DOI Artikel:
Omilanowska, Małgorzata: Wacław Weker i jego niezrealizowane projekty dla Gdyni i Jastrzębiej Góry
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0209
Małgorzata Omilanowska
Wacław Weker i jego niezrealizowane projekty
dla Gdyni i Jastrzębiej Góry
Wacław Weker to jeden z bardziej interesujących architektów Drugiej Rzeczpo-
spolitej. Reprezentował nurt awangardowego funkcjonalizmu. Jak dotąd na jego
temat napisano niewiele1. Uchwytna twórczość Wekera zamyka się w okresie
piętnastu lat, między ukończeniem przez niego studiów a wybuchem drugiej
wojny światowej, i obejmuje około 25 projektów. Architekt projektował domy
mieszkalne i gmachy użyteczności publicznej niższej rangi, opracowywał także
urbanistyczne plany zagospodarowania przestrzennego. Dużo publikował,
co pozwala zorientować się w jego poglądach na architekturę i priorytetach,
jakie sobie stawiał podczas projektowania. Był przede wszystkim architektem
warszawskim - w Warszawie mieszkał i to właśnie w tym mieście oraz jego
okolicach zrealizowano większość jego projektów. Dynamiczne procesy zago-
spodarowania Wybrzeża i prężny rozwój Gdyni budziły zainteresowanie w całej
Polsce, więc nie może dziwić fakt, że w twórczości Wekera pojawiły się również
projekty dotyczące tego regionu.
Wacław Weker urodził się 22 października 1891 r. w Krasiłowie na Wołyniu.
Był synem Romana i Cecylii z Bielińskich. Szkołę średnią ukończył w Kijowie,
po czym w 1910 r. wyjechał na studia architektoniczne do Paryża. Studiował
w paryskiej Ecole des Beaux. W czasie pobytu we Francji należał do organiza-
cji narodowej polskiej młodzieży akademickiej i pod kierunkiem pułkownika
Władysława Jagniątkowskiego odbywał ćwiczenia wojskowe. Nie udało mu się
ukończyć studiów przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Nie wiadomo
też, jakie były jego wojenne losy. W latach 1919-1920 służył w wojsku polskim,
biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie wznowił studia archi-
tektoniczne na Politechnice Warszawskiej. Pracę dyplomową przygotował pod
kierunkiem Czesława Przybylskiego, a dyplom architekta uzyskał w 1923 r.
Pierwszą pracę podjął w Zarządzie Gmachów Reprezentacyjnych RP. Następ-
nie zatrudnił się w biurze architektonicznym departamentu budowlanego War-
szawskiej Dyrekcji Kolei Żelaznych. W latach 1925-1927 kierował działem
budowlanym w Komitecie Rozbudowy Miasta Stołecznego Warszawy. Następnie
zrezygnował z zatrudnienia etatowego i został architektem wolnopraktykują-
cym. Rezygnacja z etatu na rzecz samodzielnej pracy była dla młodego archi-
tekta decyzją dość ryzykowną, zwłaszcza że nie wygrał on żadnego poważnego
1 Stanisław Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 325-326 ; Małgo-
rzata Omilanowska, Dom spółdzielczy w Warszawie przy Al. 3-go Maja 5 i jego architekt Wacław
Weker [maszynopis powielany], Archiwum Spółdzielni Mieszkaniowej „3 Maja” w Warszawie,
Warszawa 2008.
203
Wacław Weker i jego niezrealizowane projekty
dla Gdyni i Jastrzębiej Góry
Wacław Weker to jeden z bardziej interesujących architektów Drugiej Rzeczpo-
spolitej. Reprezentował nurt awangardowego funkcjonalizmu. Jak dotąd na jego
temat napisano niewiele1. Uchwytna twórczość Wekera zamyka się w okresie
piętnastu lat, między ukończeniem przez niego studiów a wybuchem drugiej
wojny światowej, i obejmuje około 25 projektów. Architekt projektował domy
mieszkalne i gmachy użyteczności publicznej niższej rangi, opracowywał także
urbanistyczne plany zagospodarowania przestrzennego. Dużo publikował,
co pozwala zorientować się w jego poglądach na architekturę i priorytetach,
jakie sobie stawiał podczas projektowania. Był przede wszystkim architektem
warszawskim - w Warszawie mieszkał i to właśnie w tym mieście oraz jego
okolicach zrealizowano większość jego projektów. Dynamiczne procesy zago-
spodarowania Wybrzeża i prężny rozwój Gdyni budziły zainteresowanie w całej
Polsce, więc nie może dziwić fakt, że w twórczości Wekera pojawiły się również
projekty dotyczące tego regionu.
Wacław Weker urodził się 22 października 1891 r. w Krasiłowie na Wołyniu.
Był synem Romana i Cecylii z Bielińskich. Szkołę średnią ukończył w Kijowie,
po czym w 1910 r. wyjechał na studia architektoniczne do Paryża. Studiował
w paryskiej Ecole des Beaux. W czasie pobytu we Francji należał do organiza-
cji narodowej polskiej młodzieży akademickiej i pod kierunkiem pułkownika
Władysława Jagniątkowskiego odbywał ćwiczenia wojskowe. Nie udało mu się
ukończyć studiów przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Nie wiadomo
też, jakie były jego wojenne losy. W latach 1919-1920 służył w wojsku polskim,
biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie wznowił studia archi-
tektoniczne na Politechnice Warszawskiej. Pracę dyplomową przygotował pod
kierunkiem Czesława Przybylskiego, a dyplom architekta uzyskał w 1923 r.
Pierwszą pracę podjął w Zarządzie Gmachów Reprezentacyjnych RP. Następ-
nie zatrudnił się w biurze architektonicznym departamentu budowlanego War-
szawskiej Dyrekcji Kolei Żelaznych. W latach 1925-1927 kierował działem
budowlanym w Komitecie Rozbudowy Miasta Stołecznego Warszawy. Następnie
zrezygnował z zatrudnienia etatowego i został architektem wolnopraktykują-
cym. Rezygnacja z etatu na rzecz samodzielnej pracy była dla młodego archi-
tekta decyzją dość ryzykowną, zwłaszcza że nie wygrał on żadnego poważnego
1 Stanisław Łoza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 325-326 ; Małgo-
rzata Omilanowska, Dom spółdzielczy w Warszawie przy Al. 3-go Maja 5 i jego architekt Wacław
Weker [maszynopis powielany], Archiwum Spółdzielni Mieszkaniowej „3 Maja” w Warszawie,
Warszawa 2008.
203