Modus: Prace z historii sztuki (16.2016)

konsultantem i współpracownikiem Jordanówny oraz inicjatorem sprowadzenia do
tego miasta warsztatu Fontany i obrazów Dankwarta - artystów, których zatrudniał
kierując budową i zdobieniem nowego kościoła uniwersyteckiego pw. św. Anny21.
Związki Piskorskiego z konwentem sądeckim sięgają przynajmniej 1691 roku,
kiedy to zadedykował on ksieni Jordanównie i całemu tamtejszemu zgromadzeniu
zbiorek trzech kazań o jego założycielce. Zostały one wygłoszone w krakowskim
kościele Klarysek z okazji rozpoczęcia i zakończenia procesu beatyfikacyjnego
Kingi oraz pierwszej oficjalnej uroczystości ku jej czci. W dedykacji uczony pod-
kreślił swoje zasługi w doprowadzeniu do tych wydarzeń, opisując okoliczności,
w jakich przedstawił do podpisu prośbę o wszczęcie procesu beatyfikacyjnego
królowi Janowi iii wyruszającemu pod Wiedeń. „Po szczęśliwie zkończonym
walnym seymie warszawskim w roku 1683, na którym stanęła sławna na wszytek
świat w potomne czasy kolligacya Korony Polskiej z Cesarzem I. M. Chrześcijań-
skim, przeciwko spolnemu ich, a oraz y wszytkiego Chrześcijaństwa nieprzyia-
cielowi; maiąc sobie zaleconą sprawę Błogosławioney Matki Waszey, względem
expedicyey listów do Świętey Stolice Apostolskiey, przyidę upatrzywszy zgodny czas
retyrat pańskiey, y tam zastaię pewnwego z większych senatora, niektóre expedycye
w ręku, iako y ia swoie trzymaiącego. Pan przezornego rozumu y dziwnie wysokiego
rozsądku, chcąc zbydź interessa owego, bo mu się niezdały, rzecze do mnie: Miło
Boże! nieprzyiaciel iużsię pięć lat gotuie na nas, wszytkich wczasów zażywaiąc,
a król polski po tak cięszkich fatygach seymowych niema godziny iedney wolny.
Rzekłem: y owszem, Miłościwy Naiaśnieyszy Królu, w interessie własnym Waszey
Królewskiey Mości, iak mi się zda, przychdzę: bo w sprawie Te, która sama popro-
wadzi szczęśliwie, będzie Dux itineris Waszey Królewskiey Mości do dziedzictwa
kiedyś swego y tam Triumphatorem da Pan Bóg, w oyczystey ziemi swoiey przyimie
Błogosławiona Kunegunda. Podpisał ochotnie pan com podał, a ów [senator] nie
we wszystkim ukontentowany został”.
Dzięki temu proces beatyfikacyjny mógł się rozpocząć „w ten czas prawie, kiedy
Król I. M. P. Nasz Miłościwy gromieł Nieprzyjacioły i zpod Więdnia w Strigonium
zwycięskie trophaea wystawiał”, a wstawiennictwu węgierskiej królewny można było
przypisać zwycięstwo pod Parkaniem. Zwycięski król był obecny na uroczystości
rozpoczęcia procesu 21 lutego 1684 roku, a bp Mikołaj Oborski, przewodniczący
prowadzącej go komisji, wyznaczył na asesora i kaznodzieję Piskorskiego (który
zastrzegł - „lubo znałęm się jako i teraz znam szczerze wielce tego niegodnym”)22.
Powstała dzięki współpracy Piskorskiego i Jordanówny aranżacja apsydy koś-
cioła sądeckiego składa się z ołtarza głównego o kształcie monumentalnej edikuli
oraz dwóch bocznych nastaw bez mens, w formie ram z obrazami, flankowanych
przez ustawione na postumentach stiukowe figury aniołów i zwieńczonych przez
rzeźby na tle glorii promienistych. W ołtarzu umieszczono metalowy relief (ił. 10),
kosztowny, choć prymitywny artystycznie, ukazujący śś. Jana Chrzciciela, Piotra,
Pawła a po bokach Franciszka i Kingę adorujących unoszącą się nad nimi Trójcę
Świętą, której kościół został poświęcony. To przedstawienie jest punktem wyjścia dla
21 M. Kurzej, Siedemnastowieczne sztukaterie w Małopolsce, Kraków 2012, s. 400-407.
22 S. Piskorski, Błogosławiona Kunegunda panna królewna węgierska, monarchini polska, panien
zakonnych Sjwiętej] Klary w Starym Sandcu fundatorka i xieni [...], Kraków 1691. Kazania te
zostały później włączone do zbioru: idem, Kazania na dni Pańskie [...], Kraków 1706, s. 715-771.
Zob. też I. Angyal, Barok polski a węgierski, w: Studia z dziejów polsko-węgierskich stosunków
literackich i kulturalnych, red. J. Reychman, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, s. 201-204.

Aranżacja prezbiterium kościoła Klarysek w Starym Sączu

21