Novensia: Studia i Materiały (4.1992)

133

Przedsionek, szerszy od dromosu (7,20 m x 6,23 m), prowadzi
prosto do głównej komory i umożliwia dostęp do mniejszej wschod-
niej. Wejście, ujęte w ramy z dekoracją reliefową, która zachowała
ślady czerwonej farby, zwęża się ku górze i przypomina doryckie
wejścia z okresu hellenistycznego. Maksymalna wysokość stropu
omawianego grobowca wynosi w głównej komorze 4,45 m, w komorze
bocznej - obniża się do 3,10 m.
Mury są zbudowane z dużych bloków związanych żelaznymi
klamrami, zalanymi ołowiem; podłogi wyłożone dużymi kamiennymi
płytami. Do cech, które różnią zabytek ze Swesztari od grobów tego
czasu w Macedonii i południowej Rosji, należy duża przestronna
komora i otwór przypominający okno, między przedsionkiem a boczną
komorą. Te odrębności mogły się wywodzić z miejscowych tradycji
budowlanych albo mają coś wspólnego z grzebalnym kultem trackim.
Komora grobowa przypomina dom z perystylem. Zostały w niej od-
kryte dwa kamienne łoża, jest to więc grób rodzinny. Rozmieszcze-
nie dekoracji nawiązuje do wzorów hellenistycznych. W grobowcu
cztery doryckie półkolumny przy tylnej ścianie i jedna koryncka
przy murze północnym podtrzymują architraw i fryz, złożony z metop
i tryglifów. Ta architektoniczna kompozycja imitowała zapewne por-
tyk perystylowy, może nawiązywała do heroonu. Motyw tego rodzaju
pojawia się w wielu grobowcach hellenistycznych, których dekoracja
(motywy architektoniczne, freski) miała symbolizować heroon.
Fragmenty odkryte w pomieszczeniu bocznym umożliwiły rekon-
strukcję fasady grobu niemal w całości - z dwoma pilastrami i z
głową Meduzy, wyrzeźbioną w tympanonie; zachowane rzeźby akro-
terionów wyobrażają młode kobiety.
Głównym tematem malowidła w komorze grobowej była prawdopodob-
nie pośmiertna heroizacja wysoko urodzonego Traka, który spoczął w
kaplicy, symbolicznie zaznaczonej - ku czci zmarłego. W scenie
heroizacji uczestniczy jeździec, w którym domyślamy się zmarłego.
Otrzymuje on z rąk bogini złoty wieniec. Wszystkie postacie wy-
obrażone są w dwóch grupach. Wysoka bogini odziana w długi chiton
z himationem może być uważana za figurę centralną, za nią widoczne
są cztery nosiące dary postacie kobiece w długich chitonach bez
rękawów; pierwsza od lewej trzyma ozdobną skrzynkę i ojnochoe,
druga - półotwartą szkatułkę z biżuterią, trzecia - duże metalowe
naczynie, czwarta - trójnóg. Ich wydłużone proporcje przypominają
postacie z fryzu grobowca odkrytego w Kazanłyku. Malarz ze Swesz-