DOI Artikel:
Boesten-Stengel, Albert: Gdańsk nad Morzem Śródziemnym. Rzeźba z brązu z Fontanny Neptuna - ikonografia, forma i znaczenie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43645#0078
Albert
Boesten-
-Stengel
wizualnej jakości obrazu rozpoznać, jak zachowuje się Neptun zgodnie ze swoją
naturą.
Inaczej niż szkic Neptuna w wykonaniu Leonarda, tytułowy miedzioryt
Marcantonia Raimondiego dla zamierzonego wydania Eneidy (il. 5) odnosi
się jednoznacznie do epizodu Quos ego z dzieła Wergiliusza. Junona rozpętała
II. 6. Leonardo da Vinci, Neptun i konie morskie, Windsor Castle, Royal Library Inv. 12570,
repr. Leonardo da Vinci Master Draftsman
sztorm wymierzony we flotę urodzonych nad morzem Trojan. Neptun pojawia
się w całej swej potędze na rydwanie i zwięzłym „Quos ego”14 („Ja was...!”)
skierowanym przeciwko wrogim bóstwom wiatru, rozstrzyga sytuację
na korzyść Trojan. Niewypowiedziana do końca introdukcja stanowi werbalny
ekwiwalent potężnej groźby wyrażonej gestem, co właśnie wizualizuje mie-
dzioryt Raimondiego, którego Neptun zwrócony ku sztormowym chmurom
wymachuje trójzębem. W szkicu Leonarda natomiast bóg (podobnie jak gdań-
ski Neptun) kieruje trójząb w dół, jakby chciał mocnym pchnięciem wzburzyć
żywioł, którego rozkiełznanie, tak czy owak, ilustrowane jest przez porywczość
koni morskich15.
14 Wergiliusz, Eneida I, 133 nn.
15 Michaela J. Marek, Ekphrasis und Herrscherallegorie. Antike Bildbeschreibungen im Werk
Tizians und Leonardos, Wormacja 1985, s. 75-104, zwłaszcza s. 78, widzi zaginiony wybór formy,
dokonany przez Leonarda w kontekście cytowanego przez Vasariego epigramu jako odnoszący
się do Quos ego Wergiliusza, z drugiej strony w zachowanym szkicu „nie ma ścisłego związku
z tekstem Wergiliusza”; natomiast Kemp, Leonardo da Vinci..., s. 319 oraz s. 512 kojarzy szkic
76
Boesten-
-Stengel
wizualnej jakości obrazu rozpoznać, jak zachowuje się Neptun zgodnie ze swoją
naturą.
Inaczej niż szkic Neptuna w wykonaniu Leonarda, tytułowy miedzioryt
Marcantonia Raimondiego dla zamierzonego wydania Eneidy (il. 5) odnosi
się jednoznacznie do epizodu Quos ego z dzieła Wergiliusza. Junona rozpętała
II. 6. Leonardo da Vinci, Neptun i konie morskie, Windsor Castle, Royal Library Inv. 12570,
repr. Leonardo da Vinci Master Draftsman
sztorm wymierzony we flotę urodzonych nad morzem Trojan. Neptun pojawia
się w całej swej potędze na rydwanie i zwięzłym „Quos ego”14 („Ja was...!”)
skierowanym przeciwko wrogim bóstwom wiatru, rozstrzyga sytuację
na korzyść Trojan. Niewypowiedziana do końca introdukcja stanowi werbalny
ekwiwalent potężnej groźby wyrażonej gestem, co właśnie wizualizuje mie-
dzioryt Raimondiego, którego Neptun zwrócony ku sztormowym chmurom
wymachuje trójzębem. W szkicu Leonarda natomiast bóg (podobnie jak gdań-
ski Neptun) kieruje trójząb w dół, jakby chciał mocnym pchnięciem wzburzyć
żywioł, którego rozkiełznanie, tak czy owak, ilustrowane jest przez porywczość
koni morskich15.
14 Wergiliusz, Eneida I, 133 nn.
15 Michaela J. Marek, Ekphrasis und Herrscherallegorie. Antike Bildbeschreibungen im Werk
Tizians und Leonardos, Wormacja 1985, s. 75-104, zwłaszcza s. 78, widzi zaginiony wybór formy,
dokonany przez Leonarda w kontekście cytowanego przez Vasariego epigramu jako odnoszący
się do Quos ego Wergiliusza, z drugiej strony w zachowanym szkicu „nie ma ścisłego związku
z tekstem Wergiliusza”; natomiast Kemp, Leonardo da Vinci..., s. 319 oraz s. 512 kojarzy szkic
76