Malarstwo Andrzeja Żygadły.
W „stylu retro”?
modus
prace z historii sztuki
xvi, 2016
Postawione w tytule pytanie stanowi próbę lapidarnego opisania twórczości An- AGNIESZKA
drzeja Żygadły, działającego współcześnie w krakowskim środowisku artystycznym. JANKOWSKA-
Niesie jednak ono za sobą pewne ryzyko. Stawia bowiem zaledwie dwudziesto- -MARZEC
ośmioletniego artystę w pozycji outsidera, sytuuje poza tym, co progresywne i aktu-
alne w świecie sztuki. Czy może zatem lepiej określić go nobilitującym mianem
„artysty osobnego”?
Małgorzata Kitowska-Łysiak badając fenomen artysty osobnego, za cechy wyróż-
niające go uznała przede wszystkim niechęć do pośpiechu, celowe nienadążanie za
modą (przywołując casus Balthusa i Adama Hoffmanna). Trafnie zauważyła: „gene-
ralnie zresztą miano «osobnych» zyskiwali nie artyści awangardy czy nowocześni
abstrakcjoniści, ale tradycjonaliści, hołdujący starym mediom, przedstawieniu, te-
matowi, «literaturze», wreszcie figurze, odwołujący się często do ukrytych emocji”1.
Andrzej Żygadło w tak nakreślony przez badaczkę profil artysty osobnego zdaje
się wpisywać znakomicie, choć nie w pełni. Wątpliwości może budzić sens posłu-
giwania się tym nieprecyzyjnym terminem w xxi wieku, gdy wiara w linearną
historię sztuki wyznaczoną przez ideę postępu dawno umarła, a pluralizm postaw
artystycznych jest faktem niepodważalnym. Nie podejmując się więc w tym miej-
scu rozstrzygnięcia, jaki termin najlepiej opisuje jego postawę twórczą, analizie
zostanie poddana zarówno ikonografia, jak i formalne rozwiązania stosowane
przez krakowskiego artystę. Podjęta też będzie próba określenia jego miejsca na
współczesnej scenie młodego, polskiego malarstwa.
Twórczość Andrzeja Żygadły trudno rozpatrywać bez przytoczenia najważniej-
szych faktów biograficznych, bo zarówno miejsce urodzenia, jak i okolica, w któ-
rej dorastał, wpłynęły w decydujący sposób na wybór tematyki, jaką podejmuje
w swoim malarstwie. Urodzony w Przeworsku, a mieszkający we wsi Białoboki
1 M. Kitowska-Łysiak, „ UnpeudemodeO Adamie Hoffmanie, w: Figury ifiguracje: materiały liv
ogólnopolskiej sesji naukowej shs, Lublin 20-22 października 2005, red. eadem et al., Warszawa
2006, s. 304.
ARTYKUŁY
47
W „stylu retro”?
modus
prace z historii sztuki
xvi, 2016
Postawione w tytule pytanie stanowi próbę lapidarnego opisania twórczości An- AGNIESZKA
drzeja Żygadły, działającego współcześnie w krakowskim środowisku artystycznym. JANKOWSKA-
Niesie jednak ono za sobą pewne ryzyko. Stawia bowiem zaledwie dwudziesto- -MARZEC
ośmioletniego artystę w pozycji outsidera, sytuuje poza tym, co progresywne i aktu-
alne w świecie sztuki. Czy może zatem lepiej określić go nobilitującym mianem
„artysty osobnego”?
Małgorzata Kitowska-Łysiak badając fenomen artysty osobnego, za cechy wyróż-
niające go uznała przede wszystkim niechęć do pośpiechu, celowe nienadążanie za
modą (przywołując casus Balthusa i Adama Hoffmanna). Trafnie zauważyła: „gene-
ralnie zresztą miano «osobnych» zyskiwali nie artyści awangardy czy nowocześni
abstrakcjoniści, ale tradycjonaliści, hołdujący starym mediom, przedstawieniu, te-
matowi, «literaturze», wreszcie figurze, odwołujący się często do ukrytych emocji”1.
Andrzej Żygadło w tak nakreślony przez badaczkę profil artysty osobnego zdaje
się wpisywać znakomicie, choć nie w pełni. Wątpliwości może budzić sens posłu-
giwania się tym nieprecyzyjnym terminem w xxi wieku, gdy wiara w linearną
historię sztuki wyznaczoną przez ideę postępu dawno umarła, a pluralizm postaw
artystycznych jest faktem niepodważalnym. Nie podejmując się więc w tym miej-
scu rozstrzygnięcia, jaki termin najlepiej opisuje jego postawę twórczą, analizie
zostanie poddana zarówno ikonografia, jak i formalne rozwiązania stosowane
przez krakowskiego artystę. Podjęta też będzie próba określenia jego miejsca na
współczesnej scenie młodego, polskiego malarstwa.
Twórczość Andrzeja Żygadły trudno rozpatrywać bez przytoczenia najważniej-
szych faktów biograficznych, bo zarówno miejsce urodzenia, jak i okolica, w któ-
rej dorastał, wpłynęły w decydujący sposób na wybór tematyki, jaką podejmuje
w swoim malarstwie. Urodzony w Przeworsku, a mieszkający we wsi Białoboki
1 M. Kitowska-Łysiak, „ UnpeudemodeO Adamie Hoffmanie, w: Figury ifiguracje: materiały liv
ogólnopolskiej sesji naukowej shs, Lublin 20-22 października 2005, red. eadem et al., Warszawa
2006, s. 304.
ARTYKUŁY
47