Modus: Prace z historii sztuki (4.2003)

MODUS

Prace z historii sztuki

IV (2003)

Wojciech Walanus

Karol Soczyński i poliptyk z Lusiny

W jednym z ostatnich tomów Polskiego Słownika Biograficznego za-
mieszczono biogram Karola Teodora Soczyńskiego (1781-1862), dra medy-
cyny i weterynarii, senatora Wolnego Miasta Krakowa (1820-1831), kolek-
cjonera, publicysty i starożytnika1. Życiorys zawiera informację, która musi
zwrócić uwagę badaczy małopolskiej rzeźby późnogotyckiej: „Interesując się
życiem i działalnością Wita Stwosza, [Soczyński] prowadził badania w No-
rymberdze, skąd przywiózł i podarował w r. 1850 Towarzystwu Naukowemu
Krakowskiemu rzeźbiony ołtarz będący, jego zdaniem, dziełem Stanisława,
syna Wita Stwosza". Autor biogramu, Stanisław T. Sroka, wyciągnął chyba
zbyt daleko idące wnioski z wcześniejszej pracy Mieczysława Smulikowskie-
go, który, pisząc o podróży Soczyńskiego do Norymbergi, stwierdził: „Nie
mamy podstaw do powątpiewania o tym, czy podróż tę rzeczywiście odbył,
skoro w dn. 26 X 1850 wśród darów w zabytkach starożytnych i rzeźbach, ja-
kie przekazał Towarzystwu Naukowemu Krakowskiemu, znajduje się »ołtarz
rzeźbiony w drzewie przedstawiający rodzinę Chrystusa na podobieństwo oł-
tarza w kościele Panny Mary, z podobnież rzeźbionymi podwojami (...)«"2.
Łącząc bezpodstawnie dwa niezależne od siebie fakty, Smulikowski zacyto-
wał fragment rocznego sprawozdania z działalności Towarzystwa, który niewąt-
pliwie odnosi się do późnogotyckiego retabulum, znanego w historii sztuki jako
poliptyk z Lusiny (obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie). Sprawę
jego ofiarowania przez Soczyńskiego Towarzystwu Naukowemu opisałem
w osobnym artykule, stwierdzając na podstawie zachowanych źródeł, że:

S.T. Sroka, Soczyński Karol, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 40/1, Warszawa-Kraków
2000, z. 164, s. 1-3.

2 M. Smulikowski, Karol Teodor Soczyński (1781-1862) (Wstępne badania nad jego
życiem i działalnością), „Archiwum Historii Medycyny" 22, 1959, nr 2, s. 251.

67