DOI Heft:
Recenzje i omówienia
DOI Artikel:Walczak, Marek: Dušan Buran, Studien zur Wandmalerei um 1400 in der Slowakei. Die Pfarrkirche St. Jakob in Leutschau und die Pfarrkirche St. Franziskus Seraphicus in Poniky
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19070#0181
RECENZJE I OMÓWIENIA
DUŚAN BURAN, Studien zur Wandmalerei
urn 1400 in der Slowakei. Die Pfarrkirche St.
Jakob in Leutschau imd die Pfarrkirche St.
Franziskus Seraphicus in Poniky, Verlag und
Datenbank fiir Geisteswissenschaften, Wei-
mar 2002, 355 ss., ii. kol. 19, cz.-b. 139.
W r. 2002 nakładem niewielkiego, ale
zasłużonego dla badań humanistycznych wei-
marskiego wydawnictwa Yerlag und Daten-
bank fiir Geisteswissenschaften ukazała się
książka słowackiego historyka sztuki Duśana
Burana. Młody badacz studiował w Braty-
sławie, ale swą edukację zakończył w Ber-
linie (Technische Universitat), pod kierun-
kiem jednego z najwybitniejszych niemiec-
kich mediewistów prof. Roberta Suckale. Po
przedwczesnej śmierci Antona Cyrila Gla-
tza, Buran objął stanowisko kuratora działu
sztuki średniowiecznej w Galerii Narodowej
w Bratysławie. W ciągu krótkiego czasu dał
się poznać jako doskonały organizator, przy-
gotowując w ramach cyklu ekspozycji De-
jiny Slovenskeho vylvarneho umenia, wiel-
ką wystawę sztuki gotyckiej. Pod jego też
redakcją ukazał się w r. 2003 katalog, któiy
na długie lata stanie się fundamentem ba-
dań nad sztuką średniowiecznych Węgier
i dzisiejszej Słowacji'. Odnotować należy, że
w dziele tym znalazły się, w podziwu god-
nej równowadze, teksty badaczy słowackich,
czeskich, węgierskich i niemieckich. Zaczy-
nając recenzję trzeba by napisać, że Studien
zur Wandmalerei urn 1400 in der Slowakei
to dzieło młodego badacza. Tyle tylko, że
w rok od jej wydania nazwisko Duśan Buran
zaczęło wiele znaczyć w środkowoeuropej-
skiej mediewistyce.
Autor w swej pracy skoncentrował się
na dwóch zespołach dekoracji. Pierwszy jest
powszechnie znany i znajduje się w najważ-
niejszej ze świątyń Spiszą - kościele Św.
Jakuba w Lewoczy. Drugi, w kościele Św.
Franciszka w Ponikach koło Bańskiej By-
strzycy, jest mało znany. Został on odkryty
w latach siedemdziesiątych w. XX i nigdy
nie był przedmiotem odrębnych analiz.
W Lewoczy najstarszy cykl dekora-
cji figuralnych, ukazujący tzw. Prace mie-
sięcy, może być datowany hipotetycznie na
okres pomiędzy r. 1360 (przypuszczalna data
ukończenia chóru), a przełomem wieków
XIV i XV (najpóźniejsze dopuszczalne da-
towanie następnej fazy malowideł). Zespół
ten, o tematyce rzadko spotykanej w malar-
stwie monumentalnym, zastąpiony został
około r. 1400 przez nowy program o sporym
ładunku treści teologicznych. W dolnych
częściach ścian prezbiterium umieszczono
wówczas wizerunki apostołów, trzymających
w dłoniach banderole z odpowiednimi frag-
mentami Credo oraz przedstawienia proro-
ków z tekstami proroctw (do dziś zachowa-
ło się po dziesięć postaci z każdej grupy).
Powyżej znalazł się zespół scen z Nowego
Testamentu, których charakter został okre-
Gotika. Dejiny Slovenskeho vytvarneho umenia, cd. D. Buran a kolcktw, Bratislava 2003.
171
DUŚAN BURAN, Studien zur Wandmalerei
urn 1400 in der Slowakei. Die Pfarrkirche St.
Jakob in Leutschau imd die Pfarrkirche St.
Franziskus Seraphicus in Poniky, Verlag und
Datenbank fiir Geisteswissenschaften, Wei-
mar 2002, 355 ss., ii. kol. 19, cz.-b. 139.
W r. 2002 nakładem niewielkiego, ale
zasłużonego dla badań humanistycznych wei-
marskiego wydawnictwa Yerlag und Daten-
bank fiir Geisteswissenschaften ukazała się
książka słowackiego historyka sztuki Duśana
Burana. Młody badacz studiował w Braty-
sławie, ale swą edukację zakończył w Ber-
linie (Technische Universitat), pod kierun-
kiem jednego z najwybitniejszych niemiec-
kich mediewistów prof. Roberta Suckale. Po
przedwczesnej śmierci Antona Cyrila Gla-
tza, Buran objął stanowisko kuratora działu
sztuki średniowiecznej w Galerii Narodowej
w Bratysławie. W ciągu krótkiego czasu dał
się poznać jako doskonały organizator, przy-
gotowując w ramach cyklu ekspozycji De-
jiny Slovenskeho vylvarneho umenia, wiel-
ką wystawę sztuki gotyckiej. Pod jego też
redakcją ukazał się w r. 2003 katalog, któiy
na długie lata stanie się fundamentem ba-
dań nad sztuką średniowiecznych Węgier
i dzisiejszej Słowacji'. Odnotować należy, że
w dziele tym znalazły się, w podziwu god-
nej równowadze, teksty badaczy słowackich,
czeskich, węgierskich i niemieckich. Zaczy-
nając recenzję trzeba by napisać, że Studien
zur Wandmalerei urn 1400 in der Slowakei
to dzieło młodego badacza. Tyle tylko, że
w rok od jej wydania nazwisko Duśan Buran
zaczęło wiele znaczyć w środkowoeuropej-
skiej mediewistyce.
Autor w swej pracy skoncentrował się
na dwóch zespołach dekoracji. Pierwszy jest
powszechnie znany i znajduje się w najważ-
niejszej ze świątyń Spiszą - kościele Św.
Jakuba w Lewoczy. Drugi, w kościele Św.
Franciszka w Ponikach koło Bańskiej By-
strzycy, jest mało znany. Został on odkryty
w latach siedemdziesiątych w. XX i nigdy
nie był przedmiotem odrębnych analiz.
W Lewoczy najstarszy cykl dekora-
cji figuralnych, ukazujący tzw. Prace mie-
sięcy, może być datowany hipotetycznie na
okres pomiędzy r. 1360 (przypuszczalna data
ukończenia chóru), a przełomem wieków
XIV i XV (najpóźniejsze dopuszczalne da-
towanie następnej fazy malowideł). Zespół
ten, o tematyce rzadko spotykanej w malar-
stwie monumentalnym, zastąpiony został
około r. 1400 przez nowy program o sporym
ładunku treści teologicznych. W dolnych
częściach ścian prezbiterium umieszczono
wówczas wizerunki apostołów, trzymających
w dłoniach banderole z odpowiednimi frag-
mentami Credo oraz przedstawienia proro-
ków z tekstami proroctw (do dziś zachowa-
ło się po dziesięć postaci z każdej grupy).
Powyżej znalazł się zespół scen z Nowego
Testamentu, których charakter został okre-
Gotika. Dejiny Slovenskeho vytvarneho umenia, cd. D. Buran a kolcktw, Bratislava 2003.
171