DOI Artikel:
Rydiger, Monika: "Ludzkie architektury": ze studiów nad relacjami pomiędzy rzeźbą a architekturą w sztuce XX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19069#0108
12. C. Brancusi, Brama pocałunku, 1937 (wg E. Shanes, Brancusi, New York 1989)
- uproszczoną i surową - wersję z r. 1910 i poprzez trzeci Pocałunek, bar-
dziej schematyczny i płaski w modelunku, Brancusi coraz bardziej oczysz-
czał i subliraował kształty. W czwartej wersji (prawdopodobnie z r. 1915)
osiągnęły one najbardziej zwięzłą syntetyczną formę82. W końcu Pocałunek
przekształca się w czworokątny filar tworząc kombinację czterech „postaci-
kolumn,:'(Studium kolumny Pocałunku, 1916). Z sylwetki ludzkiej pozostał
tylko wertykalizm, zaś najważniejszym elementem stał się wieńczący kolum-
nę okrągły motyw: najbardziej wyabstrahowana wersja oczu z całej serii Po-
całunków^. W Bramie Pocałunku (1937 il. 12) wszystkie te motywy, maksy-
malnie syntetyczne i zgeometryzowane, przełożone na monumentalna^ ska-
lę, przybrały wymiar w pełni architektoniczny, pełniąc przy tym rzeczywistą
funkcję konstrukcyjną jako podpory masywnej poziomej belki84. W Granicz-
ny??! znaku z 1945 roku (il. 13) znów powraca bardziej czytelna figuralność
postaci z Pocałunku. Schematycznie, ale i bardziej dekoracyjnie potraktowa-
Wszystkie wersje Pocałunków reprodukuje i szczegółowo opisuje S. Geist, Brancusi.
A Study ofSculpture, New York 1968, s. 28, 36, 40, 54.
83 Tamże, s. 54.
84 Tamże, s. 121.
105
- uproszczoną i surową - wersję z r. 1910 i poprzez trzeci Pocałunek, bar-
dziej schematyczny i płaski w modelunku, Brancusi coraz bardziej oczysz-
czał i subliraował kształty. W czwartej wersji (prawdopodobnie z r. 1915)
osiągnęły one najbardziej zwięzłą syntetyczną formę82. W końcu Pocałunek
przekształca się w czworokątny filar tworząc kombinację czterech „postaci-
kolumn,:'(Studium kolumny Pocałunku, 1916). Z sylwetki ludzkiej pozostał
tylko wertykalizm, zaś najważniejszym elementem stał się wieńczący kolum-
nę okrągły motyw: najbardziej wyabstrahowana wersja oczu z całej serii Po-
całunków^. W Bramie Pocałunku (1937 il. 12) wszystkie te motywy, maksy-
malnie syntetyczne i zgeometryzowane, przełożone na monumentalna^ ska-
lę, przybrały wymiar w pełni architektoniczny, pełniąc przy tym rzeczywistą
funkcję konstrukcyjną jako podpory masywnej poziomej belki84. W Granicz-
ny??! znaku z 1945 roku (il. 13) znów powraca bardziej czytelna figuralność
postaci z Pocałunku. Schematycznie, ale i bardziej dekoracyjnie potraktowa-
Wszystkie wersje Pocałunków reprodukuje i szczegółowo opisuje S. Geist, Brancusi.
A Study ofSculpture, New York 1968, s. 28, 36, 40, 54.
83 Tamże, s. 54.
84 Tamże, s. 121.
105