Modus: Prace z historii sztuki (7.2006)

4. San Galgano in Val cTElsa, opactwo cysterskie, kościół, fragment wewnętrznej elewacji nawy
głównej (strona pn.), 2 ćw. w. XIII (?). Fot. autor

nocnowłoskich z kolei układano naprzemianległe warstwy kamienia i cegieł
do budowy elementów konstrukcyjnych, zwłaszcza żeber sklepiennych,
czego najlepszym przykładem jest wnętrze kościoła opackiego w Staffarda
(Piemont), w mniejszym stopniu - Chiaravalle delia Colomba koło Piacen-
zy, oba najpewniej z trzeciej ćwierci w. XII36. Ten sam efekt uzyskano we
wnętrzach niektórych polskich kościołów cysterskich, malując żebra i gurty
sklepienne w formie biało-czerwonych pasów. W miejscach, gdzie brakowało
odpowiedniego materiału, efekt dwukolorowości elewacji (zewnętrznych, jak
i wewnętrznych) starano się uzyskać za pomocą przedzielania pasów ceglanych
bielą spoin bądź właśnie za pomocą polichromii, co trudno jednak tłumaczyć
chęcią naśladowania włoskiej techniki budowlanej37.

JĆ L. Fraccaro, Elementifrancesi ed elementi lombardi iii alcune chiese cistercensi italiane,
„Palladio" 1-2, 1952, s. 3, 5-6 (istnieje jednak prawdopodobieństwo, że kościół w Staffardzie
został przejęty przez cystersów już po zakończeniu budowy); G.B. Bedini, Breve prospetto delie
Abbazie Cistercensi d Italia dalia fondazione di Citeaia (1098) alla meta delsecolo decimoąuar-
to, Casamari 1987 (wyd. 5), s. 17, 25; por. L dbbazia di Casamari nella storia dell'architettura
e delia spiritualita cistercense, red. F. Farina, Casamari 1990, s. 62, 164-166.

j7 E. Łużyniecka, Studia nad kolorystyką i fakturą archiiektwy średniowiecznych klasztorów
cysterskich w Polsce, w: Monasticon Cisterciense Poloniae, t. 1 (przyp. 14), s. 257-258.

71