DOI Artikel:
Bielak, Jacek: Nieznana płyta nagrobna Paula Jaskiego (Jäschke) z kościoła Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. Przyczynek do badań ikonografii płyt nagrobnych w nowożytnym Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43645#0123
(Damitzow) płyta nagrobna z 1369 r. ufundowana przez rodzinę Rehbergów28.
Kolejne przykłady znajdziemy w Nowym Mieście nad Drwęcą i w Bremie, dru-
gim (po Flandrii) ważnym ośrodku produkcyjnym płyt wykonanych w metalu
lub przy użyciu metalowych aplikacji29. Istnieje dla tego układu także kilka wcześ-
niejszych od niego, gdańskich analogii: płyta Caspera von Wulfsteyn (1400) oraz
Johana Egewolde (1410) - obie z kościoła św. Mikołaja; ponadto zaś anonimowa
płyta małżonków z kościoła Mariackiego (z zaginionymi płycinami alabastrowych
aplikacji, których resztki widzieli niemieccy badacze - Engel i Hanstein - jeszcze
w 1893 r.). Z tego kościoła pochodzą także kolejne przykłady. Wśród nich chyba
najbardziej znaną, a zarazem najstarszą z zachowanych w kościele, jest płyta
o podobnym układzie medalionów na narożach upamiętniająca zamordowa-
nych burmistrzów Gdańska, Hechta i Letzkau. Warto przywołać także niezwykle
wyrafinowaną pod względem artystycznego opracowania dekoracji metalową
płytę Mathiasa i Dorothei Zimmermanów z 1513 r. (ił. 4)30. Najbliższy tytułowej
płycie układ ikonograficzny prezentuje płyta Petera Striifinga powstała w 1499 r.
(ił. 5). Oryginał tej płyty znajduje się w kościele, a jej odrys został wykonany przez
Engela i Hansteina jeszcze pod koniec XIX w.
II. 5. Płyta Petera Strufinga zlokalizowana obecnie przy Bramie Wysokiej. Odrys płyty
wykonany i opublikowany przez Engela i Hansteina w 1893 r.
28 Zofia Krzymuska-Fafius, Studia nad rzeźbą średniowieczną na Pomorzu Zachodnim,
Szczecin 2009, s. 54, il. 56.
29 Kamila Wróblewska, Gotycka płyta nagrobna Kunona von Liebenstein w Nowym Mieście
nad Drwęcą, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1961, nr 3, s. 340. Autorka wymienia także
kilka innych przykładów takiego układu.
30 Ta ostatnia reprodukowana jest w katalogu zabytków, zob. Katalog Zabytków Sztuki
w Polsce, Seria Nowa, t. 8, Miasto Gdańsk, cz. 1, Główne Miasto, red. Barbara Roli, Iwona Strze-
lecka, Warszawa 2006, il. 930.
Nieznana płyta
nagrobna Paula
Jaskiego...
121
Kolejne przykłady znajdziemy w Nowym Mieście nad Drwęcą i w Bremie, dru-
gim (po Flandrii) ważnym ośrodku produkcyjnym płyt wykonanych w metalu
lub przy użyciu metalowych aplikacji29. Istnieje dla tego układu także kilka wcześ-
niejszych od niego, gdańskich analogii: płyta Caspera von Wulfsteyn (1400) oraz
Johana Egewolde (1410) - obie z kościoła św. Mikołaja; ponadto zaś anonimowa
płyta małżonków z kościoła Mariackiego (z zaginionymi płycinami alabastrowych
aplikacji, których resztki widzieli niemieccy badacze - Engel i Hanstein - jeszcze
w 1893 r.). Z tego kościoła pochodzą także kolejne przykłady. Wśród nich chyba
najbardziej znaną, a zarazem najstarszą z zachowanych w kościele, jest płyta
o podobnym układzie medalionów na narożach upamiętniająca zamordowa-
nych burmistrzów Gdańska, Hechta i Letzkau. Warto przywołać także niezwykle
wyrafinowaną pod względem artystycznego opracowania dekoracji metalową
płytę Mathiasa i Dorothei Zimmermanów z 1513 r. (ił. 4)30. Najbliższy tytułowej
płycie układ ikonograficzny prezentuje płyta Petera Striifinga powstała w 1499 r.
(ił. 5). Oryginał tej płyty znajduje się w kościele, a jej odrys został wykonany przez
Engela i Hansteina jeszcze pod koniec XIX w.
II. 5. Płyta Petera Strufinga zlokalizowana obecnie przy Bramie Wysokiej. Odrys płyty
wykonany i opublikowany przez Engela i Hansteina w 1893 r.
28 Zofia Krzymuska-Fafius, Studia nad rzeźbą średniowieczną na Pomorzu Zachodnim,
Szczecin 2009, s. 54, il. 56.
29 Kamila Wróblewska, Gotycka płyta nagrobna Kunona von Liebenstein w Nowym Mieście
nad Drwęcą, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1961, nr 3, s. 340. Autorka wymienia także
kilka innych przykładów takiego układu.
30 Ta ostatnia reprodukowana jest w katalogu zabytków, zob. Katalog Zabytków Sztuki
w Polsce, Seria Nowa, t. 8, Miasto Gdańsk, cz. 1, Główne Miasto, red. Barbara Roli, Iwona Strze-
lecka, Warszawa 2006, il. 930.
Nieznana płyta
nagrobna Paula
Jaskiego...
121