DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1450-1540: Addenda
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20623#0061
Folia Historiae Artium
Seria Nowa, t. 12: 2009
PL ISSN 0071-6723
Jerzy Gadomski
Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1450-1540
ADDENDA
Nasz stan posiadania w dziedzinie gotyckiego
malarstwa tablicowego związanego z krakowskim
ośrodkiem wytwórczym wciąż się poszerza, głównie
dzięki działaniom konserwatorskim, a także nowym
publikacjom, które równocześnie dostarczają niezna-
nego dotąd materiału porównawczego. Choć liczba
dalszych odkryć będzie ograniczona, proces ten po-
stępuje nadal i prędko się nie skończy. W ostatnim
dwudziestoleciu doszło do ujawnienia kilkunastu
obrazów i fragmentów nastaw ołtarzowych; odkryć
było więcej, lecz w niniejszym artykule wybrano
tylko dzieła ważniejsze: wyróżniające się poziomem
artystycznym i te, które można włączyć do znanych
już grup tematycznych lub warsztatowych. Niektóre
z omówionych niżej obrazów były publikowane, ale
dzięki pracom konserwatorskim uzyskały ostatnio
nowy, tzn. bliższy pierwotnemu kształt albo ocze-
kują na komentarz, uzasadniający włączenie ich do
zespołów związanych już z określonymi, czynnymi
w Krakowie mistrzami1.
1 Za okazaną mi pomoc: informacje i fotografie pragnę
podziękować profesor Małgorzacie Schuster-Gawłowskiej,
doktorowi Pawłowi Pencakowskiemu, artystom konserwato-
rom Antoniemu Guzikowi i Tadeuszowi Stopce, a szczególnie
gorąco doktorom Piotrowi i Tadeuszowi Łopatkiewiczom.
2 J. Gadomski, Skrzydła tryptyku z drugiej ćwierci wieku
XV w Łącku [w:] Magistro et Amico — amici discipuliąue. Lechowi
Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s.
453—467, tabl. kolor. IV, V. Kwatery skrzydeł znane są jedynie
od strony rewersów, lecz w odniesieniu do przemalowanych
awersów ma być podjęta — na Wydziale Konserwacji i Re-
stauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
— próba ich rozwarstwienia, tzn. nieniszczącego zdjęcia prze-
malowali z wieku XVII i odsłonięcia kompozycji z drugiej
ćwierci XV stulecia.
Przypomnijmy na wstępie, że już w naszym stule-
ciu odkrycia objęły wczesny okres kształtowania się
krakowskiego ośrodka malarskiego: w roku 2002
zostały wprowadzone do literatury pochodzące z
lat około 1440 skrzydła tryptyku z Łącka2. Dalsze
odkrycia dotyczą nieco późniejszego, zachowanego
we fragmentach, tryptyku św. Bartłomieja z Ka-
mionki Wielkiej.
Pochodzące z kościoła parafialnego Św. Bartło-
mieja w Kamionce Wielkiej koło Nowego Sącza
skrzydła tryptyku, wraz z przyłączonymi do nich,
należącymi do tejże nastawy popiersiami proroków
Ezdrasza i Daniela (trójkątne szczyty przerobione
na tonda), od początku wieku XX znajdują się w
Muzeum Narodowym w Krakowie. Dwa dalsze
medaliony z prorokami wprawione są w retabulum
ołtarza głównego w Kamionce, predella zaś, znana
z dokonanego w końcu wieku XIX opisu, została
uznana za zaginioną3. Nieznane elementy tryptyku z
XV stulecia ujawniła wykonana wiatach 1990—1991
3 O rozproszonych częściach tryptyku: J. Gadomski,
Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420—1470, Warszawa
1981, s. 55, 85, 120-121, 127, il. 72, 161, 162. Predellę w
stanie zbliżonym do pierwotnego zapisał i szkicował w Ka-
mionce Wielkiej Wyspiański w r. 1889: J. Diirr, Wędrówka
wakacyjna Wyspiańskiego i Mehoffera. Nieznane rysunki i nie-
publikowana korespondencja Wyspiańskiego z roku 1889, Kurier
Literacko-Naukowy, R. 13 — dodatek do „Ilustrowanego
Kuriera Codziennego” z 5 X 1936 — nr 40, s. III. Gdy Stani-
sław Tomkowicz odwiedził Kamionkę Wielką 28 lipca 1892,
predelli już me odnalazł i odwołał się do notatki Wyspiań-
skiego: „Niedawno była jeszcze jakaś predella z półfigurami
dobrego malowania: Chrystus, M. Boska, ś. Jan i 2 święte”, S.
Tomkowicz, Powiat grybowski, Teka Grona Konserwatorów
Galicji Zachodniej I, 1900, s. 126.
55
Seria Nowa, t. 12: 2009
PL ISSN 0071-6723
Jerzy Gadomski
Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1450-1540
ADDENDA
Nasz stan posiadania w dziedzinie gotyckiego
malarstwa tablicowego związanego z krakowskim
ośrodkiem wytwórczym wciąż się poszerza, głównie
dzięki działaniom konserwatorskim, a także nowym
publikacjom, które równocześnie dostarczają niezna-
nego dotąd materiału porównawczego. Choć liczba
dalszych odkryć będzie ograniczona, proces ten po-
stępuje nadal i prędko się nie skończy. W ostatnim
dwudziestoleciu doszło do ujawnienia kilkunastu
obrazów i fragmentów nastaw ołtarzowych; odkryć
było więcej, lecz w niniejszym artykule wybrano
tylko dzieła ważniejsze: wyróżniające się poziomem
artystycznym i te, które można włączyć do znanych
już grup tematycznych lub warsztatowych. Niektóre
z omówionych niżej obrazów były publikowane, ale
dzięki pracom konserwatorskim uzyskały ostatnio
nowy, tzn. bliższy pierwotnemu kształt albo ocze-
kują na komentarz, uzasadniający włączenie ich do
zespołów związanych już z określonymi, czynnymi
w Krakowie mistrzami1.
1 Za okazaną mi pomoc: informacje i fotografie pragnę
podziękować profesor Małgorzacie Schuster-Gawłowskiej,
doktorowi Pawłowi Pencakowskiemu, artystom konserwato-
rom Antoniemu Guzikowi i Tadeuszowi Stopce, a szczególnie
gorąco doktorom Piotrowi i Tadeuszowi Łopatkiewiczom.
2 J. Gadomski, Skrzydła tryptyku z drugiej ćwierci wieku
XV w Łącku [w:] Magistro et Amico — amici discipuliąue. Lechowi
Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Kraków 2002, s.
453—467, tabl. kolor. IV, V. Kwatery skrzydeł znane są jedynie
od strony rewersów, lecz w odniesieniu do przemalowanych
awersów ma być podjęta — na Wydziale Konserwacji i Re-
stauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
— próba ich rozwarstwienia, tzn. nieniszczącego zdjęcia prze-
malowali z wieku XVII i odsłonięcia kompozycji z drugiej
ćwierci XV stulecia.
Przypomnijmy na wstępie, że już w naszym stule-
ciu odkrycia objęły wczesny okres kształtowania się
krakowskiego ośrodka malarskiego: w roku 2002
zostały wprowadzone do literatury pochodzące z
lat około 1440 skrzydła tryptyku z Łącka2. Dalsze
odkrycia dotyczą nieco późniejszego, zachowanego
we fragmentach, tryptyku św. Bartłomieja z Ka-
mionki Wielkiej.
Pochodzące z kościoła parafialnego Św. Bartło-
mieja w Kamionce Wielkiej koło Nowego Sącza
skrzydła tryptyku, wraz z przyłączonymi do nich,
należącymi do tejże nastawy popiersiami proroków
Ezdrasza i Daniela (trójkątne szczyty przerobione
na tonda), od początku wieku XX znajdują się w
Muzeum Narodowym w Krakowie. Dwa dalsze
medaliony z prorokami wprawione są w retabulum
ołtarza głównego w Kamionce, predella zaś, znana
z dokonanego w końcu wieku XIX opisu, została
uznana za zaginioną3. Nieznane elementy tryptyku z
XV stulecia ujawniła wykonana wiatach 1990—1991
3 O rozproszonych częściach tryptyku: J. Gadomski,
Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1420—1470, Warszawa
1981, s. 55, 85, 120-121, 127, il. 72, 161, 162. Predellę w
stanie zbliżonym do pierwotnego zapisał i szkicował w Ka-
mionce Wielkiej Wyspiański w r. 1889: J. Diirr, Wędrówka
wakacyjna Wyspiańskiego i Mehoffera. Nieznane rysunki i nie-
publikowana korespondencja Wyspiańskiego z roku 1889, Kurier
Literacko-Naukowy, R. 13 — dodatek do „Ilustrowanego
Kuriera Codziennego” z 5 X 1936 — nr 40, s. III. Gdy Stani-
sław Tomkowicz odwiedził Kamionkę Wielką 28 lipca 1892,
predelli już me odnalazł i odwołał się do notatki Wyspiań-
skiego: „Niedawno była jeszcze jakaś predella z półfigurami
dobrego malowania: Chrystus, M. Boska, ś. Jan i 2 święte”, S.
Tomkowicz, Powiat grybowski, Teka Grona Konserwatorów
Galicji Zachodniej I, 1900, s. 126.
55