Poprzęcka, Maria: O złej sztuce (Warszawa, 1998)

Wszystkie pytania o „złą", jak i „dobrą" sztukę prowadzą do
podstawowych probiemów związanych z jej wartościowaniem.
W końcu XIX wieku wykształciła się oddzielna nauka badająca
wartości, nazwana teorią wartości bądź aksjologią. Aksjologia
nie ogranicza się do sztuki, sztuka nawet nie jest jej głównym
przedmiotem. Jest to domena filozoficzna, do której proste
wprowadzenie na użytek badań nad sztuką dał niegdyś Wła-
dysław Tatarkiewicz - filozof, estetyk i zarazem historyk sztuki k
Zdefiniowanie „wartości" jest trudne, jeśli w ogóle możliwe,
i o trudności tej definicji filozof czuł się zobowiązany uprzedzić
pracowników innych nauk, którzy chcą się tym terminem posługi-
wać. Filozofowie nie umieli zapobiec chwiejności tego pojęcia,
które ma znaczenie co najmniej trojakie. Termin „wartość"
oznacza bądź własność rzeczy, bądź rzecz własność tę posiadają-
cą. W pierwszym przypadku jest nazwą abstrakcyjną, w drugim-
konkretną. Po drugie, termin ten może oznaczać własność
w znaczeniu dodatnim (w takim razie o brzydocie, chorobie czy
nikczemności powie się, że nie mają wartości), bądź jest używany
także w znaczeniu ujemnym (wtedy brzydota czy choroba mają
również wartość, tyle że ujemną). Pierwszy sposób używania
terminu bardziej odpowiada mowie potocznej, natomiast teore-

26