Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (10.2011)

Edmund Kizik, zaliczali się do grona gdańskich patrycjuszy7, kamienica pozostawała do 1753 r.
Małgorzata Jeden z nich, Vałentin Schlieff, rajca, ławnik i syndyk Głównego Miasta, nale-
Omilanowska £aj d0 najwybjtniejszych gdańskich bibliofilów8. Jego biblioteka była przecho-
wywana przy Brotbankengasse 14, do której należała również sąsiednia kamie-
nica dokupiona w 1718 r. za 8650 fl9. Po śmierci Valentina Schlieffa w 1750 r.
domy zostały sprzedane przez jego spadkobierców. Przechodząc w różne ręce,
stopniowo popadały w ruinę (właścicielami byli: Johann Friedrich Schumann,
Valentin H. Zernecke, David Lehmann, Franz H. Richter). Ostatecznie nie-
ruchomość została odkupiona przez mistrza murarskiego Matthiasa Gronaua
z przeznaczeniem do rozbiórki i sprzedaży jako surowiec do wtórnego użycia.
Tymczasem w Gdańsku już od 1816 r. funkcję nadprezydenta rejencji zachod-
niopruskiej pełnił niezwykle zasłużony dla opieki nad zabytkami polityk - Theo-
dor von Schón. Jego zamiłowanie do cennych pamiątek przeszłości zaowocowa-
ło już w 1815 r. zaangażowaniem się w ratowanie zamku w Malborku10. On też
jako pierwszy zwrócił uwagę na gotycką kamienicę przy Chlebnickiej. W 1821 r.
w Darmstadcie opublikowany został przez Georga Moliera zbiór rycin ukazują-
cych najprzedniejsze gotyckie zabytki Niemiec. Schón, który utrzymywał kontak-
ty z Georgem Molierem już w związku z odbudową Malborka i korespondował
z nim w sprawie opublikowania rycin ukazujących zamek malborski, był także
inicjatorem opublikowania przez Moliera ryciny z widokiem gdańskiej kamie-
nicy gotyckiej11. Została ona zreprodukowana w tomie z 1821 r. (ii. 8) jako jeden
z niewielu zabytków architektury mieszkaniowej12. Rycina zaopatrzona została
adnotacją „Die Mittheilung der Zeichnung verdankt man Sr. Excellenz dem
Kónigl. Preussischen Herrn Oberprasidenten von Schón”13.
Także z inicjatywy Schóna doszło do powołania w 1822 r. specjalnej komisji,
w skład której weszli dyrektor Archiwum Miejskiego Benjamin Ernst Schmidt,
reprezentant konsystorza pastor August Bertling z kościoła Mariackiego, oraz
historycy znani z licznych publikacji poświęconych Gdańskowi, dr Friedrich
C.G. Duisburg i dr Gotthilf Lóschin. Celem tej komisji było sporządzenie ofi-
cjalnego wykazu najcenniejszych zabytków architektury i historii w Gdańsku
7 Joachim Zdrenka, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814. Biogramy,
Gdańsk 2008, s. 278-282, nr 946-952.
8 Zob. Maria Babnis, Schlief Walenty, [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4, red.
Zbigniew Nowak, Gdańsk, 1997, s. 160-161; Zdrenka, Urzędnicy miejscy..., s. 281-282, nr 952.
9 Keyser, Die Baugeschichte..., s. 454.
10 Arszyński, Działalność Karola Fryderyka Schinkla..., s. 80.
11 Bernhard Schmid, Oberprasident von Schón und die Marienberg, „Schriften der Kónigs-
berger Gelehrten Gesellschaft” 1940, nr 15/16, z. 4, s. 160-272, tu s. 231, 234-235, 242-243.
Por. także: Eva Borsch-Supan, Karl Friedrich Schinkel, Georg Molier und Theodor von Schón iiber
„altdeutscher” Baukunst, [w:] Klassizismus - Gotik: Karl Friedrich Schinkel und die patriotische
Baukunst, (Hg.) Annette Dorgerloh, Munchen 2007, s. 201-219, tu s. 208-209.
12 Georg Molier, Denkmaehler der Deutschen Baukunst, Darmstadt 1821, Bd 1, Beitrage zur
Kenntnis der deutschen Baukunst des Mittelalters enthaltend eine chronologisch geordnete Reihe
von Werken aus dem Zeitraume vom achten bis zum 16. Jahrhundert, ryc. 62.
13 Cyt. za: Bachschaft, Die Danziger Hausfassade..., s. 138.

86