DOI Artikel:
Dreścik, Jan: Kwiatki Świętey Pustynie B. Salomei Panny, na Skale S. Maryey: Treści ideowe barokowej pustelni Bł. Salomei w Grodzisku koło Skały
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0080
41. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, „.góra Kalwairyii”
we wnętrzu „Celi kiedyś Błogosławianey”, napis i strop
rekonstruowane (fot. P. Peincak owsiki)
siadała z sobą w wdzięcznym pokoiu y milcza-
ła” 190. Przedstawieniom tym towarzyszyć miały
odpowiednie motta. Z mottami tymi łączy się też
niewątpliwie wspomniany wyżej fragment psalmu
54, stanowiącego modlitwę przeciw wrogom, który
znajdować się miał nad wejściem. W sensie do-
słownym odnieść go należy do dziejów samej
Salomei i jej zgromadzenia, które po spustosze-
niu klasztoru w Zawichoście przeniosło się na
Skałę Św. Marii191. Tam też, aby sparafrazować
inskrypcję przewidzianą dla cudownego (bo przy-
niesionego przez kruka) posiłku świętych Anto-
niego i Pawła pustelników, „Bóg zgotował w słod-
kości swojej ubogiemu” („Parasti in dulcedine tua
pauperi Deus” (Ps. 67, 11). Fragment ten, inter-
pretowany alegorycznie, oznaczać może dary Du-
cha Świętego lub naukę Kościoła (doctrinam)192.
Pars pro toto owej nauki to „przy okienku
celki lewy kąt, Biblioteczka Duchownemi Xiążecz-
190 Opat owi u s z, o.c., s. 151, 166.
191 Kwiat XIV — Wtóre założenie na Skale S. Maryi,
l9J La ur et us, o.c., s. 767: „Parat Deus pluviam ter-
kami opatrzona”. Napis, który towarzyszyć miał
przedstawieniu Josafata: „Gemma pretiosa Bar-
laam”, dotyczył prawd Wiary Chrystusowej, któ-
re Barlaam, dopuszczony do Josafata pod pre-
tekstem zaprezentowania mu drogiego klejnotu,
przekazał młodemu królewiczowi. Napis ten od-
syłał jednocześnie do wyobrażenia góry Kalwarii,
zachowanego do dziś w rogu celi, streszczające-
go tajemnicę Odkupienia ludzkości. Góra ukształ-
towana została z odłamków nacieków, a przed-
stawiony był na niej niegdyś „wszytek porządek
Tryumfu kroluiącego na drzewie Boga[...] aż do
mieysca samego Pańskiego Ukrzyżowania”. U stóp
Kalwarii znajdował się grób Chrystusa. Do Zba-
wiciela i jego czcicielki Salomei odnosi się napis
„Ubi est thesaurus tuus, ibi et cor meum” (ryc.
41). Jest to nieznaczna parafraza słów Chrystusa
42. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, „łóżeczko umartwie-
nia” w „Celi kiedyś Błogoisławioney” (fot. P. Penoakow-
skii)
rae cum baptismum, et dana Spiritus isaincti homiinibus
łarigietnidta linstituit: aut doctrinam. Haec dioitur Deus pa-
rate lin dulcedine pauperi”.
74
we wnętrzu „Celi kiedyś Błogosławianey”, napis i strop
rekonstruowane (fot. P. Peincak owsiki)
siadała z sobą w wdzięcznym pokoiu y milcza-
ła” 190. Przedstawieniom tym towarzyszyć miały
odpowiednie motta. Z mottami tymi łączy się też
niewątpliwie wspomniany wyżej fragment psalmu
54, stanowiącego modlitwę przeciw wrogom, który
znajdować się miał nad wejściem. W sensie do-
słownym odnieść go należy do dziejów samej
Salomei i jej zgromadzenia, które po spustosze-
niu klasztoru w Zawichoście przeniosło się na
Skałę Św. Marii191. Tam też, aby sparafrazować
inskrypcję przewidzianą dla cudownego (bo przy-
niesionego przez kruka) posiłku świętych Anto-
niego i Pawła pustelników, „Bóg zgotował w słod-
kości swojej ubogiemu” („Parasti in dulcedine tua
pauperi Deus” (Ps. 67, 11). Fragment ten, inter-
pretowany alegorycznie, oznaczać może dary Du-
cha Świętego lub naukę Kościoła (doctrinam)192.
Pars pro toto owej nauki to „przy okienku
celki lewy kąt, Biblioteczka Duchownemi Xiążecz-
190 Opat owi u s z, o.c., s. 151, 166.
191 Kwiat XIV — Wtóre założenie na Skale S. Maryi,
l9J La ur et us, o.c., s. 767: „Parat Deus pluviam ter-
kami opatrzona”. Napis, który towarzyszyć miał
przedstawieniu Josafata: „Gemma pretiosa Bar-
laam”, dotyczył prawd Wiary Chrystusowej, któ-
re Barlaam, dopuszczony do Josafata pod pre-
tekstem zaprezentowania mu drogiego klejnotu,
przekazał młodemu królewiczowi. Napis ten od-
syłał jednocześnie do wyobrażenia góry Kalwarii,
zachowanego do dziś w rogu celi, streszczające-
go tajemnicę Odkupienia ludzkości. Góra ukształ-
towana została z odłamków nacieków, a przed-
stawiony był na niej niegdyś „wszytek porządek
Tryumfu kroluiącego na drzewie Boga[...] aż do
mieysca samego Pańskiego Ukrzyżowania”. U stóp
Kalwarii znajdował się grób Chrystusa. Do Zba-
wiciela i jego czcicielki Salomei odnosi się napis
„Ubi est thesaurus tuus, ibi et cor meum” (ryc.
41). Jest to nieznaczna parafraza słów Chrystusa
42. Grodzisko, pustelnia Bł. Salomei, „łóżeczko umartwie-
nia” w „Celi kiedyś Błogoisławioney” (fot. P. Penoakow-
skii)
rae cum baptismum, et dana Spiritus isaincti homiinibus
łarigietnidta linstituit: aut doctrinam. Haec dioitur Deus pa-
rate lin dulcedine pauperi”.
74