliscos ei hacitenus sa-
cros esse, qua vitam temus hac figura demioltaitam oimni-
bus largitur. Vita ©nim a ealorę, oalor a Solą, Solis lux
a Sole Supermundano, et hiic a Deo ipso trdno et uno
dependet. Quod autem rotundami piłam obeliisoos impo-
suer.nt antiqui aureo fulgore radiantem, atque inde pyro-
pum nominatum; id hac ratione capiendum, vt intelli-
„quem spiritum seu Animam Mundi dicebant et
in sole sedem suam fixisse credebant”. Wyobra-
żali zaś bóstwo to za pomocą obelisków-„palców
Słońca”, podkreślających ożywczy wpływ jego
promieni na cztery strony świata 127.
Ta dobroczynna rola „Supremi Genii” przypo-
mina rolę Marii: „tak wiele Nayśw. Matka Boska
w Królestwie Miłosierdzia Boskiego może, tak
absolute rządzi, że Bóg cokolwiek nam dobro-
gamus viitam nos tram radio denotatam dn aetermam lu-
iceim terminandam, quam rotumdus pyropus polHoetur”.
127 „Vit iiitaque hunc Genium apto simbolo exprime-
rent, obelisci figuram maxime comgruam eligebant, qua-
ternis laiteribus in vltiimum punctum fastigatiam, quais
fiiguras Aegiptiaee digitos soildis dicebant, vt proinde
apite per huiuismodii Obcliisiooirum fastigiatas moles slgni-
ficarent, spiritus Mundi, siiiue Genij Solaris im quadri-
pairtiltas Mundi partes sinfluxum: quo cuncta animari,
cuncita comsieowarii, praeterea abundantiam et vbertatem
rerum ommium ab vdtam necessariarum cancedi crede-
bant” (Kircher, o.c., Argumentum obelisci). Zob. też
Heckscher, o.c., s. 178.
66
Maryi Magdaleny” (fot. P. Pemcakowski)
38. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, ,Jaskinia Grobu
Błogosławionej Maryi Panny” (fot. P. Pencakowsiki)
nia na wierzchołkach niektórych obelisków tarcz
słonecznych lub złocenia ich piramidionów tak,
by „łapały” pierwsze promienie wschodzącego
słońca. Zwyczaju tego nowożytni „egiptologowie”
byli zresztą w pełni świadomi 126. Siedemnastowie-
czny erudyta i polihistor Atanazy Kircher, autor
ozprawy o obelisku egipskim użytym przez Ber-
niniego w pomniku ze słoniem, twierdził, że Egip-
cjanie dedykowali obeliski „Supremo Genio” —
126 Pliniusz, o.c., s. 464: ,,Z tego czerwonego gra-
nitu faraonowie robili, prześcigając się jakby wzajem-
nie, coś w rodzaju belek, które nazywali obeliskami.
Poświęcone były bóstwu Słońca; jego to promienie wy-
obraża symbolicznie ich kształt, ono stanowi treść na-
zwy egipskiej”. J. Go.ro pi u s Becanus, Hieroglyphi-
ca, Antverpiiae MDLXXX, s. 101: „Nois lubenter facie-
mus vt hoc Soli tribuamus, obeliscos ei hacitenus sa-
cros esse, qua vitam temus hac figura demioltaitam oimni-
bus largitur. Vita ©nim a ealorę, oalor a Solą, Solis lux
a Sole Supermundano, et hiic a Deo ipso trdno et uno
dependet. Quod autem rotundami piłam obeliisoos impo-
suer.nt antiqui aureo fulgore radiantem, atque inde pyro-
pum nominatum; id hac ratione capiendum, vt intelli-
„quem spiritum seu Animam Mundi dicebant et
in sole sedem suam fixisse credebant”. Wyobra-
żali zaś bóstwo to za pomocą obelisków-„palców
Słońca”, podkreślających ożywczy wpływ jego
promieni na cztery strony świata 127.
Ta dobroczynna rola „Supremi Genii” przypo-
mina rolę Marii: „tak wiele Nayśw. Matka Boska
w Królestwie Miłosierdzia Boskiego może, tak
absolute rządzi, że Bóg cokolwiek nam dobro-
gamus viitam nos tram radio denotatam dn aetermam lu-
iceim terminandam, quam rotumdus pyropus polHoetur”.
127 „Vit iiitaque hunc Genium apto simbolo exprime-
rent, obelisci figuram maxime comgruam eligebant, qua-
ternis laiteribus in vltiimum punctum fastigatiam, quais
fiiguras Aegiptiaee digitos soildis dicebant, vt proinde
apite per huiuismodii Obcliisiooirum fastigiatas moles slgni-
ficarent, spiritus Mundi, siiiue Genij Solaris im quadri-
pairtiltas Mundi partes sinfluxum: quo cuncta animari,
cuncita comsieowarii, praeterea abundantiam et vbertatem
rerum ommium ab vdtam necessariarum cancedi crede-
bant” (Kircher, o.c., Argumentum obelisci). Zob. też
Heckscher, o.c., s. 178.
66