Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (15.2016)

Podobny do mnicha z gdańskie¬
go dzieła typ postaci odnaleźć można
jeszcze w wielu innych kompozycjach
Tiepola, np. na malowidle Św. Fidelis
i św. Józef obalający herezję (Galleria
Nazionale, Parma), datowanym na lata
1752-1758, oraz na związanym z nim
tematycznie rysunku ze zbiorów Alber-
tiny. Oba dzieła odbiegają stylistycznie
- podobnie jak przedstawienie św. Pa¬
tryka - od rysunku z kolekcji Kabruna,
niemniej jednak powtarzają się w nich
ujęcia postaci. Poza figurą zakonnika
wskazać można jeszcze na towarzyszące
mu putto i przede wszystkim na leżących
na ziemi pokutników. Do analogicznych
przedstawień można by zaliczyć, choć
już z większym wahaniem, malowidło
Cud św. Antoniego oraz rysunki Ścięcie
biskupa (oba w Museo Civico, Triest)38
i Kuszenie św. Antoniego (1730-1734)
z kolekcji Helen Regenstein (Art Insti-
tute of Chicago). Ten ostatni, opracowa¬
ny w bardzo staranny sposób, stanowił
model do ryciny wykonanej przez Pie¬
tra Monaco39. Różni się zatem bardzo
od szkicu w muzeum gdańskim. Oby¬
dwie realizacje cechuje jednak świetnie
poprowadzony modelunek światłocieniowy, którego subtelne gradacje uzyskano
dzięki doskonałemu operowaniu lawowaniem.
Święty kapucyn - wpisujący się stylowo w grupę wczesnych prac Tie-
pola - reprezentuje tematykę bardzo chętnie podejmowaną przez niego w póź-
niejszej twórczości. Nie odnaleziono wprawdzie żadnego dzieła malarskiego,
które bezpośrednio odnosiłoby się do tego studium, ale ujęcia postaci - podob-
nie jak w przypadku wcześniej omówionych rysunków gdańskich - są świadec-
twem długiego trwania form wypracowanych jeszcze w młodzieńczej okresie
działalności artysty.
Celem niniejszego artykułu było zweryfikowanie obecnego stanu wie-
dzy dotyczącego omawianych obiektów i uzupełnienie go o szerszy komen-
tarz odnoszący się do ikonografii przedstawień. Okazuje się bowiem, że jej

II. 11. Giambattista Tiepolo, Cud św. Patryka,
około 1747, Fitzwilliam Museum, Cambridge,
fot. archiwum autorki

38 Ibidem, il. 18.
39 Joachim, The Helen Regenstein collection..., s. 28, kat. nr 13.

77