Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (12.2013)

Albert
Boesten-
-Stengel


Ił. 16. Hubert Gerhard, Neptun,
Monachium, Bayerisches
Nationalmuseum, fot. Rufus46


II. 17. Hubert Gerhard, Archanioł Michał
ujarzmiający szatana, Monachium,
St. Michael, fot. Janiwan

chium). Uczył się on i pracował do roku 1581 u Gimabologny we Florencji.
Ściągnięty przez Fuggerów do Augsburga, stworzył, jako uznany już specja-
lista od dużych brązów, pierwszą monumentalną fontannę nowego florenc-
kiego typu na północy. W swoich monachijskich dziełach powtarzał wysoki
kontrapost Giambologny: albo jako klasyczny gest triumfalny - na przykład
w Perseuszu (ok. 1590) na dziedzińcu zwanym Grottenhof w Rezydencji,
czy w Archaniele (1588) na fasadzie kościoła św. Michała - albo też w po-
łączeniu z atrybutem, który służył jako podpórka dla stopy, jak na przykład
delfin w Neptunie64 (il. 16) z fontanny Wittelsbacha (ok. 1584-1587). Wysoko
u góry bóg ujmuje postawiony trójząb, w drugiej dłoni trzyma róg z muszli,
atrybut, który odnajdujemy też u gdańskiego Neptuna. Jeśli natomiast cho-
dzi o specyficzną formę jego ruchu, można tu przytoczyć inny przykład pra-
cy Gerharda, mianowicie skierowaną ukośnie w dół lancę jego archanioła
(1588) z kościoła św. Michała w Monachium (il. 17): aby osiągnąć rezultat
podobny jak w Gdańsku, musielibyśmy tylko zmienić kierunek ruchu tu-
łowia figury65, bez zmian pozostawiając układ nóg. Gerhard z pewnością

64 Oryginał znajduje się w Bayerisches Nationalmuseum w Monachium.
65 Michał wyprowadza cios lancy prawą ręką od góry z lewej ku dołowi z prawej, nato-
miast gdański Neptun swój trójząb - od góry z prawej ku dołowi z lewej, włącznie z obrotowym
ruchem tułowia.

88