DOI Artikel:
Konstantynów, Dariusz: Wystawa Sztuki Estońskiej (Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0178
Dariusz prezentowano najważniejszych twórców współczesnych, omawiano organiza-
Konstantynów cję życia artystycznego68. Takie informacje pojawiały się również w niektórych
recenzjach. Recenzenci i autorzy artykułów swoją wiedzę czerpali ze wstępu
do katalogu, który w wersji skróconej wydrukowano także na łamach jednego
z dzienników69.
Najliczniej na wystawie reprezentowane było malarstwo, dlatego też w recen-
zjach to właśnie tej dziedzinie sztuki poświęcano najwięcej miejsca. Najstarsi
malarze uwzględnieni przez organizatorów wystawy - Kristjan Raud i jego brat
Paul oraz Ants Laikmaa - zostali przez większość krytyków potraktowani jak
twórcy zajmujący ustalone i niepodlegające dyskusji miejsce w dziejach nowo-
czesnej sztuki estońskiej. Z wymienionej trójki artystów polscy krytycy za postać
centralną uznali Kristjana Rauda. Tylko Konrad Winkler był zdania, że z prac
II. 6. Paul Raud, Pani w czerwonym kapeluszu,
1893, Tallinn, Eesti Kunstimuuseum, fot. muis.ee
pochodzących z końca XIX w. i początku
XX w. jedynym godnym zauważenia obra-
zem jest Pani w czerwonym kapeluszu Paula
Rauda (il. 6)70.
Kristjan Raud zaprezentował sześć eks-
ponatów: dwa obrazy olejne i cztery rysun-
ki. Najstarsza praca - obraz Ucieczka do Egip-
tu - pochodziła z 1905 r. (il. 7), pozostałe,
np. obraz Ofiara (il. 8), powstały znacznie
później - w 1935 r. Zainteresowanie recen-
zentów wzbudzała przede wszystkim Ofiara,
której stylistyka o wyraźnie secesyjnym ro-
dowodzie, wykorzystująca wyrazisty kontur
i jednolitą plamę barwną, postrzegana była
jako przejaw poszukiwań „narodowości”71.
Mieczysław Lurczyński podkreślał, że Ofiara
i inne dzieła Rauda - „zimne jak lody i cięż-
kie nostalgią północy” - mają także walory
pozamalarskie, są bowiem „sprecyzowaniem
68 Zarys historii sztuki estońskiej. Na marginesie wystawy w I.P.S.-ie, „ABC-Nowiny
Codzienne” 1939, nr 130, s. 4; Wystawa sztuki estońskiej, „Czas” 1939, nr 146, s. 14; Artifex
[Mieczysław Skrudlik], Wystawa Sztuki Estońskiej, „Goniec Warszawski” 1939, nr 117, s. 6; Marian
Dienstl-Dąbrowa, Ambitna twórczość artystyczna jednomilionowego narodu. (Z powodu otwarcia
dnia 21 V wystawy sztuki estońskiej w Krakowie), „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1939, nr 139,
s. 13; Stanisław Mazurkiewicz, Zycie artystyczne Estonii, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1939,
nr 151, s. 6; Sztuka estońska, „Polska Zbrojna” 1939, nr 121, s. 3; Sztuka estońska, „Przekrój’
1939, nr 8, s. 569-570.
69 Ants Murakin, Rozwój sztuki estońskiej, „Kurier Literacko-Naukowy” 1939, nr 19, s. 2-3.
70 Konrad Winkler, Sztuka estońska w Instytucie Propagandy Sztuki, „Robotnik” 1939, nr 132, s. 4.
71 Jan Kleczyński, Wystawa estońska w I.P.S., „Tydzień Literacki Polski Zbrojnej” 1939, nr
21, s. 1.
172
Konstantynów cję życia artystycznego68. Takie informacje pojawiały się również w niektórych
recenzjach. Recenzenci i autorzy artykułów swoją wiedzę czerpali ze wstępu
do katalogu, który w wersji skróconej wydrukowano także na łamach jednego
z dzienników69.
Najliczniej na wystawie reprezentowane było malarstwo, dlatego też w recen-
zjach to właśnie tej dziedzinie sztuki poświęcano najwięcej miejsca. Najstarsi
malarze uwzględnieni przez organizatorów wystawy - Kristjan Raud i jego brat
Paul oraz Ants Laikmaa - zostali przez większość krytyków potraktowani jak
twórcy zajmujący ustalone i niepodlegające dyskusji miejsce w dziejach nowo-
czesnej sztuki estońskiej. Z wymienionej trójki artystów polscy krytycy za postać
centralną uznali Kristjana Rauda. Tylko Konrad Winkler był zdania, że z prac
II. 6. Paul Raud, Pani w czerwonym kapeluszu,
1893, Tallinn, Eesti Kunstimuuseum, fot. muis.ee
pochodzących z końca XIX w. i początku
XX w. jedynym godnym zauważenia obra-
zem jest Pani w czerwonym kapeluszu Paula
Rauda (il. 6)70.
Kristjan Raud zaprezentował sześć eks-
ponatów: dwa obrazy olejne i cztery rysun-
ki. Najstarsza praca - obraz Ucieczka do Egip-
tu - pochodziła z 1905 r. (il. 7), pozostałe,
np. obraz Ofiara (il. 8), powstały znacznie
później - w 1935 r. Zainteresowanie recen-
zentów wzbudzała przede wszystkim Ofiara,
której stylistyka o wyraźnie secesyjnym ro-
dowodzie, wykorzystująca wyrazisty kontur
i jednolitą plamę barwną, postrzegana była
jako przejaw poszukiwań „narodowości”71.
Mieczysław Lurczyński podkreślał, że Ofiara
i inne dzieła Rauda - „zimne jak lody i cięż-
kie nostalgią północy” - mają także walory
pozamalarskie, są bowiem „sprecyzowaniem
68 Zarys historii sztuki estońskiej. Na marginesie wystawy w I.P.S.-ie, „ABC-Nowiny
Codzienne” 1939, nr 130, s. 4; Wystawa sztuki estońskiej, „Czas” 1939, nr 146, s. 14; Artifex
[Mieczysław Skrudlik], Wystawa Sztuki Estońskiej, „Goniec Warszawski” 1939, nr 117, s. 6; Marian
Dienstl-Dąbrowa, Ambitna twórczość artystyczna jednomilionowego narodu. (Z powodu otwarcia
dnia 21 V wystawy sztuki estońskiej w Krakowie), „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1939, nr 139,
s. 13; Stanisław Mazurkiewicz, Zycie artystyczne Estonii, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1939,
nr 151, s. 6; Sztuka estońska, „Polska Zbrojna” 1939, nr 121, s. 3; Sztuka estońska, „Przekrój’
1939, nr 8, s. 569-570.
69 Ants Murakin, Rozwój sztuki estońskiej, „Kurier Literacko-Naukowy” 1939, nr 19, s. 2-3.
70 Konrad Winkler, Sztuka estońska w Instytucie Propagandy Sztuki, „Robotnik” 1939, nr 132, s. 4.
71 Jan Kleczyński, Wystawa estońska w I.P.S., „Tydzień Literacki Polski Zbrojnej” 1939, nr
21, s. 1.
172