DOI Artikel:
Jarosz, Izabela: Powrót do tendencji formalnych w polskim piśmiennictwie o ogrodach na tle przemian w sztuce ogrodowej wybranych krajów Europy Zachodniej i Ameryki Pólknocnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19070#0136
W swej korespondencji z Londynu Bohdan Zaleski donosił, iż w parkach
angielskich wyróżnia się trzy podstawowe części: „ogromne trawniki (...),
bez kląbów [sic!] z krzewów ozdobnych; (...)pleasure ground(ozdobna prze-
strzeń miejsce rozrywki) - i (...) właściwy park"45. Część pierwsza była miej-
scem zabaw dzieci, tam też przeprowadzano drogi dla pieszych, konnych i po-
wozów. Pleasure gro wad przystrajano kwiatowymi kobiercami icarpet beds)
i roślinami ozdobnymi. Sytuowano tam także kwiatowe aleje (flower walks),
prowadzące do godnych uwagi miejsc w parku, przyozdobione symetrycz-
nie kompozycjami kwiatowymi, rozpościerającymi się na strzyżonych traw-
nikach. Podobnie nad wspaniałością angielskich parków publicznych rozwo-
dził się Gustaw Pol, podkreślając piękno i ogólne utrzymanie ogrodów przy
równoczesnym zastosowaniu wszelkich udogodnień dojazdy konnej46. Fran-
ciszek Szanior dostrzegając jeden z nieodłącznych elementów parku w „fali-
stych trawnikach", czyli sztucznie uformowanych pagórkach i pochyłościach,
wymienił jako źródło takiego rozwiązania projekt arboretum dla miasta Der-
by autorstwa Josepha Paxtona47. W rzeczywistości arboretum w Derby było
dziełem Loudona zrealizowanym w roku 1839, w którym zawarł on swo-
je podstawowe przesłanie, że ogród z najpiękniejszymi przykładami natury
może przyczynić się do rozwoju całej społeczności, podnosząc poziom inte-
lektualny klasy pracującej i wzbudzając między ludźmi, przynależącymi do
różnych stanów, wzajemny szacunek. Jakkolwiek pod względem stylowym
arboretum w Derby, będąc mieszaniną przestrzeni rozplanowanych architek-
tonicznie i swobodnie, nie wniosło niczego nowego do historii ogrodów, to
jako eksperyment społeczny odniosło niekwestionowany sukces, gromadząc
tłumy ludzi48. Szczególną popularnością cieszyło się w Polsce, zastosowane
pierwszy raz w Birkenhead Park, rozwiązanie dotyczące finansowania kosz-
tów związanych z nabywaniem ziemi pod przyszłe założenie i samą jego re-
alizacją. Jankowski, powołując się na wzory angielskie i amerykańskie, uznał,
że najlepszym sposobem finansowania parków Warszawy byłoby przeznacze-
nie zewnętrznej ich części, na długości całego obwodu, na działki budowla-
ne z ogrodami skierowanymi w stronę parku, których sprzedaż zapewniłaby
środki stosowne dla całego przedsięwzięcia49. Podobnie Teodor Chrząński
w artykule z roku 1901 przedstawił opis i plan parku w Łodzi własnego autor-
stwa, proponując wspomniany wyżej sposób finansowania założenia (il. I)50.
B. Zaleski, Korespondencja z Londynu, „Ogrodnik Polski" 1879, 8, s. 189.
G. Pol, Korespondencja z Londynu, „Ogrodnik Polski" 1894, 8, s. 184-187.
F. Szanior, Prawidła falistości trawników; „Ogrodnik Polski" 1892, 2, s. 36-39.
Barlow Rogers (przyp. 20), s. 318.
E. Jankowski, Do naśladowania, „Ogrodnik Polski" 1891, 9, s. 204-205.
T. Chrząński, Park leśny w Łodzi, „Ogrodnik Polski" 1901, 13, s. 317-320.
126
angielskich wyróżnia się trzy podstawowe części: „ogromne trawniki (...),
bez kląbów [sic!] z krzewów ozdobnych; (...)pleasure ground(ozdobna prze-
strzeń miejsce rozrywki) - i (...) właściwy park"45. Część pierwsza była miej-
scem zabaw dzieci, tam też przeprowadzano drogi dla pieszych, konnych i po-
wozów. Pleasure gro wad przystrajano kwiatowymi kobiercami icarpet beds)
i roślinami ozdobnymi. Sytuowano tam także kwiatowe aleje (flower walks),
prowadzące do godnych uwagi miejsc w parku, przyozdobione symetrycz-
nie kompozycjami kwiatowymi, rozpościerającymi się na strzyżonych traw-
nikach. Podobnie nad wspaniałością angielskich parków publicznych rozwo-
dził się Gustaw Pol, podkreślając piękno i ogólne utrzymanie ogrodów przy
równoczesnym zastosowaniu wszelkich udogodnień dojazdy konnej46. Fran-
ciszek Szanior dostrzegając jeden z nieodłącznych elementów parku w „fali-
stych trawnikach", czyli sztucznie uformowanych pagórkach i pochyłościach,
wymienił jako źródło takiego rozwiązania projekt arboretum dla miasta Der-
by autorstwa Josepha Paxtona47. W rzeczywistości arboretum w Derby było
dziełem Loudona zrealizowanym w roku 1839, w którym zawarł on swo-
je podstawowe przesłanie, że ogród z najpiękniejszymi przykładami natury
może przyczynić się do rozwoju całej społeczności, podnosząc poziom inte-
lektualny klasy pracującej i wzbudzając między ludźmi, przynależącymi do
różnych stanów, wzajemny szacunek. Jakkolwiek pod względem stylowym
arboretum w Derby, będąc mieszaniną przestrzeni rozplanowanych architek-
tonicznie i swobodnie, nie wniosło niczego nowego do historii ogrodów, to
jako eksperyment społeczny odniosło niekwestionowany sukces, gromadząc
tłumy ludzi48. Szczególną popularnością cieszyło się w Polsce, zastosowane
pierwszy raz w Birkenhead Park, rozwiązanie dotyczące finansowania kosz-
tów związanych z nabywaniem ziemi pod przyszłe założenie i samą jego re-
alizacją. Jankowski, powołując się na wzory angielskie i amerykańskie, uznał,
że najlepszym sposobem finansowania parków Warszawy byłoby przeznacze-
nie zewnętrznej ich części, na długości całego obwodu, na działki budowla-
ne z ogrodami skierowanymi w stronę parku, których sprzedaż zapewniłaby
środki stosowne dla całego przedsięwzięcia49. Podobnie Teodor Chrząński
w artykule z roku 1901 przedstawił opis i plan parku w Łodzi własnego autor-
stwa, proponując wspomniany wyżej sposób finansowania założenia (il. I)50.
B. Zaleski, Korespondencja z Londynu, „Ogrodnik Polski" 1879, 8, s. 189.
G. Pol, Korespondencja z Londynu, „Ogrodnik Polski" 1894, 8, s. 184-187.
F. Szanior, Prawidła falistości trawników; „Ogrodnik Polski" 1892, 2, s. 36-39.
Barlow Rogers (przyp. 20), s. 318.
E. Jankowski, Do naśladowania, „Ogrodnik Polski" 1891, 9, s. 204-205.
T. Chrząński, Park leśny w Łodzi, „Ogrodnik Polski" 1901, 13, s. 317-320.
126