Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (15.2016)

te właściwości, jakie zdobywa się długą pracą na morzu. Wyblakli od ciągłego
kontaktu z wodą, wymoknięci jak topielcy, chudzi o wyczerpującego trudu,
mają białość ryb morskich, ptactwa i pian, niemal fosforyzują głębiną i pachną
morszczyzną. A drewniane ich ruchy są właściwe wszystkim nieustannie pra-
cującym fizycznie - praca na morzu jest ciężka. «Morze» Kellermana będzie
odpowiednikiem literackim tego obrazu”83.

II. 11. Adamson-Eric, Zima. Portret ojca
post mortem, 1938, Tartu Kunstimuuseum,
fot. muis.ee


II. 12. Adamson-Eric, Tallinn wiosną.
Autoportret, 1938, Tallinn, Eesti
Kunstimuuseum, fot. muis.ee


Spośród prac malarek uczestniczących w wystawie polska krytyka wyróżniała
obrazy Karin Luts. Henryk Weber łączył je z Nową Rzeczowością, a zwłaszcza
z reprezentowanym przez Otto Dixa nurtem werystycznym84. Predylekcję do uka-
zywania „współczesnej brzydoty” dostrzegał w twórczości Luts Mieczysław Lur-
czyński. Jego uwagę najbardziej przyciągnął obraz W korytarzu (il. 14), w którym
„ostrość widzenia zmienia się w wyraźną tendencję satyryczną”85. Wiktor Podoski
najwyżej ocenił Konfirmację (il. 15), „trafnym potraktowaniem formy i koloru,
niebanalnym zakomponowaniem osiągającej zamierzony wyraz”, zaś ekspono-
wanego obok Artystę (il. 16) uznał za dzieło znacznie słabsze. Mimo że twórczość
Karin Luts wydała się krytykowi jeszcze niedojrzała, to właśnie ją wskazał jako
charakterystyczną dla nurtu w malarstwie estońskim przeciwstawnego temu, który
wyznacza paryska w swej genezie sztuka Adamsona-Erica86.
83 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
84 H.W. [Henryk Weber], Sztuka estońska, „Nowy Dziennik” 1939, nr 148, s. 1-8.
85 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
86 Podoski, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 7.

Wystawa Sztuki
Estońskiej...

177