DOI Artikel:
Żmudziński, Jerzy: O potrzebie badań nad twórczością Tomasza Dolabelli: ze studiów nad obrazami w kościele Mariackim i kościele Kamedułów na Bielenach w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20623#0143
7. Sklepienie kaplicy p.w. ŚŚ. Władysława, Bonifacego i Benedykta, zwanej Królewską, 1633- Kraków, Bielany,
kościół klasztorny Kamedułów p.w. Wniebowzięcia NPMarii (fot. J. Kozina)
dzy innymi wiemy, iż w roku 1627 ławnik krakowski
Jan Lang przyczynił się do uposażenia ołtarza św.
Anny ufundowanego przez swoich przodków65.
Być może łączyło się z tym odnowienie retabulum,
a także ozdobienie go nowym obrazem. Właśnie
w trzecim dziesięcioleciu XVII wieku w kościele
Mariackim prowadzono zakrojoną na dużą skalę
akcję wymiany średniowiecznych ołtarzy na nowe
manierystyczne retabula. Inicjatywę w tym zakresie
przejawiał przede wszystkim sam proboszcz kościoła,
Krzysztof Trzciński (J1640), który w drugiej po-
łowie lat dwudziestych osobiście ufundował kilka
nowych nastaw66. W ślad za nim mogli pójść rajcy
krakowscy mający prawo patronatu do innych ołta-
65 W. Gąsiorowski, Kościół Archipresbiteralny {sic} N.
P. Maryi w Krakowie, Kraków 1878, s. 30. Dalej (s. 30—31)
Gąsiorowski mówi o wzniesieniu nowego ołtarza św. Anny,
którego fundatorem był spokrewniony z Langami sekretarz
królewski Jan Wizemberg — fundacja ta nastąpiła w czasach
proboszcza Trzcińskiego, czyli przed rokiem 1640, zapewne
w latach trzydziestych XVII wieku. Wizemberg może być
również brany pod uwagę jako fundator obrazu. O ołtarzu św.
rzy. Data „około roku 1627” (lub ogólniej „1630”)
byłaby odpowiednia dla omawianego obrazu, ale
trzeba przyznać, iż powiązanie dzieła Dolabelli z
tym okresem jest jedynie hipotetyczne. Dalsze uści-
ślenia zapewne będą możliwe po dokonaniu rewizji
datowań innych obrazów Dolabelli zachowanych
w Krakowie. Warto jednak zauważyć, że dzieło to
nie zawiera jakichkolwiek elementów świadczących
o „polonizacji” czy „sarmatyzacji” stylu włoskiego
artysty, nawet w warstwie kostiumologicznej. Całko-
wicie odbiega przy tym od typowego manierystycz-
nego malarstwa krakowskiego, o czym przekonuje
choćby porównanie ze współczesnym mu obrazem
ołtarzowym pochodzącym z kościoła Mariackiego:
Anny, stojącym niegdyś przy środkowym filarze nawy głów-
nej, przeniesionym w roku 1892 do kościoła w Brzeszczach
koło Oświęcimia i tam zachowanym do dzisiaj (choć mocno
przerobionym), pisał ostatnio Skrabski, op. cit., s. 92, ił. 3-
66 Zob. P. Pencakowski, Dwa manierystyczne ołtarze z
krakowskiego kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w
Iwanowicach {w:} Praxis atąue theoria. Studia ofiarowane Profe-
sorowi Adamowi Małkiewiczowi, Kraków 2006, s. 255—262, ił.
1-10 nas. 263-267.
137
kościół klasztorny Kamedułów p.w. Wniebowzięcia NPMarii (fot. J. Kozina)
dzy innymi wiemy, iż w roku 1627 ławnik krakowski
Jan Lang przyczynił się do uposażenia ołtarza św.
Anny ufundowanego przez swoich przodków65.
Być może łączyło się z tym odnowienie retabulum,
a także ozdobienie go nowym obrazem. Właśnie
w trzecim dziesięcioleciu XVII wieku w kościele
Mariackim prowadzono zakrojoną na dużą skalę
akcję wymiany średniowiecznych ołtarzy na nowe
manierystyczne retabula. Inicjatywę w tym zakresie
przejawiał przede wszystkim sam proboszcz kościoła,
Krzysztof Trzciński (J1640), który w drugiej po-
łowie lat dwudziestych osobiście ufundował kilka
nowych nastaw66. W ślad za nim mogli pójść rajcy
krakowscy mający prawo patronatu do innych ołta-
65 W. Gąsiorowski, Kościół Archipresbiteralny {sic} N.
P. Maryi w Krakowie, Kraków 1878, s. 30. Dalej (s. 30—31)
Gąsiorowski mówi o wzniesieniu nowego ołtarza św. Anny,
którego fundatorem był spokrewniony z Langami sekretarz
królewski Jan Wizemberg — fundacja ta nastąpiła w czasach
proboszcza Trzcińskiego, czyli przed rokiem 1640, zapewne
w latach trzydziestych XVII wieku. Wizemberg może być
również brany pod uwagę jako fundator obrazu. O ołtarzu św.
rzy. Data „około roku 1627” (lub ogólniej „1630”)
byłaby odpowiednia dla omawianego obrazu, ale
trzeba przyznać, iż powiązanie dzieła Dolabelli z
tym okresem jest jedynie hipotetyczne. Dalsze uści-
ślenia zapewne będą możliwe po dokonaniu rewizji
datowań innych obrazów Dolabelli zachowanych
w Krakowie. Warto jednak zauważyć, że dzieło to
nie zawiera jakichkolwiek elementów świadczących
o „polonizacji” czy „sarmatyzacji” stylu włoskiego
artysty, nawet w warstwie kostiumologicznej. Całko-
wicie odbiega przy tym od typowego manierystycz-
nego malarstwa krakowskiego, o czym przekonuje
choćby porównanie ze współczesnym mu obrazem
ołtarzowym pochodzącym z kościoła Mariackiego:
Anny, stojącym niegdyś przy środkowym filarze nawy głów-
nej, przeniesionym w roku 1892 do kościoła w Brzeszczach
koło Oświęcimia i tam zachowanym do dzisiaj (choć mocno
przerobionym), pisał ostatnio Skrabski, op. cit., s. 92, ił. 3-
66 Zob. P. Pencakowski, Dwa manierystyczne ołtarze z
krakowskiego kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w
Iwanowicach {w:} Praxis atąue theoria. Studia ofiarowane Profe-
sorowi Adamowi Małkiewiczowi, Kraków 2006, s. 255—262, ił.
1-10 nas. 263-267.
137