DOI article:
Moskal, Katarzyna: Poliptyk z Dobczyc: dzieje, ikonografia oraz próba rekonstrukcji
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27279#0041
Poliptyk z Dobczyc.
Dzieje, ikonografia
oraz próba rekonstrukcji* 1
Retabulum z Dobczyc, na którego głównym obrazie przedstawiono Madonnę
z Dzieciątkiem oraz świętych Janów, Chrzciciela i Ewangelistę, zostało po raz
pierwszy uwzględnione w roku 1925 przez Feliksa Koperę w jego opracowaniu
średniowiecznego malarstwa polskiego2. Najczęściej wypowiadano się na temat
stylu nastawy3. Najistotniejsze ustalenia należą do Jerzego Gadomskiego, który
główne przedstawienie nastawy zaliczył wraz z obrazami z Szańca, Kujaw, Mię-
dzyrzecza i Witanowic do grupy obrazów Matki Boskiej z Dzieciątkiem należą-
cych do „nurtu retrospektywnego” w ówczesnym malarstwie. Uznał, że kwatery
skrzydeł dobczyckiego retabulum są wczesnym dziełem Mistrza Rodziny Marii
1 Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. „Poliptyk z Dobczyc”, napisanej w r. 2004
w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem prof. dr. hab.
Jerzego Gadomskiego, któremu dziękuję za opiekę merytoryczną. Podziękowania składam
również dr Elżbiecie Piwowarczyk za użyczenie mi w trakcie pisania przeze mnie pracy
magisterskiej odpisów niektórych dokumentów z Archiwum Parafialnego w Dobczycach,
a także dr. hab. Markowi Walczakowi oraz prof. Adamowi Małkiewiczowi za krytyczną lekturę
artykułu i cenne uwagi.
2 Zob.: F. Kopera, Dzieje malarstwa w Polsce, 1.1: Średniowieczne malarstwo w Polsce, Kraków 1925,
s. 172-173,176,179. Kolejna praca poruszająca zagadnienia stylu dzieła nie była już tak znacząca
dla późniejszego rozwoju badań nad poliptykiem, zob. S. Zahorska, Dzieje malarstwa polskiego,
Warszawa 1932, s. 16-17.
3 Zob.: T. Dobrowolski, Rzeźba i malarstwo gotyckie w województwie śląskim, Katowice 1937,
s. 73, 77-78; idem, Sztuka na Śląsku, Katowice-Wrocław 1948, s. 165; M. Walicki, La pein-
ture d’autels et de retables en Pologne au temps des Jagellons, Paris 1937 (= Bibliotheąue
de Plnstitut Franęais de Varsovie, 4), s. 28-29; idem, Malarstwo polskie XV wieku, Warszawa
1938, s. 14-15,40,169,171,172; idem, Malarstwo polskie. Gotyk, renesans, wczesny manieryzm,
Warszawa 1961, s. 321; M. Kornecki, Zabytki sztuki, w: Monografia powiatu myślenickiego,
t. 1: Historia, red. R. Reinfuss, Kraków 1970, s. 310. Por.: D. Radocsay, Les volets du maitre-
autel de Sabinov. Restauration. Questions du style, „Bulletin du Musee National Hongrois de
Beaux Arts”, 16,1960, s. 76; E. Polak-Trajdos, Więzi artystyczne Polski ze Spiszem i Słowacją
od połowy XV do początku XVI wieku. Rzeźba i malarstwo, Wrocław-Warszawa-Kraków
1970, s. 14-15,38; eadem, Polonica w północnej Słowacji, „Biuletyn Historii Sztuki”, 33,1971,
s. 189-192.
modus
prace z historii sztuki
xiv, 2014
O
KATARZYNA
MOSKAL
ARTYKUŁY
39
Dzieje, ikonografia
oraz próba rekonstrukcji* 1
Retabulum z Dobczyc, na którego głównym obrazie przedstawiono Madonnę
z Dzieciątkiem oraz świętych Janów, Chrzciciela i Ewangelistę, zostało po raz
pierwszy uwzględnione w roku 1925 przez Feliksa Koperę w jego opracowaniu
średniowiecznego malarstwa polskiego2. Najczęściej wypowiadano się na temat
stylu nastawy3. Najistotniejsze ustalenia należą do Jerzego Gadomskiego, który
główne przedstawienie nastawy zaliczył wraz z obrazami z Szańca, Kujaw, Mię-
dzyrzecza i Witanowic do grupy obrazów Matki Boskiej z Dzieciątkiem należą-
cych do „nurtu retrospektywnego” w ówczesnym malarstwie. Uznał, że kwatery
skrzydeł dobczyckiego retabulum są wczesnym dziełem Mistrza Rodziny Marii
1 Artykuł powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. „Poliptyk z Dobczyc”, napisanej w r. 2004
w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem prof. dr. hab.
Jerzego Gadomskiego, któremu dziękuję za opiekę merytoryczną. Podziękowania składam
również dr Elżbiecie Piwowarczyk za użyczenie mi w trakcie pisania przeze mnie pracy
magisterskiej odpisów niektórych dokumentów z Archiwum Parafialnego w Dobczycach,
a także dr. hab. Markowi Walczakowi oraz prof. Adamowi Małkiewiczowi za krytyczną lekturę
artykułu i cenne uwagi.
2 Zob.: F. Kopera, Dzieje malarstwa w Polsce, 1.1: Średniowieczne malarstwo w Polsce, Kraków 1925,
s. 172-173,176,179. Kolejna praca poruszająca zagadnienia stylu dzieła nie była już tak znacząca
dla późniejszego rozwoju badań nad poliptykiem, zob. S. Zahorska, Dzieje malarstwa polskiego,
Warszawa 1932, s. 16-17.
3 Zob.: T. Dobrowolski, Rzeźba i malarstwo gotyckie w województwie śląskim, Katowice 1937,
s. 73, 77-78; idem, Sztuka na Śląsku, Katowice-Wrocław 1948, s. 165; M. Walicki, La pein-
ture d’autels et de retables en Pologne au temps des Jagellons, Paris 1937 (= Bibliotheąue
de Plnstitut Franęais de Varsovie, 4), s. 28-29; idem, Malarstwo polskie XV wieku, Warszawa
1938, s. 14-15,40,169,171,172; idem, Malarstwo polskie. Gotyk, renesans, wczesny manieryzm,
Warszawa 1961, s. 321; M. Kornecki, Zabytki sztuki, w: Monografia powiatu myślenickiego,
t. 1: Historia, red. R. Reinfuss, Kraków 1970, s. 310. Por.: D. Radocsay, Les volets du maitre-
autel de Sabinov. Restauration. Questions du style, „Bulletin du Musee National Hongrois de
Beaux Arts”, 16,1960, s. 76; E. Polak-Trajdos, Więzi artystyczne Polski ze Spiszem i Słowacją
od połowy XV do początku XVI wieku. Rzeźba i malarstwo, Wrocław-Warszawa-Kraków
1970, s. 14-15,38; eadem, Polonica w północnej Słowacji, „Biuletyn Historii Sztuki”, 33,1971,
s. 189-192.
modus
prace z historii sztuki
xiv, 2014
O
KATARZYNA
MOSKAL
ARTYKUŁY
39