DOI Artikel:
Boesten-Stengel, Albert: Gdańsk nad Morzem Śródziemnym. Rzeźba z brązu z Fontanny Neptuna - ikonografia, forma i znaczenie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43645#0086
Albert ominął ryzyko obróbki marmuru, respektując blok przygotowany przez Baccia
Boesten- Bandinellego46.
-Stengel tyje gam gest gro^py co całkiem w duchu antycznych wzorców - dzia¬
łanie bez obiektu przedstawiała w kilka lat później inna florencka fontanna
Neptuna. W roku 1566, z okazji zaślubin księcia Francesca de Medici z Joanną
Austriacką, zorganizowano we Florencji pochód masek, którego tematem była
genealogia antycznych bogów. Jeden z przystrojonych wozów ukazywał Triumf
Neptuna, który tak bardzo spodobał się księciu Kosmie I, że zlecił on - jak
relacjonuje Yasari47 - rzeźbiarzowi Stoldowi Lorenziemu da Settignano
(1534-1583) wykonanie figur, które od roku 1574 zdobiły kolejną wielką
fontannę misową w osi widoko-
wej ogrodów Boboli48. Fontan-
na ta stała przy dużym stawie
rybnym, „vivaio grandę”. W la-
tach 1595-1597 translokowano
ją na północną stronę pałacu.
Między 1633 a 1636 figury wró-
ciły na pierwotne miejsce, przy
czym czaszę fontanny zastąpiła
sztuczna skała pośrodku okrą-
głego basenu. To, że ten Nep-
tun od samego początku miałby
dodatkowo prowadzić drzewce
trójzębu lewą ręką (il. 14), tak
jak od chwili nowego ustawie-
nia w XVII w., nie wydaje mi się
przekonywające. Ramię wypro-
stowane ku lewej w poprzek pier-
si unaoczniało raczej, podobnie
jak u dyskobola, wzięcie roz-
machu dla następnego ruchu,
podczas którego ciało obróci
się wokół własnej osi. Jeżeli bóg
II. 13. Bartolomeo Amma-
nati, Fontanna Neptuna,
Londyn, zbiory prywatne,
repr. Poeschke, Die Skulptur
der Renaissance...
II. 14. Stoldo Lorenzi, Neptun,
Florencja Ogrody Boboli, repr.
Maura Chiavacci, L.M. Medri,
II giardino di Boboli...
46 Ammanati zrealizował w końcu dla fontanny na Piazza della Signoria niżej ustawioną
i większą, pozostającą w spoczynku figurę stojącą o zwartej sylwetce, której wzorcem jest raczej
inna figura Michała Anioła; jego marmurowy Dawid. Raffaele Borghini (IZ riposo, Firenze 1584)
bronił artysty, twierdząc, że gotowy już blok o konkretnych rozmiarach, pozostawiony przez
Baccia Bandinellego, nie dawał odpowiedniej podstawy dla realizacji pierwotnego planu Amma-
natiego, żeby stworzyć figurę z uniesionymi, odstającymi od ciała ramionami, por. Poeschke,
Die Skulptur der Renaissance..., s. 206.
47 Vasari, Le Vite de piu eccellentipittori..., t. 7, s. 637.
48 Na temat formy i historii tej fontanny por. Cristina Acidini Luchinat, La fontana del
Nettuno, riaggi e metamorfosi [w:] Boboli’ 90..., s. 31-45; Maura Chiavacci w: Litta M. Medri,
U giardino di Boboli, Milano 2003, s. 190.
84
Boesten- Bandinellego46.
-Stengel tyje gam gest gro^py co całkiem w duchu antycznych wzorców - dzia¬
łanie bez obiektu przedstawiała w kilka lat później inna florencka fontanna
Neptuna. W roku 1566, z okazji zaślubin księcia Francesca de Medici z Joanną
Austriacką, zorganizowano we Florencji pochód masek, którego tematem była
genealogia antycznych bogów. Jeden z przystrojonych wozów ukazywał Triumf
Neptuna, który tak bardzo spodobał się księciu Kosmie I, że zlecił on - jak
relacjonuje Yasari47 - rzeźbiarzowi Stoldowi Lorenziemu da Settignano
(1534-1583) wykonanie figur, które od roku 1574 zdobiły kolejną wielką
fontannę misową w osi widoko-
wej ogrodów Boboli48. Fontan-
na ta stała przy dużym stawie
rybnym, „vivaio grandę”. W la-
tach 1595-1597 translokowano
ją na północną stronę pałacu.
Między 1633 a 1636 figury wró-
ciły na pierwotne miejsce, przy
czym czaszę fontanny zastąpiła
sztuczna skała pośrodku okrą-
głego basenu. To, że ten Nep-
tun od samego początku miałby
dodatkowo prowadzić drzewce
trójzębu lewą ręką (il. 14), tak
jak od chwili nowego ustawie-
nia w XVII w., nie wydaje mi się
przekonywające. Ramię wypro-
stowane ku lewej w poprzek pier-
si unaoczniało raczej, podobnie
jak u dyskobola, wzięcie roz-
machu dla następnego ruchu,
podczas którego ciało obróci
się wokół własnej osi. Jeżeli bóg
II. 13. Bartolomeo Amma-
nati, Fontanna Neptuna,
Londyn, zbiory prywatne,
repr. Poeschke, Die Skulptur
der Renaissance...
II. 14. Stoldo Lorenzi, Neptun,
Florencja Ogrody Boboli, repr.
Maura Chiavacci, L.M. Medri,
II giardino di Boboli...
46 Ammanati zrealizował w końcu dla fontanny na Piazza della Signoria niżej ustawioną
i większą, pozostającą w spoczynku figurę stojącą o zwartej sylwetce, której wzorcem jest raczej
inna figura Michała Anioła; jego marmurowy Dawid. Raffaele Borghini (IZ riposo, Firenze 1584)
bronił artysty, twierdząc, że gotowy już blok o konkretnych rozmiarach, pozostawiony przez
Baccia Bandinellego, nie dawał odpowiedniej podstawy dla realizacji pierwotnego planu Amma-
natiego, żeby stworzyć figurę z uniesionymi, odstającymi od ciała ramionami, por. Poeschke,
Die Skulptur der Renaissance..., s. 206.
47 Vasari, Le Vite de piu eccellentipittori..., t. 7, s. 637.
48 Na temat formy i historii tej fontanny por. Cristina Acidini Luchinat, La fontana del
Nettuno, riaggi e metamorfosi [w:] Boboli’ 90..., s. 31-45; Maura Chiavacci w: Litta M. Medri,
U giardino di Boboli, Milano 2003, s. 190.
84