DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1450-1540: Addenda
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.20623#0070
13. Matka Boska z Dzieciątkiem. Tarnów, klasztor Bernardynów
(fot. T. Stopka, 2004)
na głównym obrazie poliptyku w Szyku). W obrazie
w Tarnowie trudno znaleźć przesłanki wskazujące
na datę powstania ściślejszą, niż domniemane lata
działalności Mistrza: około 1510-1535.
Dalsze cechy maniery Mistrza Tryptyku z Szyku
wykazuje wydobyty spod przemalowań w roku
2002 obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w kościele
parafialnym w Krzyżówkach koło Zor na Górnym
Śląsku44. O pochodzeniu wizerunku z pracowni kra-
kowskiego malarza zdaje się przekonywać opisany
44 Obraz odnawiał mgr Jan Gałaszek w pracowni Muzeum
w Pszczynie. W obecnej postaci wizerunek publikował jedynie
J. Grzegorzek, Z kart historii wsi i parafii Krzyżowice. Zapi-
ski z okazji 700-lecia, Krzyżowice 2006, s. 108—111, ił. na s.
113.
45 Zob. wyżej, przypis 41.
46 Stanisława Tomkowicza Inwentarz zabytków powiatu są-
deckiego. Z rękopisów Autora wydali i własnym komentarzem opa-
trzyli Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczoiuie, t. 1 (tekst), s. 195—196;
t. 2 (ilustracje), ił. 229, Kraków 2007; P. Łopatkiewicz, 0
znaczeniu rękopiśmiennych inwentarzy Stanisława Tomkowicza dla
badań nad gotyckim malarstwem tablicowym Małopolski [w:] Arti-
fex doctus... (jak w przyp. 16), t. II, s. 208.
47 O dziełach tego warsztatu m.in.: M. Kornecki, M.
Majka, Obraz Wieczerzy Pańskiej z Gromnika, Biuletyn Hi-
już wyżej sposób opracowania twarzy Chrystusa lub
motyw kratki zdobiącej brzeg płaszcza Marii, taki
sam jak na związanym ze wspomnianym warsztatem
obrazie Matki Boskiej z Dzieciątkiem w Krakowie45.
Obraz w Krzyżowicach (w średniowieczu należących
do diecezji wrocławskiej) powstał zapewne w pierw-
szym trzydziestoleciu wieku XVI.
Do dzieł malarza nazwanego Mistrzem
Tryptyku z Wójtowej należał obraz Ukrzy-
żowanie, znany jedynie z wykonanej przez Stanisława
Tomkowicza fotografii z roku 1895, znalezionej nie-
dawno w Muzeum Narodowym w Krakowie przez
Piotra i Tadeusza Łopatkiewiczów i w roku 2007
po raz pierwszy przez nich opublikowany (il. 14)46.
Tablica z Ukrzyżowaniem znajdowała się w drewnia-
nym kościele parafialnym w Siedlcach koło Nowego
Sącza; w wiekach XVIII i XIX była używana jako
feretron, zaginęła zaś zapewne w czasie rozbiórki
starego i budowy nowego kościoła w roku 1901.
Po prawicy ukrzyżowanego Chrystusa widniały na
obrazie postacie Matki Boskiej i św. Jana, z drugiej
strony krzyża stali święci Sebastian i Marcin. Łatwo
czytelna maniera Mistrza Tryptyku z Wójtowej nie
pozostawia wątpliwości w kwestii jego autorstwa47,
nie mieli ich też wydawcy Inwentarza zabytków po-
wiatu sądeckiego^.
Ukrzyżowanie z Siedlec z pewnością stanowiło
środkową tablicę nastawy skrzydłowej49. W ujęciu
tematu zbliżało się do innego dzieła Mistrza: Ukrzy-
żowania z Czchowa, w którym miejsce śś. Sebastiana
i Marcina zajął klęczący św. Hieronim, a dekorowane
winną latoroślą złocone tło zastąpił krajobraz70. Jako
typowy utwór ręki naszego malarza — obraz z Sied-
lec nie wnosi nowych wartości formalnych do jego
znanej twórczości. Odpowiadający tematowi Ukrzy-
żowania ornament w tle lub motyw „dzbanuszków”
zdobiących widoczną na fotografii pierwotną ramę,
stosował Mistrz w wielu innych dziełach z lat około
1515—153051, i w tym czasie mógł powstać obraz z
storii Sztuki, 32: 1970, nr 1, s. 49—68; Gadomski, Gotyckie
malarstwo... 1500-1540, s. 100-104, il. 187-224, 339-353.
48 Stanisława Tomkowicza Inwentarz... (jak w przyp. 46), t.
1, s. 196, przyp. 921; t. 2, il. 229-
49 Wskazują na to m.in. zanotowane przez Tomkowicza
jednostronne pokrycie malowidłem tablicy i charakter ramy.
Tak określili pierwotną funkcję obrazu Stanisław Tomkowicz
i Piotr Łopatkiewicz, 0 znaczeniu..., s. 208. Inaczej Stanisława
Tomkowicza Inwentarz... (jak w przyp. 46), t. 2, il. 229, s. 799:
„kwatera [...} skrzydła tryptyku”.
50 Por. Gadomski, Gotyckie malarstwo... 1500—1540, il.
223.
51 Na tryptykach z Libuszy, Wójtowej, Korzennej, skrzyd-
łach z Czchowa — Gadomski, Gotyckie malarstwo... 1500—
1540, il. 190, 191, 198, 203, 206, 207, 220.
64
(fot. T. Stopka, 2004)
na głównym obrazie poliptyku w Szyku). W obrazie
w Tarnowie trudno znaleźć przesłanki wskazujące
na datę powstania ściślejszą, niż domniemane lata
działalności Mistrza: około 1510-1535.
Dalsze cechy maniery Mistrza Tryptyku z Szyku
wykazuje wydobyty spod przemalowań w roku
2002 obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w kościele
parafialnym w Krzyżówkach koło Zor na Górnym
Śląsku44. O pochodzeniu wizerunku z pracowni kra-
kowskiego malarza zdaje się przekonywać opisany
44 Obraz odnawiał mgr Jan Gałaszek w pracowni Muzeum
w Pszczynie. W obecnej postaci wizerunek publikował jedynie
J. Grzegorzek, Z kart historii wsi i parafii Krzyżowice. Zapi-
ski z okazji 700-lecia, Krzyżowice 2006, s. 108—111, ił. na s.
113.
45 Zob. wyżej, przypis 41.
46 Stanisława Tomkowicza Inwentarz zabytków powiatu są-
deckiego. Z rękopisów Autora wydali i własnym komentarzem opa-
trzyli Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczoiuie, t. 1 (tekst), s. 195—196;
t. 2 (ilustracje), ił. 229, Kraków 2007; P. Łopatkiewicz, 0
znaczeniu rękopiśmiennych inwentarzy Stanisława Tomkowicza dla
badań nad gotyckim malarstwem tablicowym Małopolski [w:] Arti-
fex doctus... (jak w przyp. 16), t. II, s. 208.
47 O dziełach tego warsztatu m.in.: M. Kornecki, M.
Majka, Obraz Wieczerzy Pańskiej z Gromnika, Biuletyn Hi-
już wyżej sposób opracowania twarzy Chrystusa lub
motyw kratki zdobiącej brzeg płaszcza Marii, taki
sam jak na związanym ze wspomnianym warsztatem
obrazie Matki Boskiej z Dzieciątkiem w Krakowie45.
Obraz w Krzyżowicach (w średniowieczu należących
do diecezji wrocławskiej) powstał zapewne w pierw-
szym trzydziestoleciu wieku XVI.
Do dzieł malarza nazwanego Mistrzem
Tryptyku z Wójtowej należał obraz Ukrzy-
żowanie, znany jedynie z wykonanej przez Stanisława
Tomkowicza fotografii z roku 1895, znalezionej nie-
dawno w Muzeum Narodowym w Krakowie przez
Piotra i Tadeusza Łopatkiewiczów i w roku 2007
po raz pierwszy przez nich opublikowany (il. 14)46.
Tablica z Ukrzyżowaniem znajdowała się w drewnia-
nym kościele parafialnym w Siedlcach koło Nowego
Sącza; w wiekach XVIII i XIX była używana jako
feretron, zaginęła zaś zapewne w czasie rozbiórki
starego i budowy nowego kościoła w roku 1901.
Po prawicy ukrzyżowanego Chrystusa widniały na
obrazie postacie Matki Boskiej i św. Jana, z drugiej
strony krzyża stali święci Sebastian i Marcin. Łatwo
czytelna maniera Mistrza Tryptyku z Wójtowej nie
pozostawia wątpliwości w kwestii jego autorstwa47,
nie mieli ich też wydawcy Inwentarza zabytków po-
wiatu sądeckiego^.
Ukrzyżowanie z Siedlec z pewnością stanowiło
środkową tablicę nastawy skrzydłowej49. W ujęciu
tematu zbliżało się do innego dzieła Mistrza: Ukrzy-
żowania z Czchowa, w którym miejsce śś. Sebastiana
i Marcina zajął klęczący św. Hieronim, a dekorowane
winną latoroślą złocone tło zastąpił krajobraz70. Jako
typowy utwór ręki naszego malarza — obraz z Sied-
lec nie wnosi nowych wartości formalnych do jego
znanej twórczości. Odpowiadający tematowi Ukrzy-
żowania ornament w tle lub motyw „dzbanuszków”
zdobiących widoczną na fotografii pierwotną ramę,
stosował Mistrz w wielu innych dziełach z lat około
1515—153051, i w tym czasie mógł powstać obraz z
storii Sztuki, 32: 1970, nr 1, s. 49—68; Gadomski, Gotyckie
malarstwo... 1500-1540, s. 100-104, il. 187-224, 339-353.
48 Stanisława Tomkowicza Inwentarz... (jak w przyp. 46), t.
1, s. 196, przyp. 921; t. 2, il. 229-
49 Wskazują na to m.in. zanotowane przez Tomkowicza
jednostronne pokrycie malowidłem tablicy i charakter ramy.
Tak określili pierwotną funkcję obrazu Stanisław Tomkowicz
i Piotr Łopatkiewicz, 0 znaczeniu..., s. 208. Inaczej Stanisława
Tomkowicza Inwentarz... (jak w przyp. 46), t. 2, il. 229, s. 799:
„kwatera [...} skrzydła tryptyku”.
50 Por. Gadomski, Gotyckie malarstwo... 1500—1540, il.
223.
51 Na tryptykach z Libuszy, Wójtowej, Korzennej, skrzyd-
łach z Czchowa — Gadomski, Gotyckie malarstwo... 1500—
1540, il. 190, 191, 198, 203, 206, 207, 220.
64