DOI Artikel:
Baran, Maja: Rysunki Giovanniego Battisty Tiepola z kolekcji gdańszczanina Jacoba Kabruna - kilka uwag o ikonografii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0082
Federico Bencovicha (zwłaszcza w przypadku dość przerysowanych gestów,
niemalże nienaturalnych, ale bardzo podkreślających dramatyzm sceny).
Z kolei w Gallerie delFAccademia znajduje się fryz malarski na płótnie,
wyobrażający tę samą historię biblijną, wykonany pierwotnie dla kościoła
św. św. Kośmy i Damiana na Giudecce. Malowidło - które silnie ucierpiało
w epoce napoleońskiej - ze względu na cechy stylowe datowane jest na 1735 r.35,
a zatem powstało znacznie później niż rysunek gdański. Nie ma wątpliwości
co do analogii formalnych między dziełami, widocznych w przedstawieniu
postaci, zamyśle kompozycyjnym oraz ogólnym dramatyzmie ukazanych scen.
W kontekście tematu przedstawienia wskazuje to na silnie zakorzeniony u arty-
sty repertuar form, który - jak się wydaje - został niemal ostatecznie zdefinio-
wany już we wczesnej fazie jego twórczości.
II. 10. Giambattista Tiepolo, Madonna z góry Carmel, około 1720-1722, Pinacoteca di Brera, Mediolan,
fot. CCBY-SA 3.0
Na ostatnim z omawianych rysunków, zatytułowanym Święty kapucyn
nawracający heretyka wyobrażony został zakonnik wypędzający demona z ciała
opętanego. Grażyna Zinówko zauważa, że prezentowany tu typ postaci stał się
wzorem dla św. Patryka z obrazu Cud św. Patryka, namalowanego do weneckiego
kościoła San Giovanni di Verdara w 1747 r.36 Na derywację miałyby wskazywać:
długa broda mnicha, podniesiona do góry ręka i gest podtrzymywania pele-
ryny. Z malowidłem tym są jednak związane dwa inne rysunki o tym samym
tytule (Fitzwilliam Museum, Cambridge, il. 11)37, pochodzące z około 1747 r.,
znacznie różniące się stylem. Przejawiają one cechy typowe dla czasu, w którym
powstały - brakuje im tenebryzmu, a lawowanie jest dużo mniej obfite, ale wydo-
bywa silniejsze kontrasty światłocieniowe. Prowadzenie kreski w obu pracach
jest uproszczone, przez co prezentują one syntetyzację charakterystyczną dla
rysunków z lat czterdziestych.
35 Pallucchini, Lopera completa..., s. 99, kat. nr 96. Pignatti skłania się raczej ku wcześniejszemu
datowaniu i wskazuje na około 1732 r., zob. Pignatti, Pedrocco, Giambattista Tiepolo..., s. 86.
36 Tiepolo i tieploeschi..., s. 14, kat. nr 5.
37 Rizzi, Tiepolo a Udine..., il. 83, 84.
76
niemalże nienaturalnych, ale bardzo podkreślających dramatyzm sceny).
Z kolei w Gallerie delFAccademia znajduje się fryz malarski na płótnie,
wyobrażający tę samą historię biblijną, wykonany pierwotnie dla kościoła
św. św. Kośmy i Damiana na Giudecce. Malowidło - które silnie ucierpiało
w epoce napoleońskiej - ze względu na cechy stylowe datowane jest na 1735 r.35,
a zatem powstało znacznie później niż rysunek gdański. Nie ma wątpliwości
co do analogii formalnych między dziełami, widocznych w przedstawieniu
postaci, zamyśle kompozycyjnym oraz ogólnym dramatyzmie ukazanych scen.
W kontekście tematu przedstawienia wskazuje to na silnie zakorzeniony u arty-
sty repertuar form, który - jak się wydaje - został niemal ostatecznie zdefinio-
wany już we wczesnej fazie jego twórczości.
II. 10. Giambattista Tiepolo, Madonna z góry Carmel, około 1720-1722, Pinacoteca di Brera, Mediolan,
fot. CCBY-SA 3.0
Na ostatnim z omawianych rysunków, zatytułowanym Święty kapucyn
nawracający heretyka wyobrażony został zakonnik wypędzający demona z ciała
opętanego. Grażyna Zinówko zauważa, że prezentowany tu typ postaci stał się
wzorem dla św. Patryka z obrazu Cud św. Patryka, namalowanego do weneckiego
kościoła San Giovanni di Verdara w 1747 r.36 Na derywację miałyby wskazywać:
długa broda mnicha, podniesiona do góry ręka i gest podtrzymywania pele-
ryny. Z malowidłem tym są jednak związane dwa inne rysunki o tym samym
tytule (Fitzwilliam Museum, Cambridge, il. 11)37, pochodzące z około 1747 r.,
znacznie różniące się stylem. Przejawiają one cechy typowe dla czasu, w którym
powstały - brakuje im tenebryzmu, a lawowanie jest dużo mniej obfite, ale wydo-
bywa silniejsze kontrasty światłocieniowe. Prowadzenie kreski w obu pracach
jest uproszczone, przez co prezentują one syntetyzację charakterystyczną dla
rysunków z lat czterdziestych.
35 Pallucchini, Lopera completa..., s. 99, kat. nr 96. Pignatti skłania się raczej ku wcześniejszemu
datowaniu i wskazuje na około 1732 r., zob. Pignatti, Pedrocco, Giambattista Tiepolo..., s. 86.
36 Tiepolo i tieploeschi..., s. 14, kat. nr 5.
37 Rizzi, Tiepolo a Udine..., il. 83, 84.
76