DOI Artikel:
Konstantynów, Dariusz: Wystawa Sztuki Estońskiej (Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0161
Dariusz Konstantynów
Wystawa Sztuki Estońskiej
(Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
„Po co my jedziemy do Tallinna? Czy słyszał kto kiedy co ciekawego o tym
mieście? I jeszcze mamy tam siedzieć dwa dni”1. Pytania uczestników wycieczki
po Łotwie, Estonii i Finlandii, zorganizowanej przez Towarzystwo Uniwersyte-
tów Robotniczych w lipcu 1927 r., zapisane przez biorącą w niej udział Marię
Dąbrowską, bardzo dobrze oddają ówczesny stan wiedzy o Estonii. Polska
przez cały okres II Rzeczpospolitej utrzymywała z tym państwem kontakty
polityczne, ekonomiczne i kulturalne, szczególnie intensywne po przewrocie
majowym w 1926 r.2
Poznanie Estonii nie było jednak łatwe. W latach dwudziestych XX w. poko-
nanie koleją 1261 km dzielących Warszawę i Tallinn trwało cztery doby. Później
czas przejazdu skrócił się do 48 godzin, a nawet do 36, ale podróż wciąż wiązała
się licznymi przesiadkami i wielogodzinnym oczekiwaniem na stacjach. Bez-
pośrednie połączenie kolejowe między stolicami obu państw zainaugurowano
dopiero w listopadzie 1930 r. Dwa lata później, w sierpniu 1932 r., uruchomiono
stałe połączenie lotnicze na trasie Warszawa-Tallinn. Lot z międzylądowaniami
w Wilnie i Rydze trwał siedem godzin, niestety wysoka cena biletów sprawiała,
że ten środek komunikacji był bardzo elitarny. W latach trzydziestych do Tallinna
można było dostać się także drogą morską. Między Gdańskiem i Gdynią a stolicą
Estonii pływały statki Żeglugi Polskiej i Fińska Agfartygs. Rejs trwał 36 godzin,
a po dwóch dnia pobytu w Tallinnie można było popłynąć do Helsinek3. Tallinn
(oraz inne stolice państw bałtyckich) mogli także zwiedzać uczestnicy kilkudnio-
wych wycieczek morskich organizowanych przez „Orbis” na statkach m/s Batory
i m/s Piłsudski4.
Mimo rozwoju komunikacji i ruchu turystycznego najważniejszym źródłem
wiadomości o Estonii były publikacje, szczególnie liczne w drugiej połowie lat
dwudziestych. Prawdziwym kompendium wiedzy o Estonii okazała się wydana
w 1930 r. książka Ireny W. Kosmowskiej Estonia. Kraj i ludzie5. Autorka, która
przebywała w tym nadbałtyckim kraju w 1929 r., na niemal stu stronach omówiła
1 Maria Dąbrowska, Estonia [w:] eadem, U północnych sąsiadów, Warszawa 1929, s. 39.
2 Zob. Piotr Łossowski, Stosunki polsko-estońskie 1918-1939, Warszawa 2010; Raimo Pullat,
Od Wersalu do Westerplatte. Stosunki estońsko-polskie w okresie międzywojennym, tłum. Aarne
Puu, Kraków 2003.
3 P.P. Żegluga Polska. Podróże morskie do Estonii i Finlandii. Einia Bałtycka, [b. m.J [b. r.J.
4 Polskie Biuro Podróży Orbis. Wycieczki morskie 1936; Letnie wycieczki morskie 1936 na:
M/S Piłsudski - M/S Batory - S/S Kościuszko, [Warszawa 1936],
5 Irena W. Kosmowska, Estonia. Kraj i ludzie. Warszawa 1930.
155
Wystawa Sztuki Estońskiej
(Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
„Po co my jedziemy do Tallinna? Czy słyszał kto kiedy co ciekawego o tym
mieście? I jeszcze mamy tam siedzieć dwa dni”1. Pytania uczestników wycieczki
po Łotwie, Estonii i Finlandii, zorganizowanej przez Towarzystwo Uniwersyte-
tów Robotniczych w lipcu 1927 r., zapisane przez biorącą w niej udział Marię
Dąbrowską, bardzo dobrze oddają ówczesny stan wiedzy o Estonii. Polska
przez cały okres II Rzeczpospolitej utrzymywała z tym państwem kontakty
polityczne, ekonomiczne i kulturalne, szczególnie intensywne po przewrocie
majowym w 1926 r.2
Poznanie Estonii nie było jednak łatwe. W latach dwudziestych XX w. poko-
nanie koleją 1261 km dzielących Warszawę i Tallinn trwało cztery doby. Później
czas przejazdu skrócił się do 48 godzin, a nawet do 36, ale podróż wciąż wiązała
się licznymi przesiadkami i wielogodzinnym oczekiwaniem na stacjach. Bez-
pośrednie połączenie kolejowe między stolicami obu państw zainaugurowano
dopiero w listopadzie 1930 r. Dwa lata później, w sierpniu 1932 r., uruchomiono
stałe połączenie lotnicze na trasie Warszawa-Tallinn. Lot z międzylądowaniami
w Wilnie i Rydze trwał siedem godzin, niestety wysoka cena biletów sprawiała,
że ten środek komunikacji był bardzo elitarny. W latach trzydziestych do Tallinna
można było dostać się także drogą morską. Między Gdańskiem i Gdynią a stolicą
Estonii pływały statki Żeglugi Polskiej i Fińska Agfartygs. Rejs trwał 36 godzin,
a po dwóch dnia pobytu w Tallinnie można było popłynąć do Helsinek3. Tallinn
(oraz inne stolice państw bałtyckich) mogli także zwiedzać uczestnicy kilkudnio-
wych wycieczek morskich organizowanych przez „Orbis” na statkach m/s Batory
i m/s Piłsudski4.
Mimo rozwoju komunikacji i ruchu turystycznego najważniejszym źródłem
wiadomości o Estonii były publikacje, szczególnie liczne w drugiej połowie lat
dwudziestych. Prawdziwym kompendium wiedzy o Estonii okazała się wydana
w 1930 r. książka Ireny W. Kosmowskiej Estonia. Kraj i ludzie5. Autorka, która
przebywała w tym nadbałtyckim kraju w 1929 r., na niemal stu stronach omówiła
1 Maria Dąbrowska, Estonia [w:] eadem, U północnych sąsiadów, Warszawa 1929, s. 39.
2 Zob. Piotr Łossowski, Stosunki polsko-estońskie 1918-1939, Warszawa 2010; Raimo Pullat,
Od Wersalu do Westerplatte. Stosunki estońsko-polskie w okresie międzywojennym, tłum. Aarne
Puu, Kraków 2003.
3 P.P. Żegluga Polska. Podróże morskie do Estonii i Finlandii. Einia Bałtycka, [b. m.J [b. r.J.
4 Polskie Biuro Podróży Orbis. Wycieczki morskie 1936; Letnie wycieczki morskie 1936 na:
M/S Piłsudski - M/S Batory - S/S Kościuszko, [Warszawa 1936],
5 Irena W. Kosmowska, Estonia. Kraj i ludzie. Warszawa 1930.
155