Poprzęcka, Maria: O złej sztuce (Warszawa, 1998)

Czy kanon arcydzieł jest istotnie tak zagrożony, iż wymaga
obrony? Jest przecież oczywiste, że były i są dzieła niemal zawsze
podziwiane. Partenon, /Jam/eLz, obrazy Leonarda da
Vinci czy rzeźby Michała Anioła potomność zawsze oceniała jako
wielkie. Co więcej, jeśli - zdaniem niektórych - były okresy,
w których mniej je ceniono, to świadczy to tylko o upadku gustu
w owym czasie. Roman Ingarden pisał wręcz, że różny sposób
odbierania i oceny dzieł wcałe nie przemawia za tym, że
non as*? „tylko że nie każdy perceptor posiada gustus
uzdalniający go do ukonstytuowania odpowiednio wartościowe-
go przedmiotu estetycznego'^. Robił przy tym porównanie do
matematyki, w której fakt, że ktoś popełnia błędy nie oznacza, że
niemożiiwe jest poznanie matematyczne. Nie można wszak
zaprzeczyć, że nawet przy niezmiennie wysokiej ocenie czego
innego w słynnych arcydziełach szukano i co innego znajdowa-
no. EzzezJu, jako rzymska epika, jest czymś zupełnie innym od
EzzeziTy - narzędzia magii, JYum/ct jako tragedia rycerska różni się
od T/aw/em - freudowskiego dramatu. Podnoszony czasem
postulat, iż dzieło winno być odbierane i rozumiane zgodnie
z intencją artysty, jest niewykonalny, gdyż bardzo rzadko,
zwłaszcza w przypadku dzieł dawnych, mamy dość danych dla

73