Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (2.1993)

Kaplica
Królewska
w Gdańsku

2. Barthel Ranisch, rysunek elewacji frontowej
i rzutu poziomego Kaplicy Królewskiej
w Gdańsku

3. Tylman z Gameren, rysunek przedstawiający
prawdopodobnie projekt wstępny Kaplicy
Królewskiej w Gdańsku (AT nr 783)

ukośnie ścięte filary, pomiędzy którymi tworzy się niewielkie, lecz jasno
oświetlone, centralne wnętrze. Wnętrze to otacza z czterech stron za filarami
rodzaj wąskiego obejścia. Mamy więc tu do czynienia z spotykaną niekiedy
w architekturze rozwiniętego baroku kompozycją zwaną "podwójną de-
limitacjąprzestrzenną"*. Niespotykanym w naszym kraju rozwiązaniem jest
również zastosowanie u nasady tamburu obiegającej go wokół galeryjki dla
orkiestry.
Henryk Kondziela, monografista Kaplicy Królewskiej, związał z nią ry-
sunek pochodzący z archiwum Tyłmana z Gameren, noszący w zbiorach
Gabinetu Grafiki Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego sygaturę AT nr
783, który uznał za projekt wstępny tej budowli (il. 3). Taka kwalifikacja,
stanowiąca koronny argument za autorstwem Tyłmana, została uznana
przez wybitne autorytety^ i wydaje się trudna do podważenia.
Przedstawiona w formie szkicowej na wspomnianym rysunku budowla
w swoich istotnych cechach odpowiada zrealizowanej kaplicy, aczkolwiek
* Ch. Norberg-Schuiz Ki/mn ignaz Diahzmho/br e 11 barocco Boemo, Roma 1968, s. 117; - E. Bachmann Barock m
Boiiwat, herausgegeben von Karl M. Svoboda, Mitnchen 1964, posłużył się terminem "doppeischaiige
Wandsystem" (dwuwarstwowy system ścienny), s. 32
^ Mossakowski, op. cit.; - Miłobędzki, op. cit., s. 397, przypuszcza, że wstępne rysunki Tyłmana z Gameren
dostosował do wymagań realizacyjnych Andreas Schiiiter, podczas gdy Mossakowski i Kondziela sądzą, że
uczynił to również sam Tyiman

17