DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0084
$6 MUNDI SUBTERRANEI
Cap.il. ctum, uti ea, qua fieri potestcura &dili-
gentia describatur, ratio & ipsa rei digni-
tas cumprimis postulare videtur. Quod
& quantum intelle&us nostri infirmitas
permittit, tentabimus. DEUS Mundi Opi-
\sex , & totius luminis dator adsit ausibus
quidem in hoc Opere, pro modulo nostro, I nostris.
C A P U T II.
Idea Globi Terreni in- Mente ViVma exislens.
Uemadmodum Architeclus Regium j dum necesTariisinilrucl:us,& in medio Uni-
palatium £dificaturus,primo omnia versi conslitutus, ut ab omnibus Mundi
& singula mente volvit , loci situs-J corporibus, Astrorumque globis undique
& undique illuminari, supernis influxibus
fcecundari, & in generationum omnigena-
rumfcetusanimari possit. Aquarum difsii-
sionetotam circumdedit molem, ne ullibi
tam necestarium deesset Elementum; Mon-
tes Aquarum diffusioni veluti repagula
qusedam opposuit , tum ad retundendam
fluct-uum contumaciam , tum ad eandem
perpetua humoris nunquam deficientis co-
rum , ergasteriorumque officinas disponit, ipia irrigandam ; innumeris perfodit cuni
que opportunitatem alto peclorisscrutinio
dispicit & ponderat , totius molis futurae
struem Ichnographica quadam industria,
tum ad Principis oblectamentum, tum ad
ceconomicum necesTariarumpartium usum
delineans; deinde juxta lchnographiam vel-
uti archetypum quoddam proportionata fa-
bric£ sustinendae fundamenta ponit , Ca-
meras subterraneas in fabrorum , balneo-
Contignationes in varios conclavium, am
bulacrorum, aularumque ordines discrimi-
nat, Turres ad prospe&us spe&aculorum-
que jucunditatem in sublime variis orna-
mentorum anaglyphis evehit, Hortorum,
plantis , floribus , fruclibusque florentium
areolasdecircinat, Canales deniqueoccul-
tos ad fontium apparatum disponit; tan-
dem occeptum Palatium omni peripetasma-
tum , simulacrorum , rerumque pretiosissi-
marum supelie&ile adornat.
Haudsecus JEterna DEI Sapientia humano
generi palatium aedificatura Terrenum, in
culis ; cavernas in ea veluti Naturae quas-
dam osficinas, qua ignibus, qua aquis refer-
tas ad varios Naturae effeclus exhibendos,
eo sine exsculpslt, utquae Vulcanusin vasta offidmva-
culina longo labore decoxit Natura? nutri- subtInaUns
menta in abditis antrorum receptaculis,per nese.
canaliculos, veluti per magni Corporis ve-
nas, omnibus & singulis partibus apte dis-
tribuerentur : ex qua admiranda distribu-
tione,uti innumerarumrerum, tumintra
Terrence molu viscera, tum in externa ejus-
dem superficie varietas nascitur , ita pul-
cherrima rerum latifundia,uberrimis Me-
quam, Mundum, ne quicquam, quodtumin tallorumpromiscondis instrusta, & inex
obleclationem , tum in rerum necesiaria-
rum usum cederet, non conditum dici pos-
sit, primo fundamenta Orhis Terrarum je-
cit; qui tametsi nulla basium mole, nullo
substruftionum fulcimento subsistat , sed
suis libratus momentis totus immobilis hx-
stabiiitas reat aevo ; itatamen Divinaz Virtutis effica-
TerrSE- cia. confirmatus fuit, ut nullum sit tantae
potentise robur, nulla tanta furentium Ven-
torum rabies, nullus Maris flu&uumque
tumultuantiumimpetustantus sit,quieum
vel hilum, non dicam a sede sua dimovere,
sed ne quoad minimam quidem partem,
eumloco movere queat.
guid Ter- £st j itur Terra ninil aiiud . qUam Terra-
ra/wtfCjeo- ° - - - . i .
haustapreciosorum lapidum penaria, tum
ad vit£ oble&ationem, tum ad necelTarium
humani generis usnm, prodierunt.
In extima vero superficie immensa Syl- e
varum viridaria , Montium jugis veluti Terne.
Turribus quibusdam discreta, latepatentes
Camporum paradisi, Arborum, Plantarum,
Florum , Frucluumque omnis generis co-
pia luxuriantes , innumerisque Fontium,
Fluviorumque sinuosis voluminibus irriga-
ti emerserunt. *
Vidimus Terreflris Globi rudem quandam
Ichnographiam; nilporrb restat,nisiutuni-
versam struclxiram per partes adoriamur,
quod quidemoptimefiet, siprobi Anatomi-
ciofficium , in omnibus & singulistum inte-
rioris tum exterioris Magncemolis membris
exacfe describendis, ea qua par est, dili-
cosmusjit.' aueus Mundi Glohus , Humano generi adin
habitandum a Divina Providentia destina-
tus, omnibus , qu£ desiderari possunt, re-
bus ad bene, commode, beateque viven-' gentia & dxej.Qucx. exequamur
C A P U T II I.
(De Mundanorumgloborum feu Scellarum natura & compositione, & quo
modo in Mundum inferiorm influanr.
Cap. III "Tk A[ Undumhmmriensaftralihus corpori \ Fixorum, nomenobtinuerunt. Singulis ta- ' l. />r\y
Mr I refertum,is solus ignorarepote- men & omnibus hujusmodi Corporihus seu | ^ ''W ^'priiice
.A, Y Ji. ric ^ quinulla Aftronomica difciplince \ Glohis tria potilsimum convensunt. Primb. Or!S^^mii
So>'qn
Lsinft^
Cosmotechmi
litas intellea
CtiiifM; pt(
est pOMlNU
&adCteatur2
quenterpropte
ria Humani
fum est. Ten
nem;ut quer
poris Microo
vetaliud,&re
smgula, &sin
Ajtra Megaco
uti membra q
cis virilufque
ciunt, ac sive
tnediante inte:
cemTovent,-a
hocmutuo uni
pemb conserva
corporumcons
altiorem fnem
Cldi, adeoquc-
mata conserva
«niversa Mun<
tiumest , quic
tiumesl; idini
"tiinepitomen
mi"i (qui omn
°mnium in 1M
compendium,^
lura,similiapr
Nbusinhun
yrantibus, ,
°mnesenim<:
getantisautser
r^apurat
f^^coalueru
^mrationesia
---' l------------j . j i..... : ----r------------------ ------ • >^"*uu
notitia fuerit imbutus. Horumalia, Plane- j quod singuli ex fluido &solido componan- ^ US:uiferjc
tarum seu vagantium , alia cctzAcwcw , sive tur. Secundb, quod proprio Centro stabi- «.natUraleTns,'
lian- I
I
Cap.il. ctum, uti ea, qua fieri potestcura &dili-
gentia describatur, ratio & ipsa rei digni-
tas cumprimis postulare videtur. Quod
& quantum intelle&us nostri infirmitas
permittit, tentabimus. DEUS Mundi Opi-
\sex , & totius luminis dator adsit ausibus
quidem in hoc Opere, pro modulo nostro, I nostris.
C A P U T II.
Idea Globi Terreni in- Mente ViVma exislens.
Uemadmodum Architeclus Regium j dum necesTariisinilrucl:us,& in medio Uni-
palatium £dificaturus,primo omnia versi conslitutus, ut ab omnibus Mundi
& singula mente volvit , loci situs-J corporibus, Astrorumque globis undique
& undique illuminari, supernis influxibus
fcecundari, & in generationum omnigena-
rumfcetusanimari possit. Aquarum difsii-
sionetotam circumdedit molem, ne ullibi
tam necestarium deesset Elementum; Mon-
tes Aquarum diffusioni veluti repagula
qusedam opposuit , tum ad retundendam
fluct-uum contumaciam , tum ad eandem
perpetua humoris nunquam deficientis co-
rum , ergasteriorumque officinas disponit, ipia irrigandam ; innumeris perfodit cuni
que opportunitatem alto peclorisscrutinio
dispicit & ponderat , totius molis futurae
struem Ichnographica quadam industria,
tum ad Principis oblectamentum, tum ad
ceconomicum necesTariarumpartium usum
delineans; deinde juxta lchnographiam vel-
uti archetypum quoddam proportionata fa-
bric£ sustinendae fundamenta ponit , Ca-
meras subterraneas in fabrorum , balneo-
Contignationes in varios conclavium, am
bulacrorum, aularumque ordines discrimi-
nat, Turres ad prospe&us spe&aculorum-
que jucunditatem in sublime variis orna-
mentorum anaglyphis evehit, Hortorum,
plantis , floribus , fruclibusque florentium
areolasdecircinat, Canales deniqueoccul-
tos ad fontium apparatum disponit; tan-
dem occeptum Palatium omni peripetasma-
tum , simulacrorum , rerumque pretiosissi-
marum supelie&ile adornat.
Haudsecus JEterna DEI Sapientia humano
generi palatium aedificatura Terrenum, in
culis ; cavernas in ea veluti Naturae quas-
dam osficinas, qua ignibus, qua aquis refer-
tas ad varios Naturae effeclus exhibendos,
eo sine exsculpslt, utquae Vulcanusin vasta offidmva-
culina longo labore decoxit Natura? nutri- subtInaUns
menta in abditis antrorum receptaculis,per nese.
canaliculos, veluti per magni Corporis ve-
nas, omnibus & singulis partibus apte dis-
tribuerentur : ex qua admiranda distribu-
tione,uti innumerarumrerum, tumintra
Terrence molu viscera, tum in externa ejus-
dem superficie varietas nascitur , ita pul-
cherrima rerum latifundia,uberrimis Me-
quam, Mundum, ne quicquam, quodtumin tallorumpromiscondis instrusta, & inex
obleclationem , tum in rerum necesiaria-
rum usum cederet, non conditum dici pos-
sit, primo fundamenta Orhis Terrarum je-
cit; qui tametsi nulla basium mole, nullo
substruftionum fulcimento subsistat , sed
suis libratus momentis totus immobilis hx-
stabiiitas reat aevo ; itatamen Divinaz Virtutis effica-
TerrSE- cia. confirmatus fuit, ut nullum sit tantae
potentise robur, nulla tanta furentium Ven-
torum rabies, nullus Maris flu&uumque
tumultuantiumimpetustantus sit,quieum
vel hilum, non dicam a sede sua dimovere,
sed ne quoad minimam quidem partem,
eumloco movere queat.
guid Ter- £st j itur Terra ninil aiiud . qUam Terra-
ra/wtfCjeo- ° - - - . i .
haustapreciosorum lapidum penaria, tum
ad vit£ oble&ationem, tum ad necelTarium
humani generis usnm, prodierunt.
In extima vero superficie immensa Syl- e
varum viridaria , Montium jugis veluti Terne.
Turribus quibusdam discreta, latepatentes
Camporum paradisi, Arborum, Plantarum,
Florum , Frucluumque omnis generis co-
pia luxuriantes , innumerisque Fontium,
Fluviorumque sinuosis voluminibus irriga-
ti emerserunt. *
Vidimus Terreflris Globi rudem quandam
Ichnographiam; nilporrb restat,nisiutuni-
versam struclxiram per partes adoriamur,
quod quidemoptimefiet, siprobi Anatomi-
ciofficium , in omnibus & singulistum inte-
rioris tum exterioris Magncemolis membris
exacfe describendis, ea qua par est, dili-
cosmusjit.' aueus Mundi Glohus , Humano generi adin
habitandum a Divina Providentia destina-
tus, omnibus , qu£ desiderari possunt, re-
bus ad bene, commode, beateque viven-' gentia & dxej.Qucx. exequamur
C A P U T II I.
(De Mundanorumgloborum feu Scellarum natura & compositione, & quo
modo in Mundum inferiorm influanr.
Cap. III "Tk A[ Undumhmmriensaftralihus corpori \ Fixorum, nomenobtinuerunt. Singulis ta- ' l. />r\y
Mr I refertum,is solus ignorarepote- men & omnibus hujusmodi Corporihus seu | ^ ''W ^'priiice
.A, Y Ji. ric ^ quinulla Aftronomica difciplince \ Glohis tria potilsimum convensunt. Primb. Or!S^^mii
So>'qn
Lsinft^
Cosmotechmi
litas intellea
CtiiifM; pt(
est pOMlNU
&adCteatur2
quenterpropte
ria Humani
fum est. Ten
nem;ut quer
poris Microo
vetaliud,&re
smgula, &sin
Ajtra Megaco
uti membra q
cis virilufque
ciunt, ac sive
tnediante inte:
cemTovent,-a
hocmutuo uni
pemb conserva
corporumcons
altiorem fnem
Cldi, adeoquc-
mata conserva
«niversa Mun<
tiumest , quic
tiumesl; idini
"tiinepitomen
mi"i (qui omn
°mnium in 1M
compendium,^
lura,similiapr
Nbusinhun
yrantibus, ,
°mnesenim<:
getantisautser
r^apurat
f^^coalueru
^mrationesia
---' l------------j . j i..... : ----r------------------ ------ • >^"*uu
notitia fuerit imbutus. Horumalia, Plane- j quod singuli ex fluido &solido componan- ^ US:uiferjc
tarum seu vagantium , alia cctzAcwcw , sive tur. Secundb, quod proprio Centro stabi- «.natUraleTns,'
lian- I
I