20. Kobierzec ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w San-
domierzu (fot. S. Michta)
21. Kobierzec ze zbiorów Bayeriisches Nationalmuseum
w Monachium
z siebie wyrastające, potraktowane w linearny
sposób 56.
Najbardziej wyczerpującą analizę tego moty-
wu przeprowadził, opierając się na definicji
Rieigla, Ernest Kuhnel w rozprawie opublikowanej
w r. 1949 na temat znaczenia i transformacji ara-
beski. Na przykładach wybranych zabytków autor
ten przeanalizował formy arabesek począwszy od
okresu wczesnego antyku. Ważnym jego spostrze-
żeniem — istotnym dla naszych rozważań — jest
uwaga, że arabeski występujące w sztuce ludów
Wschodu przyjmują formę abstrakcyjną. Jeżeli
rozmieścić je w czasie, to — jak pisze autor — 56
56 E. H e r z f e 1 d, Arabeskę [w:] Enzyklopddie des
Islam, Leipzig 1908, t. I, s. 380—384.
wczesne arabeski są wiciami ulistnionymi, w
przypadkach późniejszych liście odłączają się od
łodyg. Najważniejszym przykładem niezależnego
traktowania liści i łodyg jest malowidło w Alham-
brze z XV wieku z wyobrażeniem arabeski. Ara-
beski mogą pokrywać dowolne powierzchnie, a
więc prostokątów, trójkątów, niszy, jak na przy-
kład w kobiercach zwanych ,,modlitewnikami”;
mogą także wypełniać pola koliste, stanowić ra-
my scen figuralnych 57. W r. 1957 Kuhnel opra-
cował hasło ,,Arabeska” do nowej Encyklopedii
islamu, w którym powtarza informacje ze swojej
wcześniejszej publikacji i podkreśla, że forma ara-
57 E. Kuhnel, The Arabesąue Meaning and Tran-
sformation of an Ornament, Graz 1949.
101
domierzu (fot. S. Michta)
21. Kobierzec ze zbiorów Bayeriisches Nationalmuseum
w Monachium
z siebie wyrastające, potraktowane w linearny
sposób 56.
Najbardziej wyczerpującą analizę tego moty-
wu przeprowadził, opierając się na definicji
Rieigla, Ernest Kuhnel w rozprawie opublikowanej
w r. 1949 na temat znaczenia i transformacji ara-
beski. Na przykładach wybranych zabytków autor
ten przeanalizował formy arabesek począwszy od
okresu wczesnego antyku. Ważnym jego spostrze-
żeniem — istotnym dla naszych rozważań — jest
uwaga, że arabeski występujące w sztuce ludów
Wschodu przyjmują formę abstrakcyjną. Jeżeli
rozmieścić je w czasie, to — jak pisze autor — 56
56 E. H e r z f e 1 d, Arabeskę [w:] Enzyklopddie des
Islam, Leipzig 1908, t. I, s. 380—384.
wczesne arabeski są wiciami ulistnionymi, w
przypadkach późniejszych liście odłączają się od
łodyg. Najważniejszym przykładem niezależnego
traktowania liści i łodyg jest malowidło w Alham-
brze z XV wieku z wyobrażeniem arabeski. Ara-
beski mogą pokrywać dowolne powierzchnie, a
więc prostokątów, trójkątów, niszy, jak na przy-
kład w kobiercach zwanych ,,modlitewnikami”;
mogą także wypełniać pola koliste, stanowić ra-
my scen figuralnych 57. W r. 1957 Kuhnel opra-
cował hasło ,,Arabeska” do nowej Encyklopedii
islamu, w którym powtarza informacje ze swojej
wcześniejszej publikacji i podkreśla, że forma ara-
57 E. Kuhnel, The Arabesąue Meaning and Tran-
sformation of an Ornament, Graz 1949.
101