Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (15.2016)

II. 13. Gmach sądu przy ulicy Nowe Ogrody
30/34 (Konigliche Land- und Amtsgerichtf
wejście boczne od strony ulicy Strzeleckiej,
1913, Das neue Land- und Amtsgerichtgebaude
in Danzig, „Zeitschrift fur Bauwesen” 1913,
nr 4-6, s. 207-208

jest znakiem wolności i siły, a w tym wypadku
symbolizuje wymierzanie sprawiedliwości26.
Powyżej boniowania nad całym porta-
lem góruje kwadratowa płycina obramio-
na bordiurą, ujęta z obu stron ornamentem
okuciowo-zwijanym i zwieńczona trójkąt-
nym frontonem. Bordiurę wypełniono arabes-
ką wzbogaconą kiśćmi owoców, medalionami
z wizerunkami mężczyzn na wzór antycznych
przedstawień oraz koroną otoczoną stylizowa-
nym listowiem. Pole płyciny zawierało niegdyś
dawną nazwę sądu: KÓNIGL LAND & AMTS
GERICHT. Obecnie widnieje tu napis: SUUM
CUIQUE („Każdemu, co mu się należy”). Wy-
rażenie jest łacińską frazą związaną ze starożyt-
ną zasadą sprawiedliwości. W latach 1701-1918
było mottem zdobiącym Order Czarnego Orła,
najważniejszego odznaczenia Królestwa Prus
(wcześniej Książęcego Orderu Domowego
Hohenzollernów).
W płaskorzeźbionym tympanonie przed-
stawiono personifikację sprawiedliwości - jako
kobietę z wagą w prawej ręce i rogiem obfito-
ści w lewej27. Waga jest symbolem równowa-
gi między karą a winą, a „waga w stanie do-

skonałej równowagi [również] symbolizuje bezstronność sądów i umiejętność

wyważenia każdej rzeczy”28. Z kolei róg obfitości jest symbolem pomyślności,

pokoju i zgody29.
Na elewacji od strony ulicy Strzeleckiej zaprojektowano bogato zdobiony
wykusz, podtrzymywany przez kamienne, dekoracyjnie profilowane wspor-
niki. W niższej kondygnacji wykusza (il. 16) rozmieszczono trzy owalne płyciny
w formie ozdobnych kartuszy, a w narożach - prostokątne płyciny z ornamen-
tem okuciowo-zwijanym. Dwa boczne owalne pola pozostawiono gładkie,
zaś w centralnym, obramionym rollwerkiem, wyrzeźbiono popiersie władcy.

26 Miecz [w:J Słownik symboli, red. Juan Eduardo Cirlot, Kraków 2006, s. 253-255; Miecz
[w:] Symbole władzy i wielkie dynastie, red. Paola Rapelli, Warszawa 2008, s. 64; Spear [w:] Dic-
tionary ofSymbols and Imagery, ed. de Vries, Amsterdam 1974, s. 434; Sword [w:] Dictionary of
Symbols..., s. 453.
27 Ripa, Ikonologia..., s. 11.
28 Waga [w:] Słownik symboli..., s. 437-438; Waga [w:] Symbole i alegorie, red. Matilde
Battistini, Warszawa 2005, s. 302; Balance [w:] Dictionary of Symbols..., s. 33; Scales (weighing)
[w:] Dictionary ofSymbols..., s. 402.
29 Róg obfitości [w:] Słownik symboli..., s. 352; Róg obfitości [w:] Natura i jej symbole: rośliny
i zwierzęta, red. Lucia Impelluso, Warszawa 2006, s. 132.

144