DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0083
55
M U N D U S
SUBTERRANEUS.
LIBER SECUNDUS
TECHNICUS.
G E O C O S M U S,
five de admirando Globi Terreni opificio.
Cap. I. Terrenus , quem Gtess-
, cofmum sive Mundum Terre-
'Jirem appellamus , uti est
C A P U T I.
T>e Fine & Scopo Geocofimu
intellectualisque naturas conrlnia, eiientise
suae ratione attingit: ita ex parte materiae
sensibus corporeispraeditus fuit, eo flne, ut
universse Creaturas finis & | corporei Mundi theatrum perlustraret ; ex
Centrum -. ita ea quoque a | parte verb formae, intelleftu omnis corpo-
Divina Sapientia rerum O- j reaenaturceterminostransgrestus, Divinum
pifice, arte & industria dis-' Opificem cognosceret, raudaret, eumque
positus est; ut quicquid in Universo virium, j amando jeternum possideret. Mundus ita-
quicquid in particularibus steliarum globis j que cum omnibus globorum systematis pri-
proprietatum abditarum latet, id totum in ! w^propter Deum, fecundo propter hominem,
hunc veluti in epitomen quandam conge- homo vero propter (7£/7/?#w ®i.dv^cc7n)v8cFer-
Terrenus^ stum videatur. Neque id mirum cuiquam bum incarnatum, qui est universas Creaturas
citadccele- videri debet; in hoc enim hominem veluti; ultimussinis&Lterminus, conditusfuit; Cur?
siin. Mundi dominum posuit, ut ex eo, tanquam j uthominem, quemad imaginis sucesimili-
ex specula quadam, Divinorum operum j tudinemformaverat, jam perprimaevipec
magnitudinem,pulchritudinem, inexhau-
stamque cum infinita quadam varietate
jun&am copiam consideraret, consideran-
do admiraretur , admirando tanti operis
Architetlum sollicito mentis scrutinio quae-
reret, quarendo inveniret, inventum aster-
numpossideret.
Tropter £t quoniam homo versutia & diabolicas
otora^mus calliditatis astu, per Protoplaftorum pecca
cati corruptionem perditum , ad ultimum, >
a quo exciderat, reduceret sinem , qui est
beatifkce visionis, summique boni sempi-
terna fruitio. Terra itaque, prxcipuum & s
primigenium Mundi corpus, propter homi-
nem & Hominem Christum , Verhum Patris,
cujus incola fieri dignatus est, & in ea Mun-
di salutemoperari,produc~tafuit. Ergouni- Finis^
versa Mundi machina in hunc sinem abaster- iuam Gcd
cosmus
saamess. tum a Deo exciderat, inscrutabili Divini! noprasvisa & prazordinata fuit, nonut sui^"^
consilii altitudine , Unigenitus Dei Filius,
Verlum Patris, ut perditum homineminpri-
stinum dignitatis statum reponeret; huma-
na carne indutum, contraclis cum huma-
na natura sponsalitiis, in hoc terreno Mun-
do comparere dignatus est , hic humanam ! raretur
tantum gratia condita existeret, sed ut TeU ^o.
luri, veluti totius .M&W/principi & sini, &
ipsa cum universis Ccelorum exercitibus fa-
mularetur , & ad humani generis falutem,
sinequibus conservari non poterat, coope-
operari salutem. Et Verhum caro satium eft,
hahitavit in nohis.
Qux sane prcerogativa2 altitudo & subli-
mitas tanta fuit, ut meritb omnium Divi-
norum operum excellentiam infinitis, ut
dicisolet, parasangissuperet; &proinde vel
ex hoc capite Mundum hunc lerrenum to-
tius Universt finem &Centrum dixerimus.
Certum est enim , universam Mundi ma-
chinam ad aliquem sinem conditam esse a
Deo Opt. Max. At quisnam ille? Saneis
primb minime propter se tantum , neque
propter Angelos, neque propter Dei Con-
ditoris indigentiam , cum corporeo Mundo
opus illis non esset, conditus censeri debet;
ergo propter aliud ; ergo causa creaturce,
Hihc Terrenus Glohus, pras omnibus Murt-
di corporibus hac sola praerogativa ditatus
fuit, ut quicquid in universa Mundi machi-
na lateret virium & proprietatum admiran-
darum, inunicam Terramyeluti epitomen
quandam, utfupra diximus, difFunderetur:
ut sicuti homo totius Mundi hazres omnia
Mundi dona in se, verus Microcofmus, com-
ple&itur, ita & Tellus, humani generis re-
gnum , omnibus Mundi influxibus dita-
tum , vere parvus Mundus dici poslit. Hoc Geocosmu-s
autem ita esse, innumerabilis rerum , ho- °caicftUtm
mini ad bene beateque vivendum necessa- cerpomm
riarum, varietas & ubertas sensibus obver-^fc^
sans satis superquedemonstrant. Cum ita- *
que Glohus Terrenus talis & tantus sit; certe
Rominis,inopam,gratia. Qui uti corporeae j tanta consideratione dignissimum Obje-
M U N D U S
SUBTERRANEUS.
LIBER SECUNDUS
TECHNICUS.
G E O C O S M U S,
five de admirando Globi Terreni opificio.
Cap. I. Terrenus , quem Gtess-
, cofmum sive Mundum Terre-
'Jirem appellamus , uti est
C A P U T I.
T>e Fine & Scopo Geocofimu
intellectualisque naturas conrlnia, eiientise
suae ratione attingit: ita ex parte materiae
sensibus corporeispraeditus fuit, eo flne, ut
universse Creaturas finis & | corporei Mundi theatrum perlustraret ; ex
Centrum -. ita ea quoque a | parte verb formae, intelleftu omnis corpo-
Divina Sapientia rerum O- j reaenaturceterminostransgrestus, Divinum
pifice, arte & industria dis-' Opificem cognosceret, raudaret, eumque
positus est; ut quicquid in Universo virium, j amando jeternum possideret. Mundus ita-
quicquid in particularibus steliarum globis j que cum omnibus globorum systematis pri-
proprietatum abditarum latet, id totum in ! w^propter Deum, fecundo propter hominem,
hunc veluti in epitomen quandam conge- homo vero propter (7£/7/?#w ®i.dv^cc7n)v8cFer-
Terrenus^ stum videatur. Neque id mirum cuiquam bum incarnatum, qui est universas Creaturas
citadccele- videri debet; in hoc enim hominem veluti; ultimussinis&Lterminus, conditusfuit; Cur?
siin. Mundi dominum posuit, ut ex eo, tanquam j uthominem, quemad imaginis sucesimili-
ex specula quadam, Divinorum operum j tudinemformaverat, jam perprimaevipec
magnitudinem,pulchritudinem, inexhau-
stamque cum infinita quadam varietate
jun&am copiam consideraret, consideran-
do admiraretur , admirando tanti operis
Architetlum sollicito mentis scrutinio quae-
reret, quarendo inveniret, inventum aster-
numpossideret.
Tropter £t quoniam homo versutia & diabolicas
otora^mus calliditatis astu, per Protoplaftorum pecca
cati corruptionem perditum , ad ultimum, >
a quo exciderat, reduceret sinem , qui est
beatifkce visionis, summique boni sempi-
terna fruitio. Terra itaque, prxcipuum & s
primigenium Mundi corpus, propter homi-
nem & Hominem Christum , Verhum Patris,
cujus incola fieri dignatus est, & in ea Mun-
di salutemoperari,produc~tafuit. Ergouni- Finis^
versa Mundi machina in hunc sinem abaster- iuam Gcd
cosmus
saamess. tum a Deo exciderat, inscrutabili Divini! noprasvisa & prazordinata fuit, nonut sui^"^
consilii altitudine , Unigenitus Dei Filius,
Verlum Patris, ut perditum homineminpri-
stinum dignitatis statum reponeret; huma-
na carne indutum, contraclis cum huma-
na natura sponsalitiis, in hoc terreno Mun-
do comparere dignatus est , hic humanam ! raretur
tantum gratia condita existeret, sed ut TeU ^o.
luri, veluti totius .M&W/principi & sini, &
ipsa cum universis Ccelorum exercitibus fa-
mularetur , & ad humani generis falutem,
sinequibus conservari non poterat, coope-
operari salutem. Et Verhum caro satium eft,
hahitavit in nohis.
Qux sane prcerogativa2 altitudo & subli-
mitas tanta fuit, ut meritb omnium Divi-
norum operum excellentiam infinitis, ut
dicisolet, parasangissuperet; &proinde vel
ex hoc capite Mundum hunc lerrenum to-
tius Universt finem &Centrum dixerimus.
Certum est enim , universam Mundi ma-
chinam ad aliquem sinem conditam esse a
Deo Opt. Max. At quisnam ille? Saneis
primb minime propter se tantum , neque
propter Angelos, neque propter Dei Con-
ditoris indigentiam , cum corporeo Mundo
opus illis non esset, conditus censeri debet;
ergo propter aliud ; ergo causa creaturce,
Hihc Terrenus Glohus, pras omnibus Murt-
di corporibus hac sola praerogativa ditatus
fuit, ut quicquid in universa Mundi machi-
na lateret virium & proprietatum admiran-
darum, inunicam Terramyeluti epitomen
quandam, utfupra diximus, difFunderetur:
ut sicuti homo totius Mundi hazres omnia
Mundi dona in se, verus Microcofmus, com-
ple&itur, ita & Tellus, humani generis re-
gnum , omnibus Mundi influxibus dita-
tum , vere parvus Mundus dici poslit. Hoc Geocosmu-s
autem ita esse, innumerabilis rerum , ho- °caicftUtm
mini ad bene beateque vivendum necessa- cerpomm
riarum, varietas & ubertas sensibus obver-^fc^
sans satis superquedemonstrant. Cum ita- *
que Glohus Terrenus talis & tantus sit; certe
Rominis,inopam,gratia. Qui uti corporeae j tanta consideratione dignissimum Obje-