DOI issue:
Kostrzewski, Bogdan: Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1957-1958
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.26515#0300
288
Bagdan Kostrzewski
PAN — mgr Heleną Nejową i mgr Marią Kostrzewską
zbadał na stan. 3 osadę kultury łużyckiej z okresu
halsztackiego, w której m. in. stwierdził 4 jamy słu-
żące do produkcji węgla drzewnego dla celów hutni-
czych, a na stan. 10 odkrył słabo zachowany piec garn-
carski z tego samego okresu. W Karcu w czasie od
8—30 VII. mgr Wojciech Śmigielski podjął badania
na cmentarzysku kultury łużyckiej, na którym odkrył
58 grobów popielnicowych z okresu halsztackiego oraz
miejsce ciałopalenia. W Objezierzu w czasie od
1. IX—15. X. mgr Stanisław Jasnosz rozpoczął bada-
nia grodziska wczesnośredniowiecznego, którego po-
czątki w świetle uzyskanych dotychczas materiałów
sięgają VII w. Prace wykopaliskowe w Topoli Wielkiej
finansowało Prezydium PRN w Ostrowie Wlkp.,
s w Objezierzu Prezydium PRN w Obornikach z fun-
duszów SFOS. W badaniach wszystkich wymienionych
wyżej obiektów eksplorowanych w 1957 r. brali udział
także następujący pracownicy naukowo-techniczni:
Wiktor Bromski, Władysław Gromacki, Józef Judziń-
ski, Wincenty Kłosowski, Kazimierz Nowak, Wacław
Ratajczak oraz rysownik Bolesław Promiński.
Łęki Małe, Bojanowo Stare i Międzyrzecz były
obiektem systematycznych badań wykopaliskowych
także w 1958 r. W Łękach Małych w czasie od
4—14. VII. mgr Mieczysława Piaszykowa zakończyła
badania kurhanu IV kultury unietyckiej. Kurhan ten
jesionią tegoż roku został całkowicie zrekonstruowany.
W Bojanowie Starym w czasie od 1. VI—
30. VII mgr Stanisław Jasnosz wespół z mgr Zbignie-
wem Pieczyńskim i Franciszkiem Maciejewskim kon-
tynuował badania cmentarzyska kultury łużyckiej,
gdzie odkrył 83 groby ciałopalne oraz 22 jamy, nale-
żące do osady wczesnośredniowiecznej położonej na
tym samym stanowisku, W Międzyrzeczu w cza-
się od 20. V. — 15. XI zespół pracowników w osobach
mgr Elizy Naumowicz, Jerzego Olczaka, Adama Ko-
łodziejskiego oraz studentów archeologii UAM w Poz-
naniu: Janiny Elantkowskiej, Michała Kobusiewicza,
Leona Krzyżaniaka pod kierunkiem mgr Stanisława
Kurnatowskiego kontynuował badania w obrębie
zamku i na podgrodziu. W wykopie na dziedzińcu zam-
kowym na całej jego powierzchni osiągnięto calec,
przy czym stwierdzono tu jamy mieszkalne i gospo-
darcze pozostałe po osadzie nieobwarowanej z prze-
łomu IX i X w. oraz warstwy kulturowe odpowiadające
najstarszej fazie osadniczej grodu. Z grodem należy
wiązać również wał odkryty w dolnych partiach po-
łudniowej baszty zamku. W wykopie sondażowym na
zewnątrz zamku odkryto wał podgrodzia ze śladami
kilkakrotnej przebudowy lub renowacji. W wale tym
natknięto się m. i. na szkielet zapewne jednego z obroń-
ców grodu, jak można osądzić z grotu strzały
tkwiącego między kośćmi.
W 1958 r. kontynuowano też dalsze badania cmenta-
rzyska kultury łużyckiej z przełomu III i IV okresu
epoki brązu w Olszyńcu w po w. żarskim, przer-
wane w r. 1957. W czasie od 15. V — 8. VII zbadano
tu ogółem 5 kurhanów i 3 groby płaskie. Wszystkie
groby miały charakter ciałopalny. Prace wykopa-
liskowe prowadził mgr Tadeusz Malinowski przy
udziale mgr Dobromira Durczewskiego i mgr Marii
Zeylandowej. Ponadto w tym samym roku podjęto ba-
dania w Kotowie w pow. nowotomyskim, w Ostrowie-
Krępie, w Smuszewie w pow. wągrowieckim, w Na-
cławiu w pow. kościańskim ; w Górze w pow. tureckim
W Kotowie w czasie od 9. VII — 5. VIII mgr
Aleksandra Lipińska wespół z mgr Marią Zeylandową
odkryła 7 grobów ciałopalnych na silnie zniszczonym
cmentarzysku kultury łużyckiej z III okresu epoki
brązu oraz 3 jamy osadnicze tej samej kultury. Po-
nadto stwierdziła tutaj bardzo bogatą osadę neolityczną
kultury pucharów lejkowatych i odkryła ziemiankę
wczesnośredniowieczną. W Ostrowie-Krępie
w czasie od 1—30. IX. mgr Dobromir Durczewski pro-
wadził badania na terenie cmentarzyska kultury po-
morskiej z okresu Hallstatt D, gdzie odkrył 7 grobów
popielnicowych, w tym kilka skrzynkowych, a na in-
nym stanowisku badał nieobronną osadę wczesnośred-
niowieczną datowaną na XII w., z której uzyskał m. i.
znaczną ilość ułamków naczyń, brązowy kabłączek
skroniowy i przęśliki z różowego łupku wołyńskiego.
W Smuszewie doc. dr Bogdan Kostrzewski wespół
z pracownikami Stacji Archeologicznej w Gieczu
1HKM PAN — mgr Heleną Nejową i mgr Marią Ko-
strzewską prowadził badania grodziska położonego nad
południowym brzegiem jeziora czeszewskiego. Przekop
sondażowy wzdłuż osi N-S ujawnił, że gród założony
tu w okresie halsztackim i wtórnie używany także
w okresie wczesnośredniowiecznym był otoczony wa-
łem tylko od strony lądu. Na przedpolu grodziska od
strony wschodniej stwierdzono rozległą osadę nieo-
bronną datowaną również na okres halsztacki. Badania
trwały od 17. VII—18. IX. W Nacławiu w czasie
od 19. IX—7. X mgr Stanisław Jasnosz odkrył 6 gro-
bów na badanym już poprzednio cmentarzysku z II—
III w. n. e. Wszystkie odkryte tu dotychczas groby za-
wierały wyłącznie inwentarz charakterystyczny dla
pochówków kobiecych. W Górze3 w czasie od 8—■
30. VIII. mgr Mieczysława Piaszykowa przeprowadziła
badania wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym
cmentarzysku szkieletowym, przy czym odkryła 15 gro-
bów osobników dorosłych i dzieci. Na wyposażenie gro-
bów składały się noże żelazne, brązowe kabłączki skro-
niowe, żelazny grot do kuszy z częściowo zachowanym
drzewcem oraz monety, które pozwalają ustalić chro-
nologię cmentarzyska na drugą połowę XI i początek
XII w.
W r. 1958 przedmiotem systematycznych badań wy-
kopaliskowych było więc ogółem 9 obiektów. W tej
liczbie tylko 3, tj. Łęki Małe, Nacław i Góra były cał-
kowicie finansowane z budżetu Muzeum, a 2, tj. Boja-
nowo Stare i Smuszewo korzystały jedynie z dopłaty
ze środków budżetowych. Badania w Bojanowie Sta-
rym były finansowane w znacznej części przez kon-
serwatora zabytków archeologicznych na woj. poznań-
skie, a na badania w Smuszewie Muzeum uzyskało do-
tację z Prezydium PRN w Wągrowcu. Ponadto Rady
Narodowe w Żarach, Nowym Tomyślu i w Ostrowie
Wlkp. przyznały dotacje na badania w Olszyńcu, Ko-
towie i w Ostrowie-Krępie, a badania w Międzyrzeczu
były finansowane z kredytów Wojewódzkiej Rady Na-
rodowej w Zielonej Górze. W badaniach wszystkich
tych obiektów brali udział także następujący pracow-
nicy naukowo-techniczni: Wiktor Bromski, Włodzi-
mierz Dziamski, Władysław Gromacki, Józef Judziń-
3 Z otchłani wieków, r. XXIV (1958), s. 405—406.
Bagdan Kostrzewski
PAN — mgr Heleną Nejową i mgr Marią Kostrzewską
zbadał na stan. 3 osadę kultury łużyckiej z okresu
halsztackiego, w której m. in. stwierdził 4 jamy słu-
żące do produkcji węgla drzewnego dla celów hutni-
czych, a na stan. 10 odkrył słabo zachowany piec garn-
carski z tego samego okresu. W Karcu w czasie od
8—30 VII. mgr Wojciech Śmigielski podjął badania
na cmentarzysku kultury łużyckiej, na którym odkrył
58 grobów popielnicowych z okresu halsztackiego oraz
miejsce ciałopalenia. W Objezierzu w czasie od
1. IX—15. X. mgr Stanisław Jasnosz rozpoczął bada-
nia grodziska wczesnośredniowiecznego, którego po-
czątki w świetle uzyskanych dotychczas materiałów
sięgają VII w. Prace wykopaliskowe w Topoli Wielkiej
finansowało Prezydium PRN w Ostrowie Wlkp.,
s w Objezierzu Prezydium PRN w Obornikach z fun-
duszów SFOS. W badaniach wszystkich wymienionych
wyżej obiektów eksplorowanych w 1957 r. brali udział
także następujący pracownicy naukowo-techniczni:
Wiktor Bromski, Władysław Gromacki, Józef Judziń-
ski, Wincenty Kłosowski, Kazimierz Nowak, Wacław
Ratajczak oraz rysownik Bolesław Promiński.
Łęki Małe, Bojanowo Stare i Międzyrzecz były
obiektem systematycznych badań wykopaliskowych
także w 1958 r. W Łękach Małych w czasie od
4—14. VII. mgr Mieczysława Piaszykowa zakończyła
badania kurhanu IV kultury unietyckiej. Kurhan ten
jesionią tegoż roku został całkowicie zrekonstruowany.
W Bojanowie Starym w czasie od 1. VI—
30. VII mgr Stanisław Jasnosz wespół z mgr Zbignie-
wem Pieczyńskim i Franciszkiem Maciejewskim kon-
tynuował badania cmentarzyska kultury łużyckiej,
gdzie odkrył 83 groby ciałopalne oraz 22 jamy, nale-
żące do osady wczesnośredniowiecznej położonej na
tym samym stanowisku, W Międzyrzeczu w cza-
się od 20. V. — 15. XI zespół pracowników w osobach
mgr Elizy Naumowicz, Jerzego Olczaka, Adama Ko-
łodziejskiego oraz studentów archeologii UAM w Poz-
naniu: Janiny Elantkowskiej, Michała Kobusiewicza,
Leona Krzyżaniaka pod kierunkiem mgr Stanisława
Kurnatowskiego kontynuował badania w obrębie
zamku i na podgrodziu. W wykopie na dziedzińcu zam-
kowym na całej jego powierzchni osiągnięto calec,
przy czym stwierdzono tu jamy mieszkalne i gospo-
darcze pozostałe po osadzie nieobwarowanej z prze-
łomu IX i X w. oraz warstwy kulturowe odpowiadające
najstarszej fazie osadniczej grodu. Z grodem należy
wiązać również wał odkryty w dolnych partiach po-
łudniowej baszty zamku. W wykopie sondażowym na
zewnątrz zamku odkryto wał podgrodzia ze śladami
kilkakrotnej przebudowy lub renowacji. W wale tym
natknięto się m. i. na szkielet zapewne jednego z obroń-
ców grodu, jak można osądzić z grotu strzały
tkwiącego między kośćmi.
W 1958 r. kontynuowano też dalsze badania cmenta-
rzyska kultury łużyckiej z przełomu III i IV okresu
epoki brązu w Olszyńcu w po w. żarskim, przer-
wane w r. 1957. W czasie od 15. V — 8. VII zbadano
tu ogółem 5 kurhanów i 3 groby płaskie. Wszystkie
groby miały charakter ciałopalny. Prace wykopa-
liskowe prowadził mgr Tadeusz Malinowski przy
udziale mgr Dobromira Durczewskiego i mgr Marii
Zeylandowej. Ponadto w tym samym roku podjęto ba-
dania w Kotowie w pow. nowotomyskim, w Ostrowie-
Krępie, w Smuszewie w pow. wągrowieckim, w Na-
cławiu w pow. kościańskim ; w Górze w pow. tureckim
W Kotowie w czasie od 9. VII — 5. VIII mgr
Aleksandra Lipińska wespół z mgr Marią Zeylandową
odkryła 7 grobów ciałopalnych na silnie zniszczonym
cmentarzysku kultury łużyckiej z III okresu epoki
brązu oraz 3 jamy osadnicze tej samej kultury. Po-
nadto stwierdziła tutaj bardzo bogatą osadę neolityczną
kultury pucharów lejkowatych i odkryła ziemiankę
wczesnośredniowieczną. W Ostrowie-Krępie
w czasie od 1—30. IX. mgr Dobromir Durczewski pro-
wadził badania na terenie cmentarzyska kultury po-
morskiej z okresu Hallstatt D, gdzie odkrył 7 grobów
popielnicowych, w tym kilka skrzynkowych, a na in-
nym stanowisku badał nieobronną osadę wczesnośred-
niowieczną datowaną na XII w., z której uzyskał m. i.
znaczną ilość ułamków naczyń, brązowy kabłączek
skroniowy i przęśliki z różowego łupku wołyńskiego.
W Smuszewie doc. dr Bogdan Kostrzewski wespół
z pracownikami Stacji Archeologicznej w Gieczu
1HKM PAN — mgr Heleną Nejową i mgr Marią Ko-
strzewską prowadził badania grodziska położonego nad
południowym brzegiem jeziora czeszewskiego. Przekop
sondażowy wzdłuż osi N-S ujawnił, że gród założony
tu w okresie halsztackim i wtórnie używany także
w okresie wczesnośredniowiecznym był otoczony wa-
łem tylko od strony lądu. Na przedpolu grodziska od
strony wschodniej stwierdzono rozległą osadę nieo-
bronną datowaną również na okres halsztacki. Badania
trwały od 17. VII—18. IX. W Nacławiu w czasie
od 19. IX—7. X mgr Stanisław Jasnosz odkrył 6 gro-
bów na badanym już poprzednio cmentarzysku z II—
III w. n. e. Wszystkie odkryte tu dotychczas groby za-
wierały wyłącznie inwentarz charakterystyczny dla
pochówków kobiecych. W Górze3 w czasie od 8—■
30. VIII. mgr Mieczysława Piaszykowa przeprowadziła
badania wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym
cmentarzysku szkieletowym, przy czym odkryła 15 gro-
bów osobników dorosłych i dzieci. Na wyposażenie gro-
bów składały się noże żelazne, brązowe kabłączki skro-
niowe, żelazny grot do kuszy z częściowo zachowanym
drzewcem oraz monety, które pozwalają ustalić chro-
nologię cmentarzyska na drugą połowę XI i początek
XII w.
W r. 1958 przedmiotem systematycznych badań wy-
kopaliskowych było więc ogółem 9 obiektów. W tej
liczbie tylko 3, tj. Łęki Małe, Nacław i Góra były cał-
kowicie finansowane z budżetu Muzeum, a 2, tj. Boja-
nowo Stare i Smuszewo korzystały jedynie z dopłaty
ze środków budżetowych. Badania w Bojanowie Sta-
rym były finansowane w znacznej części przez kon-
serwatora zabytków archeologicznych na woj. poznań-
skie, a na badania w Smuszewie Muzeum uzyskało do-
tację z Prezydium PRN w Wągrowcu. Ponadto Rady
Narodowe w Żarach, Nowym Tomyślu i w Ostrowie
Wlkp. przyznały dotacje na badania w Olszyńcu, Ko-
towie i w Ostrowie-Krępie, a badania w Międzyrzeczu
były finansowane z kredytów Wojewódzkiej Rady Na-
rodowej w Zielonej Górze. W badaniach wszystkich
tych obiektów brali udział także następujący pracow-
nicy naukowo-techniczni: Wiktor Bromski, Włodzi-
mierz Dziamski, Władysław Gromacki, Józef Judziń-
3 Z otchłani wieków, r. XXIV (1958), s. 405—406.